Μήνας: Μάιος 2022

Έλενα Κωνσταντινίδου: «Διδασκόμαστε από την παράδοση»

Posted on by Architect Mag Editor

Από το 1975 το ΕΜΠ καταγράφει άοκνα τους παραδοσιακούς οικισμούς της Ελλάδας. Εδώ και μερικά χρόνια το πολύτιμο υλικό έχει αναρτηθεί σε ένα άριστα οργανωμένο ψηφιακό αποθετήριο, ανοικτό για όλους. «Είμαστε υπερήφανοι για το αρχείο μας», δηλώνει η Έλενα Κωνσταντινίδου, αναπληρώτρια καθηγήτρια της σχολής Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του ΕΜΠ, που διδάσκει στο εργαστήριο Αρχιτεκτονικής Μορφολογίας και Θεωρίας του Αρχιτεκτονικού Σχεδιασμού, ένα από τα παλαιότερα της σχολής. Το μάθημα «Καταγράφουμε συνεχώς τα στοιχεία αρχιτεκτονικής κληρονομίας» μας λέει για το διατομεακό μάθημα «Ανάλυση και Μελέτη Ιστορικών Κτιρίων και Συνόλων» στο οποίο, κάθε ακαδημαϊκό έτος, συμμετέχουν έως 250 φοιτητές. Σύμφωνα με το πρόγραμμα σπουδών το μάθημα εισάγει σε θέματα αναγνώρισης της ιστορικής κληρονομίας και αποτελεί ένα σημαντικό μεθοδολογικό εργαλείο αναγνώρισης ενός παραδοσιακού οικιστικού συνόλου συμβάλλοντας στη διατήρηση, αποκατάσταση και ένταξη στις συνθήκες της σύγχρονης ζωής, των ιστορικών κατασκευών και των ιστορικών συνόλων, που αποτελεί σήμερα σημαντικό κοινωνικό και οικονομικό αίτημα και βασική περιβαλλοντική επιταγή. Παράλληλα, περιλαμβάνει την επιτόπια καταγραφή και ανάλυση ιστορικών – παραδοσιακών οικισμών του ελληνικού χώρου, που αφορά στοιχεία σχετικά με τη συγκρότηση και τη δομή του οικιστικού συνόλου, τον αρχιτεκτονικό, μορφολογικό και δομικό χαρακτήρα των κτισμάτων του και την αξιολόγηση του ιδιαίτερου αρχιτεκτονικού του χαρακτήρα. Το υλικό που συγκεντρώνεται ταξινομείται με βάση συγκεκριμένες προδιαγραφές και αναρτάται στην ιστοσελίδα της σχολής.

Η επιτόπια έρευνα
Κάπως έτσι, κάθε χρόνο, οι φοιτητές ζουν μαζί με τους καθηγητές τους για μια εβδομάδα στον οικισμό που καλούνται να μελετήσουν. «Βασιζόμαστε στη συνδρομή της τοπικής κοινωνίας. Προηγείται συνεννόηση, φυσικά. Μιλάμε με τους κατοίκους, μας ανοίγουν τα σπίτια τους. Μας λένε την ιστορία τους. Φανταστείτε πως πηγαίνουμε σε μέρη που μπορεί να μην υπάρχει καν καφενείο, μας φροντίζουν εκείνοι. Η εμπλοκή με την τοπική κοινωνία είναι ένα από τα πιο ενδιαφέροντα στοιχεία του μαθήματος, αναπτύσσονται όμορφες σχέσεις», αναφέρει η κα Κωνσταντινίδου προσθέτοντας πως πολλές φορές οι κάτοικοι δεν αντιλαμβάνονται την αξία του χώρου που ζουν. «Μέσα από τα μάτια των φοιτητών μας ανανεώνεται και η δική τους οπτική», λέει υπογραμμίζοντας πως το μάθημα «συνδράμει στο να κατανοήσει το ευρύ κοινό τις κοινωνικές αλλά και τις οικονομικές ωφέλειες από τη συντήρηση και την αποκατάσταση των ιστορικών οικισμών και κατασκευών έναντι της κατεδάφισής τους ή της ανέγερσης νέων».

Η προσέγγιση
Η συνομιλήτριά μας υποστηρίζει πως το μάθημα δίνει την ευκαιρία στους φοιτητές να γνωρίσουν περιβάλλοντα υψηλής ποιότητας. «Η σύγχρονη σκέψη θεωρεί τους τόπους του παρελθόντος πολύτιμα κελύφη για τη σύγχρονη ζωή και αναγνωρίζει σε αυτούς αξίες μνήμης και ποιότητας ζωής, καθώς και ιστορικές, αισθητικές και οικονομικές αξίες» υποστηρίζει, ξεκαθαρίζοντας πως το μάθημα διδάσκεται χωρίς διάθεση νοσταλγίας ή αίσθημα προγονολατρίας. «Επιχειρούμε μία βιωματική εμπλοκή με την παράδοση ως ζωντανή συλλογική γνώση. Υιοθετούμε μία ανοιχτή θεώρηση της κληρονομιάς. Την αντιμετωπίζουμε ως κάτι που μας κληροδοτεί το παρελθόν και κυρίως ως αποθησαυρισμένη γνώση και μνήμη για το πώς ο άνθρωπος δημιούργησε και διαχειρίστηκε το πλαίσιο στο οποίο έζησε και ζει», αναφέρει, υπογραμμίζοντας πως οι εμπειρίες και οι γνώσεις συνδέονται με τη σύγχρονη ζωή. «Πολλές από τις ποιότητες που αναζητούμε σήμερα εντοπίζονται σε αυτούς τους οικισμούς. Διδασκόμαστε από την παράδοση», λέει χαρακτηριστικά.

Επιστροφή στην κοινωνία – Το αποθετήριο
Μετά την επιτόπια έρευνα ακολουθεί, για ένα ακαδημαϊκό εξάμηνο, η επεξεργασία του υλικού. Στη συνέχεια θα αναρτηθεί στο ψηφιακό αρχείο, ανοικτό και προσβάσιμο σε όλους. «Πρόκειται για ένα σύγχρονο εργαλείο που συμβάλλει στην ανάδειξη των οικισμών, των χαρακτηριστικών τους αλλά και των προβλημάτων τους, χρήσιμο τόσο στους ερευνητές όσο και στην Πολιτεία». Η έρευνα ωστόσο δεν επιστρέφει στην κοινωνία μόνο μέσα από το αποθετήριο. Οι ερευνητές γυρίζουν ξανά στα μέρη που μελέτησαν, πραγματοποιούνται διαλέξεις και εκθέσεις. «Στην Άνδρο διατηρείται μόνιμα η έκθεση των φοιτητών. Η επίσκεψη τους έγινε ντοκιμαντέρ που παρουσιάστηκε στο φεστιβάλ Θεσσαλονίκης το 2021».

Ένα μοναδικό αρχείο σε αναμονή
«Η ευαισθητοποίηση σε αυτά τα θέματα είναι βασική συνιστώσα του προγράμματος σπουδών» λέει η κα Κωνσταντινίδου, αποκαλύπτοντας πως τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότεροι φοιτητές εκπονούν σχετικές διπλωματικές εργασίες. Πώς το εξηγεί; «Σε έναν βαθμό επηρεάζουν τα μαθήματα, όμως η αναψηλάφηση του παρελθόντος είναι στοιχείο της εποχής. Υπάρχει κτιριακό απόθεμα και η αξιοποίησή του αποτελεί επιταγή». Στο ΕΜΠ άλλωστε πραγματοποιείται και το διατμηματικό πρόγραμμα μεταπτυχιακών σπουδών «Προστασία Μνημείων», ενώ το μάθημα «Συστηματική Αποτύπωση Κτιρίου» διδάσκεται για πάνω από εβδομήντα χρόνια. Και αυτό έχει αφήσει πίσω του ανεκτίμητο υλικό. «Το εμπλουτίζουμε συνεχώς και έχει μπει σε τροχιά ψηφιοποίησης. Πολλά από τα αποτυπωμένα κτίρια έχουν πλέον κατεδαφιστεί» επισημαίνει η κα Κωνσταντινίδου, προσθέτοντας πως όταν το αρχείο ψηφιοποιηθεί υπάρχει πρόθεση να συμπεριληφθεί στη βάση δεδομένων της σχολής.
Δείτε περισσότερα στο: http://5a.arch.ntua.gr/

Στυλιανή Λεφάκη: Το γυαλί είναι ένα αμφιλεγόμενο υλικό με απεριόριστες δυνατότητες

Posted on by Architect Mag Editor

«Δεν μπορούμε να φανταστούμε τη ζωή μας σήμερα χωρίς το γυαλί. Υπολογιστές, κινητά, αυτοκίνητα εξαρτώνται από την τεχνολογία του. Το ίδιο και η αρχιτεκτονική» δηλώνει στο Architect η Στυλιανή Λεφάκη, αναπληρώτρια καθηγήτρια στο τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του ΑΠΘ.

«Η αρχιτεκτονική του μοντέρνου αλλά και η σύγχρονη βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στη χρήση του γυαλιού και στη ‘διαφάνεια’ που προσφέρει», μας λέει η κα Λεφάκη που εκπόνησε τη διατριβή της με θέμα «Γυάλινες Κατασκευές και Αρχιτεκτονικά μνημεία. Η διαφάνεια στην υπηρεσία της προστασίας, αποκατάστασης και ανάδειξης της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς.»

Τεχνολογική πρόοδος ως αποφασιστικός καταλυτής
Το γυαλί που κυρίως χρησιμοποιούμε σήμερα στην αρχιτεκτονική παράγεται από τη δεκαετία του ‘60 και μετά. Μέχρι τότε η παραγωγή επίπεδου διαφανούς γυαλιού, κυρίως λόγω των ενεργοβόρων μεθόδων που απαιτούνται έως σήμερα και της εξειδικευμένης τεχνολογίας παραγωγής, ήταν δύσκολη. «Στην Αγγλία του 18ου αι. είχε θεσπιστεί ειδική φορολογία, το θεωρούσαν αντικείμενο πολυτελείας. Ήταν πολύ ακριβό και αποτελούσε ιδιαίτερο οικιακό εξοπλισμό. Οι αμαξάδες αποσπούσαν το βράδυ τα τζάμια από τις άμαξές τους και τα φύλαγαν σπίτι τους», εξιστορεί η κα Λεφάκη. Κατά τη βιομηχανική επανάσταση, οι προσπάθειες βελτίωσης της τεχνολογίας παραγωγής υαλοπινάκων, οδήγησαν σε μια εμβληματική κατασκευή. Το The Crystal Palace, από γυαλί και μέταλλο, δημιουργία του Τζόζεφ Πάξτον ενός κηπουρού με εμπειρία στα θερμοκήπια, εισήγαγε το ζήτημα της διαφάνειας στην αρχιτεκτονική, πυροδοτώντας νέες θεωρητικές προσεγγίσεις. Έκτοτε η ταχύτητα των εξελίξεων στην παραγωγή του γυαλιού ήταν θεαματική και συμβάδιζε με τις αρχιτεκτονικές απαιτήσεις για περισσότερες και μεγαλύτερες γυάλινες επιφάνειες. «Η σημαντικότερη σημειώθηκε το 1959, με τη μέθοδο της επίπλευσης, που βασίστηκε στην ψύξη του τήγματος υάλου πάνω σε υγρό μείγμα υδραργύρου ή κασσιτέρου.» Έτσι βελτιώθηκε η στιλπνότητα και η διαφάνεια του γυαλιού επιτρέποντας την παραγωγή μεγαλύτερων, λεπτότερων και λαμπρότερων επιφανειών. «Οι εξελίξεις αυτές είχαν ως αποτέλεσμα τη μαζικότερη παραγωγή και την πτώση της τιμής του γυαλιού» υπογραμμίζει η συνομιλήτριά μας.

«Οι εξελίξεις στην αρχιτεκτονική σχετίζονται άμεσα με εκείνες στην αυτοκινητοβιομηχανία, στην αεροναυπηγική, στη τεχνολογία του διαστήματος, στα φωτοβολταϊκά και στους υπολογιστές.» Το γυαλί, ανάλογα με τον τρόπο τήξης, ψύξης και επεξεργασίας αποκτά διαφορετικές ιδιότητες. «Το προεντεταμένο γυαλί χρησιμοποιείται και στα αυτοκίνητα καθώς είναι ανθεκτικότερο και τα μικρά θραύσματά του είναι λιγότερο επικίνδυνα.» Η κα Λεφάκη επισημαίνει ότι οι γυάλινες επιφάνειες μπορεί να είναι σύνθετες και να αποτελούνται από διαφορετικά φύλλα ειδικής επεξεργασίας με ενδιάμεσες διαφανείς πολυμερικές συγκολλητικές στρώσεις αλλά και επιστρώσεις. Κάθε τέτοια σύνθεση προσδίδει στο γυαλί διαφορετικές ιδιότητες και συμπεριφορά ως προς το φως, τη θερμοκρασία, τη λειτουργικότητα και την αισθητική. Ανάμεσα στα φύλλα ενσωματώνονται μέχρι και ηλεκτρικά κυκλώματα. «Οι γυάλινες επιφάνειες μπορούν να χρησιμοποιηθούν ακόμη και ως επιφάνειες θέρμανσης», ενώ αλλού «μπορούν να μεταβάλλουν την αρχιτεκτονική συμπεριφορά του χώρου ανάλογα με τη γωνία πρόσπτωσης του φωτός, όπως στα έργα του αρχιτέκτονα Τζέιμς Κάρπεντερ».

Και οι εξελίξεις στους υπολογισμούς μέσω των ψηφιακών προγραμμάτων, ιδίως μετά τη δεκαετία του ‘90, προώθησαν τη χρήση του γυαλιού στην αρχιτεκτονική καθώς επέτρεψαν τον πιο ακριβή υπολογισμό της στατικής του συμπεριφοράς. Η μέθοδος των πεπερασμένων στοιχείων «απελευθέρωσε» τη χρήση του γυαλιού ως φέροντος στοιχείου και συνέβαλε στην αύξηση της διαφάνειας στις κατασκευές. Πριν τη δεκαετία του ’90 οι γυάλινες κατασκευές ήταν λιγότερο διαφανείς, περισσότερο βαριές και περίπλοκες. «Οι παλαιότερες μέθοδοι οδηγούσαν σε βαρύτερα πλαίσια με μεγαλύτερες διατομές και σε πολυπλοκότερα συστήματα στήριξης για λόγους ασφάλειας.» Χαρακτηριστικό παράδειγμα; Η πυραμίδα στο Λούβρο. «Καθώς η στήριξη των γυάλινων επιφανειών προέκυψε ‘πολύπλοκη’, οι δημιουργοί της για να πετύχουν τη διαφάνεια της βασικής αρχιτεκτονικής ιδέας, κατέφυγαν, ως τελευταία λύση, στη διαφάνεια των ίδιων των υαλοπινάκων. Χρησιμοποίησαν ειδική άμμο ως πρώτη ύλη αλλά και ειδικές μεθόδους επεξεργασίας που να εγγυώνται υαλοπίνακες κατά το δυνατόν διάφανους χωρίς τις ελάχιστες αποχρώσεις.»
Μερικές δεκαετίες μετά η Apple έκανε τη διαφάνεια κομμάτι της ταυτότητάς της. Το 2006 το γυάλινο Apple Store στο Μανχάταν σφράγισε τον χαρακτήρα της εταιρείας. Ανακατασκευάστηκε πέντε χρόνια μετά και έγινε περισσότερο διαφανές με τη χρήση δομικού γυαλιού μεγαλύτερων διαστάσεων ώστε οι «αντιδιαφανείς» αρμοί να ελαχιστοποιηθούν. «Τα γυάλινα κομμάτια ήρθαν από κινεζικό εργοστάσιο που παρήγαγε και γυάλινες επιφάνειες εξωσυμβατικών μεγεθών», σχολιάζει η κα Λεφάκη προσθέτοντας πως τέτοια προϊόντα παρουσιάζονται συνεχώς σε σχετικές εκθέσεις.

