Τα δάπεδα αποτελούν το πλέον άμεσο στοιχείο επαφής του κτιρίου με το ανθρώπινο σώμα και συντελούν καθοριστικά στη διαμόρφωση ενός εσωτερικού και εξωτερικού χώρου, αποτελώντας παράλληλα, στοιχείο-κλειδί για τη διακόσμηση και τη συνολική του εικόνα. Οι Γιάννα Παυλίδου-Αποστολάκου, Χρήστος Κουφίδης, Μιχαήλ Ρουχωτάς μιλούν για τη σωστή επιλογή των κατάλληλων υλικών.
Μετά τους τοίχους και την οροφή, το δάπεδο είναι η μεγαλύτερη επιφάνεια ενός εσωτερικού, αλλά και η περισσότερο σημαντική, καθώς είναι αυτή που κυρίως καθορίζει το στιλ του χώρου. Παράμετροι όπως η αντοχή, η ηχομόνωση