Η συμβολική διάσταση
Το γυαλί στην αρχιτεκτονική, λόγω της υψηλής τεχνολογίας που ενσωματώνει, γίνεται συχνά σύμβολο εκσυγχρονισμού και υπεροχής. Από τον ευρωπαϊκό χώρο η κα Λεφάκη ξεχωρίζει το παράδειγμα της Γερμανίας. «Είναι ίσως η χώρα που αγάπησε περισσότερο το γυαλί και το υιοθέτησε με έναν ιδιαίτερο τρόπο ακόμη και αν δεν το παρήγαγε σε μεγάλο βαθμό», λέει προσθέτοντας πως η διαφάνεια απασχολούσε έντονα την αρχιτεκτονική στον γερμανικό χώρο πριν ακόμη το Bauhaus, ενώ στις αρχές του 20ου αιώνα παρουσιάστηκε ως πυλώνας εκδημοκρατισμού. «Φαινόταν να επιτρέπει σε όλους να απολαμβάνουν το φως. Η ‘κρυστάλλινη ειλικρίνεια’ του γυαλιού έμοιαζε να καταργεί τα όρια του μέσα με το έξω», αναφέρει σημειώνοντας πως το γυαλί συνδέθηκε και με τη βελτίωση των συνθηκών ζωής καθώς εισήγαγε το ηλιακό φως στους εσωτερικούς χώρους εξασφαλίζοντας καλύτερη υγιεινή.

Γυάλινα κτίρια στην Eλλάδα
Γιατί στην Ελλάδα δεν βλέπουμε γυάλινα κτίρια; «Στην αρχιτεκτονική της Μεσογείου αντιλαμβανόμαστε εντονότερα την ανάγκη για μια στέγη που προσφέρει σκιά παρά για ένα κλειστό προστατευτικό κέλυφος. Το κλίμα οδηγεί στην αναζήτηση μιας διαφορετικής διαφάνειας από του γυαλιού. Στην παραδοσιακή αρχιτεκτονική συναντάται στους ενδιάμεσους χώρους, στις μεταβάσεις από τον υπαίθριο εξωτερικό χώρο στον εσωτερικό. Συνήθως η ζωή λαμβάνει χώρα εκεί, όπως στο χαγιάτι, μια λέξη που σημαίνει ‘ζωή’», υποστηρίζει η κα Λεφάκη προσθέτοντας πως στην Ελλάδα δεν αναπτύχθηκε τεχνολογία παραγωγής γυαλιού όπως στην Ευρώπη. Ακόμη και σήμερα η χώρα ακολουθεί τις εξελίξεις με κάποια καθυστέρηση, ενώ ειδικότητες όπως αυτές της στατικής του δομικού γυαλιού δεν υπάρχουν. «Μια αρχιτεκτονική με ‘ενδιάμεσους χώρους’, όπως εκείνη του Άρη Κωνσταντινίδη ίσως μας εκφράζει περισσότερο.» Το γυαλί ωστόσο δεν είναι ξένο. «Μικρότερου μεγέθους χρωματιστές γυάλινες επιφάνειες, στους φεγγίτες παλιότερα και τα υαλότουβλα στις αρχές του 20ου αιώνα, αποτελούν στοιχεία της ελληνικής αρχιτεκτονικής.»

Οι προκλήσεις
Η τεχνολογική πρόοδος εγγυάται, σε μεγάλο βαθμό, ασφαλείς και ποιοτικές γυάλινες επιφάνειες, ωστόσο το γυαλί παραμένει ένα υλικό που μπορεί να αστοχήσει ή να σπάσει. «Δεν είναι αθάνατο. Είναι κάτι σαν παγωμένο υγρό. Η σταθερότητά του εξαρτάται από την τελειότητα της επιφάνειάς του.» Οι ατέλειες εκεί μπορούν να δημιουργηθούν κατά την παραγωγή, τη μεταφορά, την αποθήκευση ή και την εφαρμογή του. Μία ελάχιστη «γρατζουνιά» ενδέχεται να εξελιχθεί σε ρηγμάτωση. Μπορεί όμως, οι μικρές αυτές ατέλειες, να επουλωθούν μερικώς με το χρόνο χάρη στο φαινόμενο crack healing. Σε κάθε περίπτωση, στα εργοστάσια, ασκείται αυστηρός ποιοτικός έλεγχος με αποτέλεσμα ένα μεγάλο μέρος της παραγωγής να απορρίπτεται και να επιστρέφει στην κάμινο τήξης.

Από το 1959 μέχρι σήμερα, οι νέες τεχνολογίες έδωσαν ώθηση στο γυαλί που «από υλικό πλήρωσης έγινε δομικό». Οι γυάλινες αρχιτεκτονικές κατασκευές που βλέπουμε είναι προϊόντα διεπιστημονικής συνεργασίας. «Αρχιτέκτονες, στατικοί, χημικοί , μηχανολόγοι, ηλεκτρολόγοι, προγραμματιστές και designers σχεδιάζουν και παράγουν τις ειδικές αυτές κατασκευές. Τα αποτελέσματα είναι εντυπωσιακά καθώς μπορεί κανείς, ακολουθώντας την τάση διαφάνειας και αποϋλοποίησης της αρχιτεκτονικής ύλης, να σχεδιάσει οποιαδήποτε συμπεριφορά του γυαλιού», επισημαίνει η κα Λεφάκη. Τα όρια της χρήσης του στην αρχιτεκτονική επεκτείνονται διαρκώς. «Με το γυαλί μπορείς να φτιάξεις ό,τι φανταστείς. Αρκεί να ξέρεις πού να απευθυνθείς και να μπορείς να αντεπεξέλθεις στο κόστος.»

Κρίσιμος ο ρόλος του φωτισμού στη μετά Covid εποχή

Posted on by Γιώργος Κατσιμιλής

Ο φωτισμός μπορεί σε μεγάλο βαθμό να επηρεάσει το αρχιτεκτονικό έργο και να ασκήσει τεράστια επίδραση στην ψυχική και στη σωματική υγεία των ατόμων. Ο φωτισμός ενός κτιρίου κατέχει σημαντικό ρόλο στον κλάδο της αρχιτεκτονικής, διότι μπορεί να επηρεάσει τον χαρακτήρα των επιμέρους εσωτερικών και εξωτερικών του χώρων και να ασκήσει μεγάλο αντίκτυπο στην ψυχολογία των χρηστών. Ανάλογα με το είδος της κατασκευής και τον λειτουργικό της ρόλο γίνονται και οι αντίστοιχες μελέτες φωτισμού, ώστε να καλύπτονται οι ανάγκες επαρκούς ορατότητας και παράλληλα να αναδεικνύεται το κτίριο με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Ο αρχιτεκτονικός σχεδιασμός κατά κύριο λόγο εστιάζει στον φυσικό φωτισμό, εκμεταλλευόμενος το ηλιακό φως, τόσο για λόγους εξοικονόμησης ενέργειας, αλλά και για λόγους ευεξίας και επαφής με το περιβάλλον. Η εξέλιξη της τεχνολογίας έχει εξοπλίσει την αγορά με σύγχρονα συστήματα φωτισμού, τα οποία έχουν εξαιρετικές επιδόσεις με ελάχιστες ενεργειακές απαιτήσεις.

Ξενοδοχειακοί και επαγγελματικοί χώροι
Οι προδιαγραφές των μελετών φωτισμού σε επαγγελματικούς χώρους, όπως είναι τα ξενοδοχεία και τα γραφεία των επιχειρήσεων είναι εύλογο να είναι αυξημένες. Από τη μία πλευρά τίθεται το ζήτημα της ενεργειακής εξοικονόμησης και από την άλλη κρίνεται επιτακτικό, καθώς διανύουμε τη μετά Covid εποχή, να υπάρχουν επαρκείς συνθήκες υγιεινής στους κοινόχρηστους χώρους. Ο Daniel Frampton, Lighting Designer B.Eng. M.Sc. UCL Light & Lighting, Lighting Director της PROLIGHT αναφέρει πως «η συνολική ποιότητα των ξενοδοχείων, αλλά και των γραφειακών χώρων αναβαθμίζεται ραγδαία τα τελευταία χρόνια, τόσο στον τομέα της ενεργειακής απόδοσης, μέσω πιστοποιήσεων τύπου LEED και BREEAM που αφορούν στην ενεργειακή αποδοτικότητα, όσο και μέσω της πιστοποίησης WELL, η οποία αναφέρεται στα ποιοτικά στοιχεία μιας μελέτης και εφαρμογής φωτισμού, όπως η χρωματική απόδοση, η οπτική άνεση, ο εξατομικευμένος έλεγχος κ.α.

Η καινοτομία που ξεχωρίζει για εμάς είναι τα συστήματα φωτισμού που χρησιμοποιούν συγκεκριμένη ακτινοβολία LED για την απολύμανση χώρων από βακτήρια και ιούς. Πρόκειται για μια επαναστατική τεχνολογία, μέσω της οποίας τα ίδια φωτιστικά σώματα που χρησιμοποιούμε στον αρχιτεκτονικό και τον διακοσμητικό φωτισμό, καθαρίζουν τους χώρους από βλαβερούς για την ανθρώπινη υγεία μικρο-οργανισμούς. Σε περιβάλλοντα που συχνάζουν πολλοί άνθρωποι όπως τα ξενοδοχεία, τα εμπορικά κέντρα, τα σχολεία αλλά και τα γραφεία, όπου ολοένα και περισσότεροι οι άνθρωποι μοιράζονται τον ίδιο χώρο και εξοπλισμό, η τεχνολογία αυτή μας προσφέρει εξαιρετικά αποτελέσματα στον τομέα της υγιεινής».

Από την πλευρά της η Μάρα Σπέντζα, Aρχιτέκτονας Μηχανικός – Aρχιτέκτονας Φωτισμού του γραφείου 406 Architects επεξηγεί ότι «η ανάγκη εξοικονόμησης ενέργειας, προστασίας του περιβάλλοντος και εξασφάλισης υγιεινού έσω -κλίματος στους ξενοδοχειακούς και τους εργασιακούς χώρους, επιβάλλει το σωστό σχεδιασμό του φωτός. Οι νέες τεχνολογίες φωτισμού έχουν επιφέρει ριζικές αλλαγές στον τομέα του τεχνητού φωτισμού. Ο ανθρωποκεντρικός φωτισμός (human centric light) είναι ιδιαίτερα διαδεδομένος σε εφαρμογές εσωτερικού χώρου, καθώς επηρεάζει την ψυχολογία, τη διάθεση και την αποδοτικότητα των χρηστών. Η θετική εμπειρία σε έναν ξενοδοχειακό χώρο και η λειτουργικότητα των γραφειακών χώρων, εξαρτώνται πρωτίστως από τον οπτικό αντίκτυπο στον χώρο. Το φως καθορίζει την ποιότητά του και έχει πολύ συγκεκριμένη επίδραση στην απόκριση του ασυνείδητού μας. Λαμβάνεται υπόψη ένα ευρύ φάσμα παραγόντων, o περιορισμός της θάμβωσης, η κατανομή των φωτιστικών σωμάτων, το χρώμα του φωτός με τη ιδανική χρωματική απόδοση και τη σωστή κατεύθυνση του. Η δημιουργική και συναισθηματική χρήση του φωτός γίνεται θεμελιώδης».

Η οπτική εμπειρία είναι σημαντικό να μη μένει στατική, αλλά να εναλλάσσεται, διατηρώντας αμείωτο το ενδιαφέρον των πελατών και των εργαζομένων. «Η χρήση τεχνολογίας που μιμείται το φυσικό φως, μειώνοντας την παρουσία φωτός με έντονο το μπλε φάσμα και η δυνατότητα εξατομίκευσης της εμπειρίας του κάθε χρήστη, αποτελούν βασικά στοιχεία στην αντιμετώπιση του τεχνητού φωτισμού, εργασιακών και ξενοδοχειακών χώρων» τονίζει η Άννα Σμπώκου, Lighting Design Director της ASlight και συμπληρώνει «η πραγματική καινοτομία κρύβεται στην αντιμετώπιση των χώρων αυτών, δηλαδή στην εισαγωγή μιας πιο “θεατρικής” αισθητικής με έντονα οπτικά ερεθίσματα, χωρίς οχλήσεις, που προκαλούν το ενδιαφέρον και διευκολύνουν την παραμονή των χρηστών στους χώρους αυτούς. Ένα σταθερά φωτισμένο περιβάλλον δεν προκαλεί κανένα ενδιαφέρον και στην περίπτωση του εργασιακού χώρου μπορεί να κουράσει και να έχει αντιπαραγωγικό αποτέλεσμα».

Η εικόνα και η αισθητική του κτιρίου αποτελούν πόλο έλξης πελατών και κριτήριο αποδοτικότητας των εργαζομένων. Η Θεοδώρα Παπαδοπούλου, Director of Lighting Design Dpt της LUUN επεξηγεί πως «η σύγχρονη τάση στον σχεδιασμό ξενοδοχειακών και εργασιακών χώρων, είναι οι χώροι αυτοί να προσφέρουν ευελιξία, τη δυνατότητα ιδιοποίησης του χώρου από το χρήστη και συγκινησιακή ποικιλία. Σε αυτό το πλαίσιο, ο φωτισμός δεν θεωρείται πλέον ως μία στατική κατάσταση, αλλά αντίθετα ως ένα ευπροσάρμοστο, δυναμικό σύστημα ικανό να αλληλεπιδράσει με τον χρήστη. Οι μελετητές αρχιτεκτονικού φωτισμού, όλο και πιο συχνά αξιοποιούν τις σχεδιαστικές αρχές των φωτιστών του θεάτρου και προτείνουν καινοτόμα “δυναμικά” σενάρια φωτισμού και “έξυπνα” συστήματα διαχείρισης».

Η έκθεση στο τεχνητό και φυσικό φως μπορεί να επηρεάσει όλες τις ζωτικές μας λειτουργίες. Χαρακτηριστικά o Βαγγέλης Πατρίκιος, Director of Light Εngineering & Design της MPIllumination δηλώνει πως «το Tunable White (ρυθμιζόμενος λευκός φωτισμός) είναι μια τεχνολογία που επιτρέπει τη ρύθμιση της θερμοκρασίας και της έντασης του χρώματος. Η πηγή LED αποτελείται συνήθως από ζεστά και ψυχρά τσιπ. Μεταβάλλοντας τις εντάσεις αυτών των τσιπ, το περιβάλλον μπορεί να προσαρμοστεί στην επιθυμητή θερμοκρασία χρώματος. Φως ψυχρού τόνου που εκπέμπεται από ένα ρυθμιζόμενο σύστημα λευκού φωτισμού, ειδικά σε υψηλή ένταση, καταστέλλει τη μελατονίνη, διεγείρει την εγρήγορση και βελτιώνει τη γνωστική λειτουργία. Το φως με ζεστούς τόνους, από την άλλη πλευρά, ενθαρρύνει την έκκριση μελατονίνης και μας βοηθά να χαλαρώσουμε. Η έκθεση στο πορτοκαλί φως τις νυχτερινές ώρες είναι πολύ χρήσιμη για έναν καλό ύπνο. Στους εργαζόμενους, που συνήθως υπόκεινται σε τεχνητό φωτισμό κατά το μεγαλύτερος μέρος της ημέρας, ο λευκός ρυθμιζόμενος φωτισμός μπορεί να ευθυγραμμιστεί με τον κιρκάδιο ρυθμό τους, ώστε να διασφαλιστεί η μέγιστη παραγωγικότητα και επίσης να βελτιωθούν τα πρότυπα ύπνου στο τέλος της ημέρας».

Εσωτερικό περιβάλλον και φωτισμός
Ο πλούσιος φωτισμός είναι απαραίτητο στοιχείο για κάθε κατοικία, καθώς από αυτόν εξαρτώνται όλες οι δραστηριότητες που λαμβάνουν χώρα εντός του κτιρίου. Η εργασία, οι προσωπικές ασχολίες, οι κοινωνικές συναθροίσεις και οι στιγμές διασκέδασης – αναψυχής θα πρέπει να γίνονται σε ένα φιλόξενο και άνετο εσωτερικό περιβάλλον. Η Ά. Σμπώκου, αναφέρει ότι «η φύση της κατοικίας έχει αλλάξει σημαντικά τις τελευταίες δεκαετίες και μαζί της οι ανάγκες και απαιτήσεις του τεχνητού φωτισμού. Πλέον έχουμε χώρους που χρησιμοποιούνται ως επί το πλείστων τις απογευματινές και βραδινές ώρες, χώρους χαλάρωσης, συγκέντρωσης, παιχνιδιού, χώρους εξωστρέφειας κ.α. Ο φωτισμός καλείται να καλύψει όλα τα πιθανά ενδεχόμενα χρήσης του εκάστοτε χώρου και να δημιουργήσει διαφορετικά και δυναμικά, σε κάποιες περιπτώσεις, περιβάλλοντα, δίνοντας στον χρήστη διαφορετική αίσθηση του κάθε χώρου ανάλογα με την χρήση που επιλέγει. Η επιλογή είτε σεναρίων είτε δυναμικής εναλλαγής του φωτισμού, μπορεί να δημιουργήσει “επιπλέον χώρους” μέσα στο ίδιο αρχιτεκτονικό πλαίσιο».

Οι μελέτες φωτισμού θα πρέπει να παρέχουν λειτουργικότητα στους χώρους και συνάδουν με τις επιταγές της βιωσιμότητας. Επί του θέματος, η Μ. Σπέντζα δηλώνει πως «η τέχνη του σχεδιασμού του τεχνητού φωτισμού αποτελεί μια επέκταση της εφευρετικότητας της αρχιτεκτονικής. Ο φωτισμός αποτελεί δομικό και αναπόσπαστο στοιχείο της αρχιτεκτονικής και της λειτουργικότητας των εξωτερικών και εσωτερικών χώρων μιας κατοικίας. Ο έλεγχος αυτού του μέσου επιτρέπει στον αρχιτέκτονα – σχεδιαστή τη δημιουργία της δυναμικής, των ιεραρχιών και της διάθεσης – ατμόσφαιρας του. Στον σύγχρονο αρχιτεκτονικό χώρο κατοίκησης, κυριαρχεί η τάση για αναθεώρηση των μεθόδων σχεδιασμού του φωτός, καθώς η μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης σε συνδυασμό με την εξασφάλιση της βιολογικής άνεσης, επανέρχεται ως ένα από τα σημαντικότερα κριτήρια του ολοκληρωμένου αρχιτεκτονικού σχεδιασμού».

Όπως αναφέρει η Θ. Παπαδοπούλου «τα χαρακτηριστικά του φωτισμού του περιβάλλοντος (light field), διαμορφώνουν την ατμόσφαιρα, των εσωτερικών χώρων των κατοικιών, έτσι όπως εκφράζεται, μέσα από την κατανομή της λαμπρότητας, τα επίπεδα φωτεινότητας και την απόχρωση του φωτός. Συγχρόνως, αποκαλύπτοντας, αναδεικνύοντας ή αποκρύπτοντας τη μορφή και τη δομή του χώρου, ο αρχιτεκτονικός φωτισμός, επικυρώνει τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό ως ένα αντιληπτικό όλον».

Η κατοικία έχει γίνει το επίκεντρο όλων των καθημερινών δραστηριοτήτων τα τελευταία χρόνια, γεγονός στο οποίο έχει συμβάλει καταλυτικά η πανδημία. Η Μαργαρίτα Τσούκα, Αρχιτέκτων του γραφείου Link Architects υποστηρίζει ότι «το φως είναι απαραίτητο κι αναπόσπαστο μέσο για την εύρυθμη καθημερινή λειτουργία στο εσωτερικό και εξωτερικό περιβάλλον μιας κατοικίας. Ο ποιοτικός τεχνητός φωτισμός επιφέρει ισορροπία, περιορίζοντας τη φωτορύπανση που μπορεί να προκαλέσει η αλόγιστα υπερβολική χρήση του με τη βοήθεια σύγχρονων ηλεκτρολογικών και ηλεκτρονικών εγκαταστάσεων ελέγχου. Συμβάλει στην αισθητική αναβάθμιση όλων των χώρων και την κάλυψη των αναγκών όλων των μελών, που πλέον καθημερινά ζουν, εργάζονται και δραστηριοποιούνται (τηλεργασία) εντός των ορίων αυτής. Για την εξοικονόμηση ενέργειας και μείωση του κόστους λειτουργίας τους, τα φωτιστικά σώματα πρέπει να επιλέγονται βάσει δυνατοτήτων τους, της κατανάλωσης τους και της διάρκειας ζωής τους».

Εμπορικά κέντρα και χώροι υψηλής επισκεψιμότητας
Τα εμπορικά κέντρα και οι χώροι υποδοχής κοινού θα πρέπει να διακρίνονται από ιεράρχηση των οπτικών πληροφοριών, ώστε οι επισκέπτες να μην αποπροσανατολίζονται και καταλήγουν «παγιδευμένοι» σε ένα χαοτικό κτιριακό περιβάλλον. Η Ά. Σμπώκου υπογραμμίζει ότι «τα εμπορικά κέντρα διακρίνονται σε δυο κατηγορίες, εσωτερικά και υπαίθρια, με την κάθε κατηγορία να έχει της δικές της προκλήσεις. Σε κάθε περίπτωση, οι χώροι υψηλής επισκεψιμότητας τείνουν να φέρουν αρκετή οπτική πληροφορία και έντονο φωτεινό περιβάλλον. Η οπτική ιεραρχία και η καθαρότητα της οπτικής πληροφορίας είναι πρωταρχικής σημασίας. Πολλά διεθνή εμπορικά κέντρα εφαρμόζουν μια ολιστική στρατηγική φωτισμού, που ορίζει τη γενική οδηγία για την ένταση, τον τόνο και τις θέσεις φωτισμού του εκάστοτε καταστήματος, επιτρέποντας ελεύθερη επιλογή μόνο για το εσωτερικό των καταστημάτων. Έτσι δημιουργείται μια συνοχή και συμμόρφωση των όψεων, κοινής αισθητικής και μια εμπειρία που είναι πιο ευανάγνωστη από τον χρήστη».

«Σε χώρους υψηλής επισκεψιμότητας, η ευδιάκριτη ιεραρχία της οπτικής πληροφορίας παίζει σημαντικό ρόλο στον εύκολο προσανατολισμό και στην κατεύθυνση της προσοχής των επισκεπτών. Σε ένα εμπορικό κέντρο, η κατανομή της έντασης του φωτισμού, καθοδηγεί το βλέμμα των καταναλωτών και βοηθά την ασφαλή και άνετη περιήγηση στο σύνολο των χώρων. Φωτισμός διαφορετικής κατεύθυνσης, “υφής” και χρώματος, αξιοποιείται για την δημιουργία εκπλήξεων, θελκτικών εικόνων και συνειρμικών εντυπώσεων σε συνάφεια με την εταιρική ταυτότητα των εμπορικών χώρων» επισημαίνει η Θ. Παπαδοπούλου.

Ο φωτισμός μπορεί να ενισχύσει την επιχειρηματική δραστηριότητα των καταστημάτων και να διευκολύνει την περιήγηση των επισκεπτών. Σύμφωνος με αυτή την άποψη είναι ο Β. Πατρίκιος, ο οποίος τονίζει πως «η άρτια μελέτη φωτισμού μπορεί να δημιουργήσει μία φιλόξενη και ευχάριστη εμπορική ατμόσφαιρα, να προσελκύσει πελάτες και να ενισχύσει την αγορά προϊόντων. Παράλληλα βοηθά τους επισκέπτες να περιηγηθούν στα καταστήματα, ενώ ο απαλός φωτισμός μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε ειδικούς χώρους σαλονιού, ιδανικούς για ένα χαλαρωτικό διάλειμμα. Τα εκτυφλωτικά συστήματα φωτισμού και οι έντονες αντιθέσεις μεταξύ φωτός και σκοταδιού θα πρέπει να αποφεύγονται προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι άνθρωποι αισθάνονται άνετα στους δεδομένους χώρους. Για να επιτευχθεί αυτό, τα διάφορα επίπεδα φωτεινότητας πρέπει να είναι σε ισορροπία μεταξύ τους. Οι σύγχρονες τάσεις στον φωτισμό ενσωματώνουν αποτελεσματικά το φυσικό φως, δημιουργώντας περιβάλλοντα θελκτικά για το κοινό, ενώ ταυτόχρονα εξοικονομούν ενέργεια μειώνοντας έτσι το κόστος λειτουργίας».

«Ο φωτισμός λειτουργεί “ανθρωποκεντρικά” (Human centric – Lighting), βρίσκοντας εφαρμογή σε αρκετά εργασιακά και θεραπευτικά περιβάλλοντα, ιδιαίτερα στα αμιγώς εσωτερικά, όπου κάθε εργαζόμενος έχει την δυνατότητα ελέγχου προκειμένου να προσαρμόσει τον φωτισμό στις δικές του ανάγκες και οπτικές ευαισθησίες. Ενισχύεται η οπτική άνεση και ευεξία κατά την διάρκεια της εργασίας και παραμονής, έχοντας ως αποτέλεσμα την αύξηση της αποδοτικότητας» σημειώνει η Μ. Τσούκα και προσθέτει ότι «στους ξενοδοχειακούς χώρους, η πολυετής κι εξελισσόμενη χρήση του LED, ενσύρματη και ασύρματη, εφαρμόζεται για την ανάδειξη ακόμη και των πιο σύνθετων μορφολογικά αρχιτεκτονικών κατασκευών σε όλους τους κοινόχρηστους και ιδιωτικούς χώρους ενός καταλύματος. Πλέον ενσωματώνεται και σε διακοσμητικά φωτιστικά (built-in), με δυνατότητα εναλλαγής της έντασης, του χρώματος και της χροιάς για την όσο το δυνατόν καλύτερη ενεργειακή απόδοση και ποιότητα φωτισμού, μέσω της ενιαίας διάχυσης και ομοιόμορφης αντανάκλασης του φωτός».

Επιδράσεις στη σωματική και ψυχική υγεία
Η επίδραση του φωτός είναι καθοριστική για την σωστή ανάπτυξη των παιδιών, ξεκινώντας από τη βρεφική ηλικία. Πιο αναλυτικά, η Μαρίλη Βουλτσάκη, Αρχιτέκτων του γραφείου BabyEcoDesign επεξηγεί ότι η «Η όραση του νεογέννητου είναι λίγο αναπτυγμένη, με προεξάρχουσα την αίσθηση της όσφρησης και της αφής, ώστε να προσανατολίζεται στην οικεία μυρωδιά της μητέρας του και να δέχεται το άγγιγμά της. Κατά τη διάρκεια της βρεφικής περιόδου και σε όλη τη διάρκεια των προσχολικών χρόνων, η όρασή του παιδιού βελτιώνεται θεαματικά. Μέχρι την ηλικία των 8 ετών, που η όρασή του ολοκληρώνεται, διαφέρει πολύ ακόμα από αυτή των ενηλίκων. Σε γενικές γραμμές, τα παιδιά χρειάζονται πολύ λιγότερο φως από τους μεγάλους. Για παράδειγμα ένα παιδί 10 ετών χρειάζεται 3 φορές λιγότερο φως από έναν 40χρονο για να διαβάσει το ίδιο βιβλίο». Οι επιπτώσεις του φωτός είναι έντονες και στους ενήλικες, καθώς επηρεάζεται η ψυχο – συναισθηματική κατάσταση των ατόμων. Ο D. Frampton επισημαίνει ότι «για εμάς η ευεξία και το ποιοτικά αναβαθμισμένο περιβάλλον είναι από τους βασικούς στόχους που έχει μια μελέτη φωτισμού.

Ο φωτισμός, έχοντας ως αφετηρία την αρχιτεκτονική και το interior design, είναι το στοιχείο εκείνο που τελικά διαμορφώνει την συνολική “ατμόσφαιρα”, την αίσθηση που δίνει ένας χώρος και τα συναισθήματα που μας δημιουργεί. Οι προσεκτικές επιλογές σε ένταση, κατεύθυνση και χρώμα σε μια μελέτη φωτισμού, οι οποίες συνδέονται βεβαίως και με τα φωτιστικά σώματα που θα επιλεγούν -καθώς τα τελευταία καθορίζουν την τελική χροιά που θα έχει το φως, που εκπέμπουν ανάλογα με τον τρόπο που φιλτράρουν ή διαμορφώνουν το φως- θα μας κάνουν να συγκεντρωθούμε, να χαλαρώσουμε, να διαλογιστούμε, ακόμα και να ονειροπολήσουμε».

Η Μ. Τσούκα αναφέρει πως «το φως ενεργοποιεί όλες τις αισθήσεις, επηρεάζει την σκέψη, καθώς και τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε, αισθανόμαστε και συναισθανόμαστε. Ο ιδανικός φωτισμός επιτυγχάνεται, όταν σημεία και στοιχεία ενός χώρου, αρχιτεκτονικά, δομικά, υδάτινα και φυσικά, αναδεικνύονται ισορροπημένα χωρίς να προκαλούνται φαινόμενα, όπως θάμβωση, υπερφωτισμός ή αντανακλάσεις. Είναι επιστημονικώς αποδεδειγμένο, ότι η ορθή χρήση φωτομετρικά τεκμηριωμένων τεχνικών με ειδικά επιλεγμένα ανά περίπτωση φωτιστικά σώματα, η μελετημένη θέση τους και η ποιότητα σε χρώμα κι ένταση της φωτεινής τους πηγής, έχουν ως αποτέλεσμα, εκτός από ένα νυχτερινό αρμονικά “σκηνοθετημένο” περιβάλλον, την πρόκληση θεραπείας, ευφορίας κι ευεξίας».

Με τη σειρά του και ο Β. Πατρίκιος επισημαίνει ότι «το φως παίζει σημαντικό ρόλο στην ψυχική και συναισθηματική μας ευεξία. Όλα έχουν να κάνουν με τον κιρκάδιο ρυθμό, ο οποίος ρυθμίζει τα επίπεδα ενέργειας και τον ύπνο μας, σύμφωνα με τα επίπεδα φωτός γύρω μας. Το φυσικό φως βελτιώνει τη διάθεση, διότι προκαλεί την έκκριση σεροτονίνης και συνδράμει στη σύνθεση βιταμινών, ενώ η έλλειψη του μειώνει την αποδοτικότητα και τα ποσοστά ενέργειας του οργανισμού. Μάλιστα σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να οδηγήσει σε κατάθλιψη ή άλλες ψυχικές ασθένειες. Ο σωστός φωτισμός, ο οποίος επιτυγχάνεται με αξιοποίηση φυσικών και τεχνητών μεθόδων, έχει θετικό αντίκτυπο στην ποιότητα ζωής τόσο στους οικιακούς, όσο και στους επαγγελματικούς χώρους, εφόσον συνδέεται με την ευεξία, την ηρεμία, την εργασιακή επίδοση και την υγεία των χρηστών». Αξιοσημείωτες είναι οι επιδράσεις του φωτισμού στη συμπεριφορά και την ψυχική ηρεμία των ατόμων που πάσχουν από Διαταραχές Αυτιστικού Φάσματος (ΔΑΦ). Σχετικά η Μ. Βουλτσάκη υποστηρίζει ότι «είναι απαραίτητο στην εποχή μας, στη χώρα μας, επιτέλους να αντιμετωπίσουμε με την αντίστοιχη υπευθυνότητα και τεχνογνωσία τους χώρους για παιδιά στο αυτιστικό φάσμα.

Οι χώροι που ζουν παιδιά στο αυτιστικό φάσμα, χρειάζονται μελέτες φωτισμού με ακόμα περισσότερες εξειδικευμένες γνώσεις, αλλά και ιδιαίτερη ευελιξία στην εφαρμογή τους. Αυτό συμβαίνει γιατί πρώτον το φάσμα του αυτισμού είναι πολύ μεγάλο, δεύτερον οι αντίστοιχες επιστήμες και έρευνες που γίνονται τα τελευταία χρόνια δεν έχουν καταλήξει σε καθολικά συμπεράσματα και τρίτον γιατί κάθε περίπτωση παιδιού είναι μοναδική. Στο φάσμα του αυτισμού, ορισμένα παιδιά δυσκολεύονται να επεξεργαστούν και να ενσωματώσουν τις αισθητηριακές πληροφορίες και ως εκ τούτου μπορεί να αντιδράσουν διαφορετικά από το αναμενόμενο. Η δυσκολία της αισθητηριακής επεξεργασίας είναι μια ανάλυση της νευρολογικής διαδικασίας που οργανώνει τα αισθητηριακά δεδομένα. Όποτε σε τέτοιους χώρους έχουμε να λύσουμε μια πολυπαραγοντική εξίσωση, κρατώντας πάντα ως κεντρική ιδέα τη δημιουργία ενός αρμονικού-θεραπευτικου χώρου, που χρειάζεται όσο το δυνατόν περισσότερο σε αυτήν την κατηγορία, τα αισθήματα της ασφάλειας και της ηρεμίας».

Βάσει των παραπάνω, η μελέτη φωτισμού επηρεάζει τόσο το τελικό αρχιτεκτονικό αποτέλεσμα της κατασκευής, αισθητικά και λειτουργικά, όσο και την υγεία των ατόμων. Κάθε κτίριο δεδομένου ότι έχει μοναδικές λειτουργίες και είναι σχεδιασμένο να υποδέχεται διαφορετικό αριθμό επισκεπτών, χρειάζεται εξατομικευμένη μελέτη φωτισμού που θα ανταποκρίνεται στις ιδιαίτερες του ανάγκες. Σε κάθε περίπτωση, οι εσωτερικοί και εξωτερικοί χώροι ενός κτιρίου θα πρέπει να είναι ευχάριστοι και ελκυστικοί, ώστε να ενισχύονται η αποδοτικότητα και η ψυχική διάθεση, συνδράμοντας σε έναν πιο ποιοτικό αστικό τρόπο ζωής.

Διάφανος κόσμος: Το γυαλί στην αρχιτεκτονική σήμερα

Posted on by Γιάννης Πισπιρίγκος

Το αρχαίο υλικό που κατέστη αναπόσπαστο κομμάτι της σύγχρονης αρχιτεκτονικής στο «μικροσκόπιο» του Architect αυτού του μήνα. Καινοτόμες χρήσεις, εξοικονόμηση ενέργειας, βιωσιμότητα. Τρεις βασικοί πυλώνες που απασχολούν τον αρχιτεκτονικό κόσμο σε σχέση με τη χρήση του γυαλιού. Τρεις αρχιτέκτονες μιλούν για το γυαλί, τις λύσεις που δίνει
και τις προκλήσεις που καλούνται να αντιμετωπίσουν κατά τη χρήση του.

Αν και η τεχνολογική πρόοδος έκανε το γυαλί ένα φθηνότερο υλικό από τη δεκαετία του ’60 και μετά, η αστικοποίηση ήταν αυτή που οδήγησε στην εκτόξευση της ζήτησής του. Σε συνδυασμό με την επικράτηση νέων αντιλήψεων για το πώς ζούμε, το γυαλί διεκδίκησε και σε έναν μεγάλο βαθμό κατέκτησε τον πρωταγωνιστικό ρόλο στα κτίρια και όχι μόνο. Το όριο όμως δεν μπήκε εκεί. Τα τελευταία χρόνια το γυαλί ανήχθη από ένα υλικό πλήρωσης σε ένα από τα κυριότερα δομικά υλικά. Νέες κατασκευές, όπως τα Apple Stores, δίνουν την αίσθηση μιας διαφανούς πραγματικότητας, ενώ πλήθος προσόψεων, απότοκο της μοντέρνας αρχιτεκτονικής, διακρίνεται για τους έντονους χρωματισμούς και αποχρωματισμούς του. Μέσα στα πυκνά αυτά εξήντα χρόνια, το γυαλί, υλικό γνωστό από τις απαρχές της ιστορίας του ανθρώπου, απέδειξε πως οι δυνατότητες του στον κατασκευαστικό κλάδο και την αρχιτεκτονική είναι πραγματικά αναρίθμητες.

Καινοτόμες χρήσεις, εντός και εκτός των κτιρίων
Το γυαλί είναι αρκετά διαδεδομένο τα τελευταία χρόνια με ποικίλες εφαρμογές τόσο στη μοντέρνα όσο και στη συμβατική αρχιτεκτονική. Η διαφάνεια και οι θερμοχρωμικές ιδιότητες του υλικού προσδίδουν πλήθος επιλογών στο interior και exterior design, με κριτήριο πάντοτε το επιθυμητό αισθητικό αποτέλεσμα. Τα υαλοπετάσματα που τοποθετούνται στις προσόψεις των κτιρίων, δεν αποτελούν μια απλή επένδυση του κελύφους, αλλά έναν δίαυλο επικοινωνίας μεταξύ των εσωτερικών χώρων της κατασκευής και του εξωτερικού περιβάλλοντος. Η διάχυση του ηλιακού φωτός και η θέα, ιδανικά προς κάποιο φυσικό τοπίο, αποτελούν βασικά γνωρίσματα ενός ευχάριστου και ελκυστικού κτιρίου και βασικές προϋποθέσεις για την ψυχική υγεία και ευεξία των χρηστών.
Ιδιαίτερα διευρυμένες είναι οι χρήσεις του γυαλιού στην βιομηχανία κατασκευών, γεγονός στο οποίο έχει συμβάλει η ανάπτυξη της τεχνολογίας, αλλά και οι διεθνείς αρχιτεκτονικές τάσεις.

Σχετικά ο Χάρρυ Μπουγαδέλλης, Αρχιτέκτων ΕΜΠ, Πρόεδρος & Γενικός Διευθυντής του γραφείου ΑΕΤΕΡ Αρχιτέκτονες δηλώνει ότι «το γυαλί, χάρη στη διαφάνειά του και την αντοχή του στο χρόνο αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα υλικά της μοντέρνας αρχιτεκτονικής, της οποίας αποτελεί τρόπον τινά το σήμα κατατεθέν. Τις τελευταίες δεκαετίες οι δυνατότητες που προσφέρουν οι νέες τεχνολογίες, οι οποίες εφαρμόζονται στην παραγωγή υαλοπινάκων, παρέχουν μια εκπληκτικά ευρεία γκάμα επιλογών. Οι υαλοπίνακες μπορεί να έχουν καμπύλη μορφή, να έχουν κεραμική ή άλλων ειδών εκτυπώσεις στην επιφάνειά τους, να έχουν θερμοχρωμικές ιδιότητες ή εφαρμογές υγρών κρυστάλλων και να διαθέτουν μία σειρά από επιστρώσεις, οι οποίες ρυθμίζουν τις ιδιότητές τους. Χρησιμοποιούνται όχι μόνο στα ανοίγματα των κατασκευών, αλλά και ως στοιχεία σκίασης, εσωτερικού διαχωρισμού, οπτικού ελέγχου και διακόσμησης».
«Το γυαλί προφανώς συνδέει τον εσωτερικό χώρο με τον εξωτερικό.

Όταν το μάτι ταξιδεύει μέσα από έναν τοίχο, βιώνουμε τον χώρο σαν μεγαλύτερο. Η θέα και η συγκεκριμένη σύνδεση με το εξωτερικό περιβάλλον, προσθέτει μεγάλη αξία στα σύγχρονα κτίρια. Μπορούμε να αφιερώσουμε χρόνο εντός, έχοντας άμεση σχέση, αλλά και γνώση των εξωτερικών συνθηκών. Το γυαλί μας συνδέει με την πραγματικότητα και το παρόν. Μας παρέχει τη δυνατότητα να βιώσουμε τις μέρες, τον καιρό και τις εποχές» επισημαίνει η Μαρία Παπαφίγκου, Αρχιτέκτων των ΟΟΑΚ Architects.

Με τη σειρά της η Μυρτώ Κουτσοβούλου, Chief Operations Director του αρχιτεκτονικού γραφείου Potiropoulos+Partners σημειώνει πως «στα σύγχρονα έργα, οι καινοτόμες χρήσεις του γυαλιού περιλαμβάνουν την αξιοποίηση των στατικών ιδιοτήτων του υλικού, δημιουργώντας μία σειρά από αρχιτεκτονικά μορφολογικά στοιχεία, έως και προσόψεις ή κελύφη κτιρίων, εξ ’ολοκλήρου κατασκευασμένα από αυτό. Επιπλέον, οι νέες τεχνολογικές εξελίξεις στο γυαλί έχουν οδηγήσει την κατασκευή καμπύλων υαλοπινάκων σε διαφορετικά επίπεδα πολυπλοκότητας και απόδοσης τα τελευταία χρόνια. Η χρήση του καμπύλου γυαλιού έχει πλέον καταστεί διαδεδομένη στα έργα και προσφέρει καλύτερη αίσθηση της διαφάνειας, της οπτικής επαφής και της διαμπερότητας στους διάφορους χώρους, καθώς και οργανικές μορφές στη γεωμετρία των κτιρίων».

Εξοικονόμηση ενέργειας: φυσικό φως και θερμότητα
Το γυαλί όπως είδαμε, αποτελεί ένα από τα σπουδαιότερα εργαλεία του αρχιτεκτονικού design, εξαιτίας της ευελιξίας του στον σχεδιασμό και των πολλαπλών δυνατοτήτων που προσφέρει. Ωστόσο όμως, με αφορμή την ενεργειακή και κλιματική κρίση, οι συνηθέστερες εφαρμογές του σχετίζονται με την ενεργειακή εξοικονόμηση και τον πράσινο χαρακτήρα των κτιρίων. Τα τελευταία συστήματα υαλοπετασμάτων παρουσιάζουν ολοένα και μεγαλύτερες θερμομονωτικές επιδόσεις, μειώνοντας σε μεγάλο ποσοστό τις ενεργειακές ανάγκες για θέρμανση των εσωτερικών χώρων. Συνδυαστικά με καινοτομίες στον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό, που συντελούν στη διάχυση του φυσικού φωτός και στη μετάδοση της ηλιακής θερμότητας, επιτυγχάνονται βέλτιστες συνθήκες θερμικής άνεσης.

Με την άποψη αυτή σύμφωνη είναι η Μ. Κουτσοβούλου, η οποία υπογραμμίζει πως «τις τελευταίες δεκαετίες, οι τεχνολογίες γυαλιού για κτιριακά έργα έχουν υποστεί ριζικές αλλαγές και έχουν επεκτείνει τις λειτουργίες και τις εφαρμογές των υαλοπινάκων, με γνώμονα την ενεργειακή εξοικονόμηση. Οι ιδιότητες του γυαλιού έχουν αναβαθμιστεί σημαντικά και παρουσιάζεται συνεχής βελτίωση της απόδοσής του θερμομονωτικά, σε συνδυασμό με μεθόδους ρύθμισης της μετάδοσης του φωτός και της ηλιακής θερμότητας. Κατ’ επέκταση, συμβάλλει καθοριστικά στην θερμική άνεση των χρηστών και στην βέλτιστη απόδοση των ΗΜ συστημάτων, ενισχύοντας τη θέση του ως ένα υλικό κατασκευής για κτίρια χαμηλής ενεργειακής απόδοσης».

Σημαντικά στοιχεία του σχεδιασμού με άμεσο αντίκτυπο στην ενεργειακή εξοικονόμηση αποτελούν ο φυσικός φωτισμός και οι σκιάσεις που δημιουργούνται κατά τη διάρκεια της ημέρας. Πιο αναλυτικά η Μ. Παπαφίγκου επεξηγεί ότι «τις περισσότερες φορές θέλουμε το γυαλί να είναι όσο το δυνατόν πιο διάφανο. Το αντανακλαστικό φιλμ επηρεάζει το πόσο φωτεινό αντιλαμβανόμαστε τον εξωτερικό χώρο. Το ζητούμενο είναι να έχουμε όσο γίνεται πιο πραγματική αίσθηση του φυσικού φωτός. Για αυτό συνήθως προτιμούμε να φιλτράρεται το φως με διάφορους μηχανισμούς σκίασης και όχι με πρόσθετο φιλμ προστασίας.

Το ιδανικό είναι η σκίαση να ανταποκρίνεται αυτόματα στις συνθήκες φωτισμού κατά τη διάρκεια της ημέρας. Κατά τη διαδικασία του σχεδιασμού είναι σημαντικό να διαθέτει κανείς τα σωστά ψηφιακά εργαλεία, έτσι ώστε να μπορεί να υπολογίσει και να απεικονίσει σωστά το φυσικό φως στο σχέδιο. Καθότι πλέον, οι περισσότεροι αρχιτέκτονες αναπτύσσουν τα σχέδιά τους σε μοντέλα BIM και η βιομηχανία θα συνεχίσει να προσαρμόζεται σε αυτό, θα είναι όλο και πιο εύκολο να εφαρμόζονται οι απαραίτητες παράμετροι εξοικονόμησης ενέργειας». Για να γίνει ακόμη πιο αποτελεσματική η δράση των υαλοπετασμάτων, συχνά χρησιμοποιούνται εξειδικευμένα συστήματα σκίασης. Ο Χ. Μπουγαδέλλης αναφέρει πως «οι μεγάλοι κατασκευαστές παρέχουν υαλοπίνακες με μία τεράστια επιλογή διαθέσιμων επιστρώσεων και συστατικών μάζας, ελέγχοντας την ανακλαστικότητα και την απορροφητικότητα τους, και ρυθμίζοντας αναλόγως τον συντελεστή θερμοπερατότητας. Συνήθως, αυτές οι επιλογές συνδυάζονται με ανεξάρτητα από τους υαλοπίνακες συστήματα σκίασης, μεταξύ άλλων περσίδες, ρολά και πρόβολοι».

Βιωσιμότητα: χρησιμοποιώντας υπεύθυνα ένα ανακυκλώσιμο υλικό
Τα νέα κτίρια πρέπει να πληρούν συγκεκριμένες προδιαγραφές, ώστε να θεωρούνται φιλικά προς το περιβάλλον και τον ίδιο τον άνθρωπο. Τόσο οι διαδικασίες κατασκευής, όσο και τα υλικά που επιλέγονται θα πρέπει να έχουν μηδενικό αποτύπωμα άνθρακα. Αυτό όμως μπορεί να επιτευχθεί μόνο με τη χρήση πιστοποιημένων «πράσινων» υλικών. Παράλληλα είναι κρίσιμο να χρησιμοποιούνται ανακυκλώσιμες πρώτες ύλες, που με την κατάλληλη επεξεργασία θα μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν σε επόμενες κατασκευές. Το γυαλί, καθώς ανακυκλώνεται εύκολα και υπάρχει σε σχετική αφθονία στην αγορά, αποτελεί μία από τις πιο βιώσιμες επιλογές.
Σύμφωνα με τη Μ. Παπαφίγκου πρόκειται για ένα θεμελιώδες εργαλείο, προκειμένου οι αρχιτέκτονες να δημιουργήσουν χρηστικά άρτιους, αλλά και πλούσιους σε εμπειρίες χώρους. «Επιπρόσθετα, σήμερα, είναι δυνατή η χρήση του γυαλιού με υπεύθυνο τρόπο από περιβαλλοντολογική άποψη, καθώς έχουν αναπτυχθεί οι τεχνολογίες για την παραγωγή υαλοπινάκων με καλά U-values, αλλά και οι τεχνολογίες σχετικά με την τοποθέτηση τους», υπογραμμίζει.

«Το γυαλί είναι ένα από τα καθοριστικότερα υλικά στον ενεργειακό σχεδιασμό των κτιρίων, καθώς παίζει καθοριστικό ρόλο, εκτός από τον φυσικό φωτισμό και στη θέρμανση χώρων μέσω συστημάτων παθητικού ηλιασμού», υποστηρίζει ο Χ. Μπουγαδέλλης προσθέτοντας πως πρέπει να ελέγχεται η εφαρμογή του στις κτιριακές επιφάνειες, ώστε το καλοκαίρι να μην δημιουργείται υπερθέρμανση στους εσωτερικός χώρους. «Όταν ο έλεγχος γίνεται σωστά υπάρχει σημαντικό ενεργειακό όφελος», τονίζει. «Γυάλινες επιφάνειες σε συνδυασμό με φωτοβολταϊκά στοιχεία αυξάνουν σημαντικά τα ενεργειακά κέρδη των κτιρίων. Είναι ένα υλικό που ανακυκλώνεται ευρέως και η παραγωγή του δεν έχει σημαντικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα».

Και η Μ. Κουτσοβούλου στέκεται στο ότι το γυαλί ανακυκλώνεται, δηλώνοντας πως είναι ένα αδρανές υλικό, με δυνατότητα ανακύκλωσης σε ένα σύστημα κλειστού κύκλου επ’ αόριστο. «Παρά την ανακυκλωσιμότητά του, η μεγαλύτερη ποσότητα του γυαλιού που προέρχεται από την κατασκευή, στο τέλος του κύκλου ζωής της δεν ανακυκλώνεται σχεδόν ποτέ σε νέα προϊόντα», αναφέρει προσθέτοντας πως η χρήση ανακυκλωμένου γυαλιού για την κατασκευή νέων προϊόντων θα δημιουργούσε σημαντική εξοικονόμηση ενέργειας και εκπομπών CO2. «Καθώς η βιομηχανία αρχιτεκτονικού γυαλιού έχει τη δυνατότητα να είναι ένα παράδειγμα κυκλικής οικονομίας, θα ήταν σημαντικό να εξελίσσονταν περαιτέρω οι διάφορες δομές και να αναπτυχθούν προγράμματα συλλογής και ανακύκλωσης, με στόχο την βιωσιμότητα και την αλλαγή της τρέχουσας γραμμικής λειτουργίας του κλάδου».

Προς ένα διάφανο μέλλον;
Το γυαλί φαίνεται να έχει αποκτήσει ανερχόμενο ρόλο στον κατασκευαστικό κλάδο και να χαίρει μεγάλης εκτίμησης από σημαντική μερίδα των αρχιτεκτόνων. Οι εκατοντάδες εφαρμογές του στον σχεδιασμό εσωτερικών και εξωτερικών χώρων, συνδυαστικά με τις σπουδαίες θερμομονωτικές του ιδιότητες και τον βιώσιμο χαρακτήρα του, το καθιστούν αναμφίβολα μία κορυφαία επιλογή. Τι επιφυλάσσει όμως το μέλλον γι’ αυτό το «παλιό και συνάμα σύγχρονο» υλικό; «Ελπίζουμε να δούμε ακόμα λεπτότερα κουφώματα και περαιτέρω μινιμαλιστικούς τρόπους τοποθέτησης γυαλιού, διατηρώντας ωστόσο τις θερμομονωτικές του ιδιότητες. Επίσης ελπίζουμε να δούμε νέους τρόπους κατασκευής κυρτού γυαλιού που θα κάνουν τη χρήση του πιο προσιτή», αναφέρει η Μ. Παπαφίγκου. Προς ώρας το γυαλί περιορίζεται σε μεγαλύτερου βεληνεκούς επαγγελματικά και ιδιωτικά κτίρια, δίνοντας την αίσθηση της πολυτέλειας και της επιβλητικότητας. Ωστόσο, όσο η κλιματική κρίση εντείνεται αναμένουμε να δούμε το γυαλί ως κύριο δομικό υλικό ακόμα και σε συμβατικές κατασκευές.

Aluminium in Architecture Awards 22:Τα κορυφαία έργα που ξεχώρισαν για τον πρωτοποριακό αρχιτεκτονικό τους σχεδιασμό και απέσπασαν βραβεία στον διαγωνισμό Aluminium in Architecture της BOUSSIAS.

Posted on by Architect Mag Editor

Τη Δευτέρα 21 Μαρτίου πραγματοποιήθηκε στο Radisson Blu Park η τελετή απονομής των Aluminium in Architecture Awards 2022. Πρόκειται για μία πρωτοβουλία της BOUSSIAS η οποία επιβραβεύει τις καινοτόμες χρήσεις του αλουμινίου σε κτίρια, προβάλλοντας πρωτοποριακές ιδέες και έργα υψηλής αισθητικής, με απώτερο στόχο την παρουσίαση νέων βιώσιμων λύσεων στην κατασκευή. Τις υποψηφιότητες αξιολόγησε κριτική επιτροπή, αποτελούμενη από καταξιωμένους Έλληνες αρχιτέκτονες και επαγγελματίες από τον χώρο του αλουμινίου, με Πρόεδρο τον Αρχιτέκτων Μηχανικό του ΕΜΠ, Χρίστο Δίπλα.

Η βιωσιμότητα σε συνάρτηση με τη λειτουργικότητα και την αισθητική
Ο Πρόεδρος της Κριτικής Επιτροπής, κύριος Δίπλας, μεταξύ άλλων δήλωσε σχετικά: «Θέλω να διατυπώσω πόσο τυχερός αισθάνομαι σήμερα σε αυτή την πανέμορφη γιορτή, όταν στην πολύ κοντινή μας γειτονιά βλέπουμε κάθε μέρα κτίρια να ισοπεδώνονται. Και αυτό πρέπει να μας δυναμώνει, τον καθένα στο δικό του πόστο. Πρέπει να καταλαβαίνουμε πόσο σημαντικοί είναι τέτοιοι θεσμοί, όπως τα Aluminium in Architecture Awards, καθώς ενισχύουν τη συνεργασία μεταξύ των παραγόντων και του κοινωνικού συνόλου, των εταιρειών παραγωγής, των ατόμων που κάνουν έρευνα και των τεχνητών. Χάρηκα πολύ που είδα σήμερα μαστόρους ανάμεσα στους σχεδιαστές και στους αρχιτέκτονες. Έχουμε όλοι μας στο νου τον τελικό χρήστη, αυτόν που ο Πλάτωνας στην Πολιτεία του αναφέρει ότι είναι ο τελικός κριτής των αντικειμένων, γιατί αυτός τα χρησιμοποιεί. Αν εδώ είναι ένα απαύγασμα του τεχνικού κόσμου, αυτό προσβλέπει στον τεχνικό χρήστη, είτε για λόγους ανθρωπιστικούς, είτε για λόγους εμπορικούς. Αυτόν έχουμε όλοι υπόψιν μας με έναν ακόμα παράγοντα. Τον στόχο της πράσινης ανάπτυξης, προάγοντας όσο μπορούμε την αισθητική και τη λειτουργικότητα, σώζοντας παράλληλα και τον πλανήτη. Κλείνοντας το χαιρετισμό του ο κύριος Δίπλας είπε: «Σας ευχαριστώ πολύ, ευχαριστώ όλα τα μέλη της Κριτικής Επιτροπής και ευχαριστώ και όλους τους συμμετέχοντες».

Grand Awards και Platinum
Ένα από τα γραφεία που ξεχώρισαν την ημέρα της απονομής ήταν το Pila Studio, το οποίο έλαβε τη διάκριση Aluminium Architect of the Year, ενώ στις κατηγορίες Architectural Design & Construction, Sustainable Design και Mixed Use κέρδισε Platinum και Gold βραβεία για τον Πύργο του Πειραιά. Η σχεδιαστική πρόταση για τη νέα όψη επαναπροσδιορίζει τον Πύργο, μετατρέποντάς τον σε ένα δυναμικό τοπόσημο που αντανακλά την ενέργεια της ευρύτερης περιοχής. Η προτεινόμενη όψη αποτελείται από ένα σύστημα σκίασης κατακόρυφων και οριζόντιων περσίδων, το οποίο τυλίγει τον όγκο του Πύργου. Η νέα όψη είναι «πολύ-παραμετρική» και επιτυγχάνει τη βέλτιστη ισορροπία μεταξύ της ενεργειακής εξοικονόμησης, τη διάχυση-εκμετάλλευση του φυσικού φωτός και της άπλετης θέας προς τα έξω.

Εξίσου σημαντική ήταν και η παρουσία της Aφοί Πανουργιά Ο.Ε. “Inoxal”, η οποία απέσπασε τον τίτλο Aluminium Designer of the Year, ενώ η υπόσκαφη εξοχική κατοικία «Le Grand Blue» κέρδισε δυο Gold βραβεία στην κατηγορία Residential Buildings των ενοτήτων Architectural Design & Construction και Architecture & Design. Ο αρχιτεκτονικός σχεδιασμός της κατοικίας, εντάσσει απόλυτα το κτίριο στο κυκλαδίτικό τοπίο, δημιουργώντας μια απρόσκοπτη συνέχεια του εσωτερικού́ με τον εξωτερικό́ χώρο, με αποκορύφωση τη θέα. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στις βιοκλιματικές ιδιότητες της κατοικίας, καθώς τα συστήματα που επιλέχθηκαν διαθέτουν τις ανάλογες πιστοποιήσεις. Ακόμη ένα Gold βραβείο και ένα Silver απονεμήθηκαν στο Architectural Systems Showroom Inoxal S.A. στις κατηγορίες Renovation και Retail. O επανασχεδιασμός και η ανακατασκευή της υφιστάμενης έκθεσης, έγινε με στόχο να μετατραπεί ο χώρος, σε ένα αποτελεσματικό selling point. H μοντέρνα αρχιτεκτονική, ο εκλεπτυσμένος σχεδιασμός και τα καινοτόμα συστήματα αλουμινίου υψηλών προδιαγραφών που εμπορεύεται η έκθεση, αποτελούν μερικά από τα στοιχεία που καθιστούν τον καινούργιο εκθεσιακό χώρο να ξεχωρίζει στον κλάδο.

Όλα τα βραβεία και τα έργα που ξεχώρισαν
Τριπλή ήταν η επιτυχία για την Aluminco, η οποία απέσπασε τρία silver βραβεία στον διαγωνισμό. Συγκεκριμένα, στην κατηγορία Reconstruction διακρίθηκε για το Brown Beach Resort, το οποίο βρίσκεται στον νομό Κορινθίας, 50 μόλις λεπτά μακριά από την πρωτεύουσα. Στη συνέχεια, στην κατηγορία Mixed Use ασημένια διάκριση έλαβε το 37-11 30th Street Astoria NY Project, ένα συγκρότημα 200 περίπου υπερπολυτελών διαμερισμάτων στη Νέα Υόρκη, το οποίο εξοπλίστηκε με τα συστήματα αλουμινίου της εταιρείας, έχοντας εξαιρετικές επιδόσεις στην ηχομόνωση, στην ασφάλεια και στην ενεργειακή εξοικονόμηση. Τέλος, silver βραβείο στην κατηγορία Hotel – Resorts απονεμήθηκε στο Six Senses Resort Grenada, θέρετρο τοποθετημένο πάνω σε ένα ακρωτήριο στο νότιο άκρο του νησιού Grenada της Καραϊβικής.

Επιπλέον, Silver βραβείο στην κατηγορία public κέρδισε η τεχνική εταιρεία Anegersi – Γ. Τσαρούχας & ΣΙΑ Ο.Ε. για το αμαξοστάσιο της Πυλαίας στη Θεσσαλονίκη. Πρόκειται για ένα από τα πιο εντυπωσιακά έργα του μετρό της συμπρωτεύουσας και αποτελείται από ένα επιβλητικό κτιριακό σύμπλεγμα σύμμικτων κατασκευών. Το έργο εκτείνεται σε έκταση 50.000 τ.μ. και έχει δομημένη επιφάνεια 120.000 τ.μ. Οι εγκαταστάσεις φιλοξενούν τον σταβλισμό και τη συντήρηση του τροχαίου υλικού, τα γραφεία διοίκησης, το Κέντρο Ελέγχου Λειτουργίας και χώρο παιδικού σταθμού. Ως επικάλυψη των οροφών, εφαρμόστηκε σύστημα αλουμινίου ορθής ραφής με ενιαίο μήκος μέχρι και 48μ σε καμπύλη και γραμμική μορφή, ικανοποιώντας τις ανάγκες μελετών περί σχεδιασμού, θερμομόνωσης, υδατοστεγανότητας, και ακουστικής.

Επίσης, η Elval Colour απέσπασε Gold βραβείο στην κατηγορία Best Element Installation & Systems για τις αεριζόμενες προσόψεις με σύνθετα πάνελ αλουμινίου etalbond®Α2, οι οποίες επιλέχθηκαν για την ανακαίνιση του Athens Capital Center Hotel MGallery στην Αθήνα. Δεύτερο χρυσό βραβείο κέρδισε στη κατηγορία Sustainable Production για το κτιριακό συγκρότημα The Orbit, για το οποίο η Elval Colour παρήγαγε 14.500 τ.μ. σύνθετων πάνελ αλουμινίου, άφλεκτου etalbond A2 και πυρίμαχου etalbond FR, με custom made λευκή απόχρωση χαμηλής λαμπρότητας σε συνδυασμό με arypon. Έπειτα, δυο Bronze βραβεία της απονεμήθηκαν για την εξωτερική επένδυση του σταδίου Narbonne Arena στη Γαλλία και για την εσωτερική επένδυση καταστήματος ρούχων της εταιρείας COS, στις κατηγορίες Sport Facilities και Retail αντίστοιχα.

Επιπρόσθετα, το γραφείο Insite Architect’s Lab έλαβε Gold βραβείο για το συγκρότημα Salvia Suites στην κατηγορία Hotels – Resorts. Πρόκειται για υπόσκαφες κατοικίες που συνδυάζουν το κρητικό τοπίο με τον μεσογειακό ορίζοντα. Λόγω της ιδιαίτερης μορφολογίας του εδάφους, ο σχεδιασμός του νέου συγκροτήματος έρχεται να ακολουθήσει την κλίση του φυσικού εδάφους και να συμφιλιώσει το νέο κτιριακό όγκο με το υπάρχoν τοπίο. Το σύνολο του συγκροτήματος ακροβατεί πάνω στις υψομετρικές καμπύλες, προσφέροντας ανεμπόδιστη θέα προς τη θάλασσα. Η επανάληψη του υδάτινου στοιχείου με τις κολυμβητικές δεξαμενές στη διαμόρφωση του υπαίθριου χώρου ενισχύει την οπτική ενοποίηση με τη θάλασσα κατά τη θέαση προς τον Νότο.
Στην ίδια κατηγορία Silver βραβείο απέσπασε το γραφείο KKMK Architects για το White Pebble Suites, ένα συγκρότημα πολυτελών σουιτών, που βρίσκεται στο παραλιακό μέτωπο των Πολλωνίων στο νησί της Μήλου. Η σχεδιαστική ιδέα προέρχεται από τα κυκλαδίτικα τοπογραφικά περιγράμματα. Το κέλυφος του κτιρίου κατασκευάστηκε, ώστε να θυμίζει βράχο που έχει λειανθεί από το νερό και τον άνεμο. Το έργο βρίσκεται μπροστά στη παραλία με θέα το νησί της Κιμώλου, οπότε η σχέση κάθε δωματίου με τη θάλασσα ήταν μία κρίσιμη παράμετρος του σχεδιασμού.

Στην κατηγορία Residential Buildings, η Loparnakis Aluminium Systems κέρδισε Bronze βραβείο για το metal skin shading, το οποίο εγκαταστάθηκε σε νεόδμητη τετραόροφη οικοδομή στη Γλυφάδα. Τα Xpand καλύπτουν στο σύνολο τους το κλιμακοστάσιο και μέρος του χώρου της ταράτσας. Βασικοί γνώμονες για την επιλογή του υλικού ήταν η εξοικονόμηση ενέργειας, η αισθητική του κτιρίου και το βάρος της κατασκευής. Το αλουμίνιο σαν υλικό και το μοτίβο Xpand, σε συνδυασμό με τα Τ που επιλέχθηκαν, καλύπτουν στο ακέραιο τις παραπάνω προδιαγραφές. Η συνολικού εμβαδού 140τ.μ. κατασκευή, προσφέρει καθ’ όλη την διάρκεια της ημέρας επαρκή φωτισμό, σκίαση και εξαερισμό.

Διπλή χρυσή διάκριση έλαβε και η Metalskin. Το πρώτο βραβείο δόθηκε στην κατηγορία Retail για το Plovdiv Plaza Mall, το οποίο αποτελεί το μεγαλύτερο εμπορικό κέντρο στη νότια κεντρική περιοχή της Βουλγαρίας. Η πρόσοψη αποτελείται από περίπου 6800 τ.μ. διάτρητων πάνελ αλουμινίου. Με βάση την αρχιτεκτονική ιδέα της πρόσοψης του εμπορικού κέντρου, η εταιρεία ανέπτυξε ένα ειδικό σύστημα υποστυλωμάτων που επιτρέπει τη γρήγορη και ασφαλή ανάπτυξη των πάνελ αλουμινίου. Το δεύτερο βραβείο αφορά την κατηγορία Offices και απονεμήθηκε στα κεντρικά γραφεία της Αρχής Ηλεκτρισμού της Κύπρου. Τα προϊόντα που επιλέχθηκαν επιτρέπουν τη διατήρηση του μικροκλίματος μεταξύ του κτιρίου και της πρόσοψης, όπως και την εκμετάλλευση του φυσικού φωτισμού κατά τη διάρκεια της ημέρας.

Στην κατηγορία Sustainable Design, ασημένιο βραβείο κέρδισε το γραφείο Schema 4 Αrchitects για το Anna Papageorgiou Stem Center του κολλεγίου Ανατόλια. Στον στρατηγικό σχεδιασμό λήφθηκαν υπόψιν θέματα εξοικονόμησης ενέργειας, περιορισμού των περιβαλλοντικών επιπτώσεων και του climate risk κατά την κατασκευή και λειτουργία του κτιρίου. Η επιλογή των βέλτιστων για το εγχείρημα παθητικών συστημάτων, ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και υλικών, καθώς και η ενσωμάτωσή τους στο κτιριακό κέλυφος με εφαρμογή των αρχών του βιοκλιματικού σχεδιασμού, καθόρισαν σε μεγάλο βαθμό τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό του νέου κτιρίου.

Τέλος, στην κατηγορία Offices, χρυσός νικητής αναδείχθηκε η Aspa S.A για το Kaizen Campus,ένα σύγχρονο κτίριο γραφείων υψηλών προδιαγραφών που σχεδιάστηκε με βάση τα σύγχρονα περιβαλλοντικά και τεχνολογικά δεδομένα. Η ελλειψοειδείς διαμόρφωση του όγκου δημιουργεί ένα διαμπερές κτίριο, στο οποίο δεσπόζει η εσωτερική αυλή. Η ιδιαίτερη μορφολογία του κτιρίου, το κέλυφος με τις περσίδες, αλλά και η περίοπτη θέση του προσδίδουν στο έργο τον χαρακτήρα τοπόσημου (landmark) για την ευρύτερη περιοχή. Ο σχεδιασμός του κτιρίου είναι φιλικός προς το περιβάλλον, ενώ πρόκειται να λάβει πιστοποίηση κατά LEED.

Silver βραβείο στην κατηγορία δόθηκε στην Αφοί Μπαρόλα Ι.Κ.Ε. για το Atrium Skylight. Το έργο αφορά τα νέα γραφεία της εταιρείας Ε.F.P.S. με έδρα τη Νέα Κηφισιά. Από την αρχιτεκτονική μελέτη δόθηκε έμφαση στην συνύπαρξη αίθριων και κουφωμάτων αλουμινίου. Επιλέγοντας τις κατάλληλες σειρές Europa, εξασφαλίστηκαν οι απαιτούμενες υψηλές επιδόσεις θερμομόνωσης και το ενιαίο minimal ύφος του σχεδιασμού. Το αποτέλεσμα είναι ένας χώρος με βέλτιστη εκμετάλλευση του φυσικού φωτός, ώστε να δημιουργεί τις βάσεις για έμπνευση και δημιουργικότητα στους εργαζόμενους, ενώ παράλληλα εξασφαλίζει άριστες συνθήκες θερμικής άνεσης, ηχομόνωσης και ασφάλειας για τους χρήστες.

Επίσκεψη Κυριάκου Πιερρακάκη στις εγκαταστάσεις της Europa

Posted on by Γιάννης Πισπιρίγκος

Η Europa δέχθηκε την επίσκεψη του Υπουργού Επικρατείας και Ψηφιακής Διακυβέρνησης κ. Κυριάκου Πιερρακάκη την Παρασκευή 20 Μαίου στις εγκαταστάσεις της στα Οινόφυτα Βοιωτίας.

Ο Υπουργός συνοδευόμενος από τον βουλευτή Βοιωτίας κο Ανδρέα Κουτσούμπα και τον Δήμαρχο Τανάγρας κο Βασίλη Περγάλια ξεναγήθηκε στα γραφεία και στις μονάδες παραγωγής της Europa από την Διευθύνουσα Σύμβουλο της εταιρείας κα Ανούς Τζιρακιάν. Παράλληλα είδε από κοντά τις μεγάλες επενδύσεις που πραγματοποιούνται στις εγκαταστάσεις της Europa, ύψους άνω των 15 εκατ.€ και αφορούν σε νέες εγκαταστάσεις και υπερσύγχρονο μηχανολογικό εξοπλισμό.

Οι νέες επενδύσεις αναμένεται να αυξήσουν κατακόρυφα τις παραγωγικές δυνατότητες της Europa, και να ανοίξουν νέες αγορές, ενώ παράλληλα θα μειώσουν περαιτέρω το περιβαλλοντικό αποτύπωμα της δραστηριότητάς της.

Ο Υπουργός έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τις επενδύσεις στο τεχνολογικό επίπεδο που πραγματοποιεί η εταιρεία και σχετίζονται τόσο με πληροφοριακά συστήματα, όσο και με τον νέο παραγωγικό εξοπλισμό και αναμένονται να ολοκληρωθούν στο προσεχές διάστημα. Παράλληλα ενημερώθηκε λεπτομερώς από τα στελέχη της Europa για τα προβλήματα που έχει η περιοχή σε ψηφιακές υποδομές.

Potiropoulos+Partners: Διεθνές βραβείο για το συγκρότημα του Ποδοσφαιρικού Γηπέδου της ΠΑΕ Λάρισας

Posted on by Γιάννης Πισπιρίγκος

Με το βραβείο «Bronze A’ Design Award 2022» τιμήθηκε πρόσφατα το καταξιωμένο αρχιτεκτονικό γραφείο Potiropoulos+Partners στην κατηγορία «Architecture, Building and Structure Design» για το έργο τους AEL FC Arena Football Stadium.

Το βραβείο απένειμε η διεθνής επιτροπή των A’ Design Award & Competition, η οποία αποτελείται από μέλη του Τύπου με διεθνή επιρροή, καταξιωμένους σχεδιαστές, κορυφαίους ακαδημαϊκούς και εξέχοντες επιχειρηματίες.

Η ανάπτυξη -περιμετρικά της κεντρικής πλατείας διαδοχικών δραστηριοτήτων που αλληλεπιδρούν μεταξύ τους, εξασφαλίζοντας παράλληλα ζωτικό χώρο για τους πεζούς-, αποτέλεσε την βασική οργανωτική ιδέα. Η συνολική εγκατάσταση κατανέμεται σε υπο-περιοχές, με αναγνωρίσιμα χαρακτηριστικά, ελαττώνοντας την κλίμακα, ενώ άξονες πεζών κινήσεων διατρέχουν εγκάρσια τον χώρο απελευθερώνοντας διαγώνιες θεάσεις. Παράλληλα διευκολύνουν τον προσανατολισμό.

Θυμίζοντας κουτί που ανοίγει αποκαλύπτοντας το περιεχόμενό του, το στέγαστρο του γηπέδου σχηματοποιεί ένα τοπίο από τεθλασμένες επιφάνειες, ορίζοντας ένα συνεχές μέτωπο στο ανατολικό όριο της πλατείας. Αντίστοιχα, οι δύο όγκοι του εμπορικού κέντρου πλαισιώνουν τις υπόλοιπες πλευρές της. Η εκτεταμένη χρήση γυαλιού, ελαφριών πανέλων και μεταλλικών στοιχείων αναδεικνύει μια ανάλαφρη αρχιτεκτονική που λειτουργεί σαν φίλτρο για το φως της ημέρας και ως ολόφωτη οθόνη τη νύχτα. Οι διαθλάσεις του φυσικού και τεχνητού φωτός στις κρυσταλλοειδείς αυτές φόρμες θυμίζουν λαμπερό σκηνικό που σε προσκαλεί να το παρατηρήσεις.

Η οργάνωση του γηπέδου υλοποιείται από τέσσερα διαζώματα κερκίδων –δύο συν δύο, με ανοιχτές τις γωνίες τους– εκ των οποίων το ένα αποτελεί συνέχεια του όγκου που υποδέχεται τις στεγασμένες λειτουργίες. Στο εσωτερικό του αναπτύσσεται μια σειρά πλήρως εξοπλισμένων ειδικών χώρων, κατάλληλων να ανταποκριθούν στην συγκεκριμένη χρήση, ενώ η γραμμική, ορθοκανονική γεωμετρία τους προσδίδει μια σαφή και ευκολομνημόνευτη ταυτότητα. Το γήπεδο «ανοίγει» προς τα έξω εγκαθιστώντας διαλόγους με το περιβάλλον του, τα μεταξύ τους όρια είναι ελαστικά, ερμηνεύονται κάθε φορά διαφορετικά, ανάλογα με την περιρρέουσα ατμόσφαιρα της στιγμής. Έτσι, η ενέργεια του αγώνα διαχέεται παντού, χώροι και δράσεις διασταυρώνονται μεταξύ τους, άλλοτε ομόρροπα και άλλοτε συμπληρωματικά.

Η νέα αυτή αστική δομή στην περιφέρεια  της πόλης συσχετίζει την άθληση, τον πολιτισμό, το  εμπόριο και την ψυχαγωγία, με τον σύγχρονο αρχιτεκτονικό λόγο, ενθαρρύνοντας την κοινωνική διαντίδραση και την σωματική άσκηση. Η εμπειρία του αγώνα και η συνεύρεση, ο περίπατος και η στάση, συνυπάρχουν εδώ ως αλληλεπικαλυπτόμενα γεγονότα. Πρόθεση του σχεδιασμού ήταν να δημιουργηθεί στην νοτιοδυτική είσοδο της πόλης της Λάρισας ένας πολυλειτουργικός πόλος έλξης, που ταυτόχρονα θα αποτελεί και ισχυρό τοπόσημο, σε μια αδιαμόρφωτη περιαστική περιοχή, σημείο συρραφής του αστικού τοπίου με την φύση του Θεσσαλικού κάμπου.

Συντονιστής ανάπτυξης: Dimand S.A.
Αρχιτεκτονική μελέτη: Potiropoulos+Partners
Στατική μελέτη: Τ. Τσικνιάς & Συνεργάτες Α.Ε.Μ.Τ.Ε.

Ηλεκτρομηχανολογική μελέτη: ΤΕΑΜ  Μ-Η Σύμβουλοι Μηχανικοί  Ε.Π.Ε.

Κυκλοφοριακή μελέτη: Δρόμος Ε.Π.Ε.

Μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων: Δ.Οικονόμου, Αρχιτέκτων Μηχανικός, Δρ Πολεοδομίας – Χωροταξίας, Καθηγητής Χωροταξίας Π.Θ.

Γεωτεχνική μελέτη: Σωτηρόπουλος & Συνεργάτες Α.Τ.Ε. Σύμβουλοι Εδαφομηχανικοί
Τοπογραφική μελέτη: Σ. Πασχούδης, Τοπογράφος Μηχανικός

Φωτογράφιση: Χαράλαμπος Λουϊζίδης

Ολοκληρώθηκαν οι εισηγήσεις του Πανελληνίου Συνεδρίου Αρχιτεκτονικής “Τα Κάστρα της Βιομηχανίας”

Posted on by Γιάννης Πισπιρίγκος

Με την κεντρική ομιλία του ειδικού προσκεκλημένου, Γάλλου Αρχιτέκτονα κ. Jacques Pajot, που παρουσίασε την γαλλική εμπειρία της προσέγγισης κτιρίων βιομηχανικής κληρονομιάς μέσα από το έργο του φημισμένου αρχιτεκτονικού γραφείου Atelier Novembre του οποίου είναι συνιδρυτής, ολοκληρώθηκε το Σάββατο 14 Μαΐου το πρόγραμμα εισηγήσεων του Πανελληνίου Συνεδρίου Αρχιτεκτονικής που διοργάνωσε το ΤΕΕ/ΤΚΜ, με θέμα «Τα Κάστρα της Βιομηχανίας».

Εξαιρετικής σημασίας είναι η μεγάλη συμμετοχή κοινού και δη νέων μηχανικών και φοιτητών πολυτεχνείου, που διατήρησαν υψηλή πληρότητα στην Αποθήκη Δ΄ του Λιμένος, καθ` όλη τη διάρκεια του τριήμερου συνεδρίου.

«Όλα τα συνέδρια χωρίς κοινό, χάνουν μεγάλο μέρος της αξίας τους, ενώ αντίθετα, η μεγαλύτερη ικανοποίηση για όλους όσους πίστεψαν και εργάστηκαν για την υλοποίηση αυτής της διοργάνωσης είναι η παρουσία τόσων συναδέλφων και τόσων νέων, που αποτελούν το έδαφος στο οποίο μπορούμε να ελπίζουμε ότι θα λειτουργήσουν ως σπορά και θα δώσουν καρπούς, όλα όσα ακούστηκαν από το βήμα αυτού του συνεδρίου» τόνισε ο Πρόεδρος της Διοικούσας Επιτροπής του ΤΕΕ/ΤΚΜ κ. Γιώργος Τσακούμης.

Την ανάγκη, «τα πορίσματα που θα εξαχθούν από το συνέδριο και θα αφορούν το μέλλον σημαντικών στοιχείων βιομηχανικής κληρονομιάς της Θεσσαλονίκης, να αποτελούν ουσιαστικά αντικείμενο ενασχόλησης της Πολιτείας και των θεσμών της Αυτοδιοίκησης, Περιφέρειας και Δήμων, ώστε να μην παραμείνουν για μια ακόμα φορά στο επίπεδο των ευχολογίων», τόνισε ο Πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής, Αρχιτέκτων Μηχανικός και πρόεδρος της Μόνιμης Επιτροπής Αρχιτεκτονικής του ΤΕΕ/ΤΚΜ κ. Πρόδρομος Νικηφορίδης.

Μέσα από την παρουσίαση του κεντρικού ομιλητή κ. Jacques Pajot, αλλά κατά τη συζήτηση στρογγυλής τραπέζης που ακολούθησε με τη συμμετοχή μελών της Επιστημονικής Επιτροπής του Συνεδρίου υπό τον πρόεδρό της Ομότιμο Καθηγητή της Πολυτεχνικής Σχολής του ΑΠΘ κ Μιχαήλ Νομικό, αναδείχθηκε το χάσμα που επικρατεί στο θεσμικό πλαίσιο το οποίο καθορίζει τον τρόπο προσέγγισης, χαρακτηρισμού, αποκατάστασης και αξιοποίησης της βιομηχανικής κληρονομιάς στην Ελλάδα, σε σχέση με τα όσα επικρατούν σε άλλες χώρες όπως η Γαλλία, με τις διαφορές να επικεντρώνεται ως επί το πλείστον στην ευελιξία της εισαγωγής νέων χρήσεων για τα κελύφη των παλιών και ανενεργών βιομηχανικών ή βιοτεχνικών κτιρίων.

«Δεν είναι η μεγαλύτερη ευχαρίστηση ενός αρχιτέκτονα να βλέπει τα έργα του να ζωντανεύουν;», σημείωσε κατά την παρουσίαση του ο κ. Pajot, τοποθετώντας στο επίκεντρο του ερωτήματός του, τη λειτουργική αποκατάσταση και επανένταξη στον αστικό και κοινωνικό ιστό του CentQuatre που είναι… το παλιό γραφείο κηδειών του Παρισιού. «Σήμερα κατακλύζεται από άτομα κάθε ηλικίας και καταγωγής, που υιοθετούν το μέρος για να επιδοθούν στο hip-hop, το tai-chi ή άλλες μορφές σωματικής έκφρασης… Ένας αρχιτέκτονας δεν θα μπορούσε να ονειρευτεί μια καλύτερη ανταμοιβή από το να συνεισφέρει στην συγκρότηση ενός ιδιαίτερα δημοφιλούς χώρου σε περιοχή του Παρισιού με ιδιαίτερα προβλήματα. Καλωσορίζοντας πολλαπλές μορφές δημόσιων ή ιδιωτικών εκδηλώσεων, το CentQuatre έχει γίνει, εκτός από κέντρο της καλλιτεχνικής δημιουργίας, το υβριδικό μέρος που αναζητούσαν όλοι, ανοιχτό σε όλους. Πολλοί πίστευαν ότι γινόταν για τους άλλους, τους επισκέπτες και τους τουρίστες σε αυτή την ξεχασμένη συνοικία του Παρισιού, ένας χώρος που δεν θα τους αφορούσε. Αυτή ήταν η μεγάλη πρόκληση. Αντιστοιχεί σε μια νέα γενιά χώρων πολιτισμού όπου ο διάλογος μεταξύ τέχνης, πολιτιστικών πρακτικών και της περιοχής είναι συνεχής. Το CentQuatre έχει επίσης σχεδιαστεί για να συμμετέχει στην αστική ανανέωση της περιοχής.

Το παλιό γραφείο κηδειών του Παρισιού, ένα κτίριο 39.000τμ, στην Γαλλία υπήρχε ως δημοτική περιουσία και αρμοδιότητα μέχρι την δεκαετία του 1990, αλλά σήμερα έχει μετατραπεί σε μια πραγματική πολιτιστική και ταυτόχρονα λαϊκή μηχανή, ένας χώρος πολιτισμού που περιλαμβάνει περίπου είκοσι εργαστήρια, γραφεία παραγωγής, δύο αίθουσες εκδηλώσεων, χώρους πολυλειτουργικούς, εκθεσιακούς, αποθηκευτικούς, αλλά και χώρους καταστημάτων και στάθμευσης. Η επιτυχία και όλα όσα συμβαίνουν στο CentQuatre μας κάνουν να ξεχνάμε ότι στην αρχή τίποτα δεν ήταν αυτονόητο. Το να μετατρέψεις αυτό το “εργοστάσιο πένθους” σε καλλιτεχνικό εργοστάσιο που οδηγείται από τη λαϊκή ενέργεια, ήταν μια πραγματική πρόκληση.»

Η συζήτηση στρογγυλής τραπέζης με την οποία ολοκληρώθηκε το συνέδριο, επιχείρησε να συνοψίσει μερικούς από τους προβληματισμούς που αναδείχθηκαν από τις 50 και πλέον εισηγήσεις που αυτό φιλοξένησε, όπως:

  • Η διαφορά ευελιξίας στο θεσμικό πλαίσιο για την χρήση της βιομηχανικής κληρονομιάς σε σχέση με την ευρωπαϊκή εμπειρία, ώστε αυτή η χρήση να μπορεί υπό προϋποθέσεις να ταυτιστεί πιο εύκολα με σύγχρονες δραστηριότητες της πραγματικής οικονομίας και όχι μόνο με δραστηριότητες που περιορίζουν τα παλιά βιομηχανικά κτίρια σε έναν μουσειακό χαρακτήρα.
  • Η ποικιλία δομικών συστημάτων που αποτελούν συγκροτήματα βιομηχανικής κληρονομιάς (όπως το ΦΙΞ της Θεσσαλονίκης) που αναγέρθηκαν σταδιακά σε διαφορετικές χρονικές περιόδους και η οποία εγείρει προβληματισμούς ως προς την υποστήριξη υφιστάμενων δομικών συστημάτων ή την δυνατότητα εισαγωγής νέων, με σκοπό την αντισεισμική θωράκιση των κτιρίων.
  • Η τεκμηρίωση του παλαιού μηχανολογικού εξοπλισμού ως τμήμα των προτάσεων αποκατάστασης ή μη.
    Ζητήματα εισαγωγής βιοκλιματικών προσεγγίσεων ως προϋπόθεσης (ή μη) για τις διαδικασίες και τις προτάσεις αποκατάστασης στοιχείων βιομηχανικής κληρονομιάς.
  • Η ανάγκη σύνδεσης των νέων χρήσεων με τις δυνατότητες αυτοχρηματοδότησης της συντήρησης των κτιρίων βιομηχανικής κληρονομιάς, αντί της διαρκούς αναζήτησης κονδυλίων από δημόσιους φορείς για τη συντήρηση αυτή.
  • Η πιθανή δυνατότητα αξιοποίησης των στοιχείων βιομηχανικής κληρονομιάς, για τη διαμόρφωση χώρων κατοικιών νέων ζευγαριών, μορφής loft.

Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να παρακολουθήσουν το σύνολο των εργασιών του συνεδρίου στο youtube channel του ΤΕΕ/ΤΚΜ.

Την Κυριακή 15 Μαΐου το μεσημέρι, παρουσία της Διοίκησης του ΤΕΕ/ΤΚΜ, του επίτιμου προσκεκλημένου κ. Pajot, στελεχών του Τμήματος και πολλών επισκεπτών μηχανικών και μη, ξεκίνησε και επίσημα στη Νέα Παραλία, στον Κήπο των Γλυπτών, ως παράλληλη εκδήλωση του Πανελληνίου Συνεδρίου Αρχιτεκτονικής, η Έκθεση 30 μελετών βραβευμένων σε αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς και 36 διπλωματικών εργασιών από πέντε πανεπιστήμια της χώρας, το ΕΜΠ, το ΑΠΘ, το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, το Πολυτεχνείο Κρήτης και την Πολυτεχνική Σχολή Πατρών, η οποία συγκεντρώνει το ενδιαφέρον όχι μόνο μηχανικών, αλλά και επισκεπτών που δείχνουν ενδιαφέρον για τις προτάσεις που περιλαμβάνουν οι συγκεκριμένες μελέτες και εργασίες.

Η έκθεση θα διαρκέσει για έναν μήνα, ως τις 15 Ιουνίου και αποσκοπεί στην ανάδειξη της σημασίας των αρχιτεκτονικών διαγωνισμών για την προαγωγή του αστικού πολιτισμού και η ανάδειξη των αρχιτεκτονικών προτάσεων και απαντήσεων στα θέματα διαχείρισης σημαντικών ανενεργών βιομηχανικών συγκροτημάτων και κτιρίων.

Υπενθυμίζουμε είναι ήδη διαθέσιμες δύο εκδόσεις, ο τόμος με τα πρακτικά και το σύνολο των εισηγήσεων, καθώς και ένα λεύκωμα αφιερωμένο στην παράλληλη έκθεση μελετών και διπλωματικών εργασιών.

Πανελλήνιο Συνέδριο Αρχιτεκτονικής: Αναξιοποίητο αναπτυξιακό κεφάλαιο η Βιομηχανική Κληρονομιά

Posted on by Γιάννης Πισπιρίγκος

Η ανάγκη προτεραιοποίησης της αξιοποίησης της βιομηχανικής κληρονομιάς ως διαθέσιμου κεφαλαίου για την προώθηση βιώσιμης ανάπτυξης και μάλιστα σε μια περίοδο δημοσιονομικά επιβαρυμένη, αναδείχθηκε κατά την έναρξη εργασιών του Πανελληνίου Συνεδρίου Αρχιτεκτονικής που διοργάνωσε το Τμήμα Κεντρικής Μακεδονίας του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΤΕΕ/ΤΚΜ) στην Αποθήκη Δ΄ του Λιμένος της Θεσσαλονίκης, με θέμα: «Τα Κάστρα της Βιομηχανίας – Αποκατάσταση, Επανένταξη, Αξιοποίηση».

Χαιρετίζοντας την έναρξη του συνεδρίου, ο Περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας κ. Απόστολος Τζιτζικώστας, χαρακτήρισε ιδιαίτερα σημαντική την πρωτοβουλία του ΤΕΕ/ΤΚΜ, καθώς «σε κάθε πόλη, σε όλο τον κόσμο, η βιομηχανική κληρονομιά αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα του αστικού πολιτισμικού τοπίου, ενώ μεγάλα ανενεργά βιομηχανικά συγκροτήματα έχουν ενταχθεί στη ζωή της πόλης, μέσω της επανάχρησής τους». Αναφέρθηκε δε στην ποιότητα της συνεργασίας μεταξύ Περιφέρειας και ΤΕΕ/ΤΚΜ τονίζοντας: «Είστε οι άνθρωποι, οι επαγγελματίες, που όλοι οφείλουν να ακούν, αφού ως τεχνοκράτες, γνωρίζετε τα θέματα αυτά από πρώτο χέρι και ασφαλώς είναι αναγκαίο να συζητήσουμε για την καταγραφή και τεκμηρίωση ανενεργών βιομηχανικών συγκροτημάτων και κτιρίων, αλλά και για τη βέλτιστη αξιοποίησή τους. Άλλωστε η βελτίωση της οικονομικής και κοινωνικής συνοχής στα αστικά κέντρα της περιοχής μας αποτελεί ύψιστη προτεραιότητα για εμάς, γι` αυτό συνεργαζόμαστε με δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς, δημιουργώντας δράσεις προς αυτή την κατεύθυνση. Η μεγαλύτερη παρέμβαση που υλοποιεί η Περιφέρεια άλλωστε, είναι το μεγάλο εγχείρημα ανάπλασης και ενοποίησης του παραλιακού μετώπου της Θεσσαλονίκης. Πρόκειται για κόμβο αναφοράς και ανάδειξης όλων των τοποσήμων της περιοχής, ενώ στο δυτικό μέτωπο, μετά την ολοκλήρωση των εργασιών εξυγίανσης και αποκατάστασης του εδάφους που ήδη υλοποιούνται, θα προχωρήσουμε στη δεύτερη φάση αξιοποίησης και ανάδειξης της περιοχής και των σημαντικών υποδομών της, που περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων και σημαντικές βιομηχανικές εγκαταστάσεις».

Ο Δήμαρχος Καλαμαριάς κ. Γιάννης Δαρδαμανέλης στον δικό του σύντομο χαιρετισμό επισήμανε ότι, «συνέδρια όπως το σημερινό δείχνουν το δρόμο σε εμάς τους ανθρώπους της Αυτοδιοίκησπανελλήνης, για το πως πρέπει να συνεργαστούμε και είναι σημαντική αυτή η συνεργασία, γιατί βλέπουμε τι γίνεται στο πρώην στρατόπεδο Παύλου Μελά, το πρώην στρατόπεδο Κόδρα είναι μπροστά μας, σε ένα μοναδικό σημείο 350 στρεμμάτων με 16 διατηρητέα κτίρια, που θα είναι κι αυτό ένα έργο για όλη την πόλη, για να κάνουμε τη Θεσσαλονίκη, όπως την ονειρευόμαστε και όπως θα πρέπει να είναι».
Η επικεφαλής του Γραφείου του Πρωθυπουργού στη Θεσσαλονίκη κ. Μαρία Αντωνίου συνεχάρη το ΤΕΕ/ΤΚΜ για την πρωτοβουλία διοργάνωσης του συνεδρίου και τόνισε: «Είμαστε εδώ για να ακούσουμε τις προτάσεις που θα προκύψουν, ώστε να ενεργοποιήσουμε τις βέλτιστες πρακτικές για να αξιοποιήσουμε το πλούσιο απόθεμα, με τρόπους που βλέπουμε ήδη να το κάνουν άλλες πόλεις σε όλο τον κόσμο.»

Η Αντιπεριφερειάρχης της Περιφερειακής Ενότητας Θεσσαλονίκης κ. Βούλα Πατουλίδου, τόνισε επίσης, το πλήθος των διεθνών παραδειγμάτων αξιοποίησης αντίστοιχου κτιριακού αποθέματος σε άλλες πόλεις: «Πρόσφατα ήμασταν το Μαϊάμι για προώθηση του τουρισμού και είδαμε μια περιοχή με παλιά κτίρια που ήταν πραγματικό κόσμημα, το πως είχε αξιοποιηθεί και είχαν γίνει καμβάς για καλλιτέχνες του γκράφιτι. Προφανώς μπορούμε να κάνουμε το ίδιο. Στο πρώην στρατόπεδο Παύλου Μελά, ξεκίνησε ήδη η προσπάθεια αξιοποίησης. Γιατί όχι και στις καπναποθήκες της Σταυρούπολης…»

Ο Αντιδήμαρχος Τεχνικών Έργων του Δήμου Θεσσαλονίκης κ. Εφραίμ Κυριζίδης, εκπροσωπώντας και τον Δήμαρχο κ. Κωνσταντίνο Ζέρβα, θύμισε δύο περιπτώσεις βιομηχανικής κληρονομιάς που αποτελούν ιδιοκτησία του Δήμου Θεσσαλονίκης: «Τα Δημοτικά Σφαγεία, ήδη αξιοποιούνται φιλοξενώντας ένα κέντρο καινοτομίας και δικτύωσης και ψηφιακών δεξιοτήτων σε συνεργασία με τη Cisco, ενώ για το συγκρότημα διατηρητέων αποθηκών του τράμ, γνωστό ως Ντεπώ, ήδη προγραμματίζεται η προκήρυξη αρχιτεκτονικού διαγωνισμού για την αξιοποίησή του, με μια πλειάδα κοινωφελών χρήσεων και λειτουργιών για τους κατοίκους της περιοχής. Την περίοδο αυτή μάλιστα, προετοιμάζουμε διαδικασίες συμμετοχικού σχεδιασμού για τους ενδιαφερόμενους κατοίκους της Ε΄ Δημοτικής Κοινότητας, προκειμένου να λάβουν μέρος στην κατάσταση του κτιριολογικού προγράμματος αυτού του διαγωνισμού.»

Ο Αντιπρόεδρος του Συνδέσμου Βιομηχανιών Ελλάδος κ. Γιάννης Σταύρου σημείωσε: «ο ΣBE ως ο μόνος κοινωνικός εταίρος με έδρα τη Βόρεια Ελλάδα και τη Θεσσαλονίκη, διανύει το 107ο έτος της ηλικίας του, συνεπώς αυτό το συνέδριο αντικατοπτρίζει και την δική μας κληρονομιά, που είναι μέσα στην καρδιά μας.» Και πρόσθεσε: «Είναι πραγματικά οδυνηρό να βλέπεις αυτά τα κτίρια να εγκαταλείπονται στη φθορά του χρόνου. Και δεν είναι μόνο θέμα σύγχυσης, ή σύγκρουσης αρμοδιοτήτων. Είναι κυρίως ζήτημα έλλειψης πολιτικού οράματος, που έχει δημιουργήσει ισχυρότατες δυνάμεις αδράνειας. Με αποτέλεσμα να περνάμε οι πολίτες δίπλα από τέτοια κτίρια που είναι φαντάσματα και σκουπιδότοποι και να τα προσπερνάμε συνηθισμένοι στο θέαμα. Εύχομαι λοιπόν το συνέδριο αυτό να βάλει ένα λιθαράκι, ώστε να αφυπνιστούμε από τον λήθαργο και να ξεκινήσει μια συνολικότερη πολιτική αξιοποίησης αυτού του πλούτου.»

Σε μήνυμά του, ο Υφυπουργός Εσωτερικών, αρμόδιος για τον τομέα Μακεδονίας-Θράκης κ. Σταύρος Καλαφάτης, υπογράμμισε: «Η Θεσσαλονίκη αλλά και η Μακεδονία ευρύτερα έχει να επιδείξει ένα σπουδαίο κτηριακό και αρχιτεκτονικό απόθεμα βιομηχανικών συγκροτημάτων το οποίο παραπέμπει στη σημαντική συνεισφορά του βιομηχανικού κλάδου στην οικονομική πρόοδο της Πατρίδας μας, ήδη από τον προηγούμενο αιώνα. Βιομηχανικοί χώροι με έντονο αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον, λειτουργικοί, με ανθρώπινη κλίμακα, στους οποίους υπήρξε έντονη μίξη δραστηριοτήτων και παραγωγικής διαδικασίας, αποτέλεσαν για πολλά χρόνια θύλακες ανάπτυξης για την περιοχή μας. Δυστυχώς, η αποβιομηχάνιση και η αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου της χώρας, οδήγησε πολλούς από αυτούς στην εγκατάλειψη. Η Πολιτεία στέκεται αρωγός σε κάθε προσπάθεια ανάδειξης και αξιοποίησης της βιομηχανικής πολιτιστικής μας κληρονομιάς, αλλά και επανένταξης ανενεργών στοιχείων της ως χώρων πολιτισμού στη λειτουργία των πόλεων και στην καθημερινότητα των πολιτών. Κι αυτό, αξιοποιώντας κατάλληλα χρηματοδοτικά εργαλεία και προωθώντας νέες δυνατότητες, με συνέργειες δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Τα παραδείγματα είναι πολλά και είμαι βέβαιος ότι θα αναδειχθούν και μέσα από το συνέδριο σας.»

Ο Πρόεδρος της Διοικούσας Επιτροπής του ΤΕΕ/ΤΚΜ κ. Γιώργος Τσακούμης, τόνισε ότι η διαχείριση του κτιριακού αποθέματος της βιομηχανικής κληρονομιάς, αποτελεί ένα σύνθετο θέμα που απασχολεί πλήθος εμπλεκομένων μερών, κρατικούς φορείς, τοπικές αυτοδιοικήσεις, ιδιοκτήτες, κοινωνικές ομάδες και επενδυτές, ενώ διάφορα προβλήματα όπως ο διαμοιρασμός αρμοδιοτήτων σε διαφορετικούς φορείς, δυσχεραίνουν την επιτυχή έκβαση της διαδικασίας και πρόσθεσε: «Ως αποτέλεσμα, πολλά βιομηχανικά συγκροτήματα παραμένουν ανενεργά έχοντας υποστεί σημαντικές φθορές, βλάβες ή καταστροφικές επεμβάσεις, με κίνδυνο αυτό το σημαντικό κομμάτι της ιστορίας των πόλεων να απαξιωθεί πλήρως και να χαθεί για πάντα. Βασικό ζητούμενο είναι ο τρόπος με τον οποίο τα εγκαταλελειμμένα βιομηχανικά κτίρια και συγκροτήματα της πόλης, θα διασωθούν και θα επανενταχτούν στη ζωή της πόλης με βιώσιμο τρόπο… Η διεθνής εμπειρία, οι διαφορετικές απόψεις και πρακτικές που δοκιμάστηκαν μας παρέχουν πολύτιμη γνώση. Τα πλέον επιτυχημένα παραδείγματα είναι αυτά που απευθύνονται στην πόλη με δυναμικό τρόπο και καταφέρνουν να επαναπροσδιορίσουν τα κελύφη μετατρέποντάς τα σε δοχεία ζωής, μέσω κατάλληλων χρήσεων. Πολλά είναι επίσης τα παραδείγματα στα οποία η επανάχρηση ιστορικών και βιομηχανικών συνόλων αποτέλεσε παράγοντα αναζωογόνησης και αναβάθμισης ολόκληρων περιοχών. Στο εξωτερικό αλλά και σε ορισμένες περιπτώσεις και στη χώρα μας έχουμε δει επιτυχημένα παραδείγματα επανάχρησης κτιρίων και συνόλων, που αποκτούν πολυλειτουργικό χαρακτήρα, όπως πολυχώροι, συνεδριακά κέντρα ή και ακόμα πιο ευφάνταστες λειτουργίες που απευθύνονται σε διαφορετικές ηλικιακές ομάδες. Ακόμα, εντοπίζουμε παραδείγματα επιτυχούς αξιοποίησης με συμβατές χρήσεις όπως επαγγελματικοί χώροι, γραφειακά συγκροτήματα, ξενοδοχεία, πάντοτε βεβαίως με σεβασμό στον χειρισμό των μορφολογικών ιδιαιτεροτήτων τους. Στην πόλη μας βέβαια, τη Θεσσαλονίκη, παρά τον μεγάλο πλούτο βιομηχανικής κληρονομιάς, δεν είχαμε τη χαρά να δούμε αρκετά τέτοια υλοποιημένα παραδείγματα και αυτό είναι κάτι που πρέπει να μας προβληματίσει.»

Ο Πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής του συνεδρίου και Πρόεδρος της Μόνιμης Επιτροπής Αρχιτεκτονικής του ΤΕΕ/ΤΚΜ κ. Πρόδρομος Νικηφορίδης, μεταξύ άλλων υπογράμμισε: «Όταν διαπιστώνεις ότι τα εμβληματικά κτίρια της πόλης σου ρημάζουν εδώ και δεκαετίες χωρίς προοπτική και με συνεχείς καταρρεύσεις όπως συμβαίνει στο ΦΙΞ μετά από κάθε καταιγίδα, όταν διαπιστώνεις ότι αυτά τα εμβληματικά κτίρια δεν είναι στην ατζέντα της πόλης σου, όταν σχεδιάζονται και κατασκευάζονται νέα κτιριακά συγκροτήματα και τα βιομηχανικά τοπόσημα έχουν περιθωριοποιηθεί και ξεχαστεί, τότε αναζητάς μία διέξοδο… Σκοπός της προσπάθειάς μας, δεν είναι να κάνουμε μία ιστορική αναδρομή των πεπραγμένων των τελευταίων δεκαετιών που στόχο είχαν την διάσωση της βιομηχανικής κληρονομιάς. Είναι γεγονός ότι έχουν γίνει κάποιες προσπάθειες που μπορούν να χαρακτηριστούν ως επιτυχημένες. Στην προκειμένη περίπτωση ίσως αξίζει τον κόπο να επικεντρωθούμε και στο τι δεν έχει γίνει, όπως επίσης και στο τι έχει γίνει με λάθος τρόπο. Θα πρέπει να επικεντρωθούμε στα λάθη του θεσμικού πλαισίου, τα βιομηχανικά κτίρια πρέπει να ενταχθούν σε ένα άλλο θεσμικό πλαίσιο που θα τα προστατεύει αλλά και θα εξασφαλίζει τη βιωσιμότητα τους. Η ανάγκη καταγραφής, διάσωσης και επανένταξης στον κοινωνικό ιστό, βιομηχανικών εγκαταστάσεων και συγκροτημάτων ιστορικής και αρχιτεκτονικής αξίας που έχουν εγκαταλειφθεί στη φθορά του χρόνου είναι πλέον περισσότερο από επείγουσα!»

Το συνέδριο φιλοξενεί στις τριήμερες εργασίες του, περισσότερες από 50 εισηγήσεις που προκρίθηκαν από την Επιστημονική Επιτροπή υπό την προεδρία του Ομότιμου Καθηγητή της Πολυτεχνικής Σχολής του ΑΠΘ κ. Μιχαήλ Νομικού, με τιμητικά καταληκτική, το Σάββατο στις 18:00 το απόγευμα, την ομιλία του ειδικού προσκεκλημένου Γάλλου αρχιτέκτονα κ. Jacques Pajot, εκπροσώπου του φημισμένου αρχιτεκτονικού γραφείου “Atelier Novembre”.

Στη διάρκεια των σημερινών εισηγήσεων, αναδείχθηκαν μεταξύ άλλων:

-οι εθελοντικού χαρακτήρα προσπάθειες καταγραφής της βιομηχανικής κληρονομιάς με τη μέχρι τώρα έκδοση 1020 απογραφικών δελτίων για στοιχεία κτιριακού αποθέματος σε όλη την Ελλάδα από την αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία «Βιομηχανικά Δελτία Απογραφής»,

-τα ιδιαίτερα ιστορικά χαρακτηριστικά σειράς παλαιών εγκαταστάσεων της Θεσσαλονίκης που χρονολογούνται από το λυκόφως της οθωμανικής αυτοκρατορίας (1870-1912) με κυριότερα τα παραδείγματα των Αλευρόμυλων Αλλατίνι, της Ζυθοποιίας ΦΙΞ, του Τελωνείου στο Λιμάνι, κ.α,

-η ανάγκη διάσωσης και αξιοποίησης του παλαιού αμαξοστασίου των τραμ στο Ντεπώ της Θεσσαλονίκης, που συνέπεσε με την επισήμανση του Αντιδημάρχου κ. Μάκη Κυριζίδη για επικείμενο αρχιτεκτονικό διαγωνισμό αξιοποίησης και το οποίο, σύμφωνα με σχετική μελέτη βρίσκεται σε κρίσιμη κατάσταση με έκδηλα σημάδια εγκατάλειψης, καθώς η βλάστηση έχει αρχίσει να εισέρχεται στα κτίρια, αλλοιώνοντας τόσο τον αισθητικό χαρακτήρα τους αλλά παράλληλα απειλώντας και την στατική τους επάρκεια
-οι προοπτικές αξιοποίησης παλαιών Νερόμυλων σε Φλώρινα και Κρήτη, ή Καπναποθηκών στις Σέρρες.

Το πρόγραμμα του συνεδρίου που συνεχίζεται από τις 10:00 το πρωί την Παρασκευή και το Σάββατο είναι αναρτημένο και οι εργασίες μεταδίδονται διαδικτυακά στο site της Διοργάνωσης https://castlesofindustry.wordpress.com/.
Θυμίζουμε ότι την Κυριακή 15 Μαΐου και ώρα 12:00 στη Νέα Παραλία θα εγκαινιαστεί ως παράλληλη εκδήλωση του Πανελληνίου Συνεδρίου Αρχιτεκτονικής, η Έκθεση 30 μελετών βραβευμένων σε αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς και 36 διπλωματικών εργασιών από πέντε πανεπιστήμια της χώρας, το ΕΜΠ, το ΑΠΘ, το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, το Πολυτεχνείο Κρήτης και την Πολυτεχνική Σχολή Πατρών.

Αξίζει να σημειωθεί ότι είναι ήδη διαθέσιμες δύο καλαίσθητες εκδόσεις, μία με τα πρακτικά και το σύνολο των εισηγήσεων, που θα παρουσιαστούν σταδιακά στο σύνολό τους και διαδικτυακά από το Blog και το Newsletter του ΤΕΕ/ΤΚΜ, καθώς και ένα λεύκωμα αφιερωμένο στην παράλληλη έκθεση μελετών και διπλωματικών εργασιών.
Συντονιστικό ρόλο στην πρώτη ημέρα του συνεδρίου είχε ο Γενικός Γραμματέας της ΔΕ του ΤΕΕ/ΤΚΜ κ. Φώτης Κουβουκλιώτης.

Παρόντες ήταν μεταξύ άλλων ο Αντιπεριφερειάρχης Υποδομών και Δικτύων κ. Πάρις Μπίλλιας και ο Πρόεδρος της ΕΥΑΘ Παγίων κ. Σάκης Τζακόπουλος, αμφότεροι πρώην πρόεδροι του ΤΕΕ/ΤΚΜ, πλήθος συναδέλφων, κ.α.

Πανελλήνιο Συνέδριο Αρχιτεκτονικής: Τα Κάστρα της Βιομηχανίας

Posted on by Γιάννης Πισπιρίγκος

Το Τμήμα Κεντρικής Μακεδονίας του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας, αναγνωρίζοντας τη σημασία της βιομηχανικής κληρονομιάς, η οποία αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του αστικού πολιτισμικού τοπίου, ανακοινώνει την διοργάνωση Πανελλήνιου Συνεδρίου αρχιτεκτονικής με τίτλο «Τα Κάστρα της Βιομηχανίας» Αποκατάσταση, Επανένταξη, Αξιοποίηση, που διεξάγεται στις 12-13-14 Μαΐου 2022 στην ΑΠΟΘΗΚΗ Δ της Προβλήτας του ΟΛΘ και καλεί τους ενδιαφερόμενους επιστήμονες να παρακολουθήσουν τις εργασίες του Συνεδρίου.

Σε αρκετές πόλεις μεγάλα ανενεργά βιομηχανικά συγκροτήματα έχουν ενταχθεί στη ζωή της πόλης μέσω της επανάχρησης. Πολλά όμως παραμένουν ανενεργά έχοντας υποστεί μεγάλες φθορές και κινδυνεύοντας από ανεπανόρθωτες βλάβες. Το συνέδριο θα έχει στόχο να διερευνήσει θέματα που αφορούν στην καταγραφή, τεκμηρίωση και διαχείριση σημαντικών ανενεργών βιομηχανικών συγκροτημάτων και κτιρίων που σήμερα αποτελούν στοιχεία μνήμης. Ακόμα, επιδιώκει να αναδείξει το συσχετισμό με ζητήματα βιωσιμότητας και ανθεκτικότητας και να αναζητήσει συνέργειες, τρόπους και μεθόδους που θα επαναφέρουν αυτά τα συγκροτήματα στην καθημερινή μας ζωή. Η διοργάνωση του συνεδρίου επιθυμεί, παράλληλα με την προβολή ζητημάτων αποκατάστασης και επανάχρησης του υλοποιημένου ή προγραμματιζόμενου έργου που αφορά σε ανενεργά βιομηχανικά κτίρια, να ενθαρρύνει το επιστημονικό έργο που μέσα από την έρευνα και τις προτάσεις του μπορεί να φωτίσει τον συσχετισμό του θέματος με ζητήματα εκπαίδευσης καθώς και με το κοινωνικό πεδίο μέσω πρωτοβουλιών και δράσεων κοινωνικής ευαισθητοποίησης.

Για να μάθετε περισσότερα για το συνέδριο, πατήστε εδώ.

Παρακολουθήστε εξ αποστάσεως τις εργασίες του συνεδρίου στο κανάλι του ΤΕΕ-ΤΚΜ στο YouTube.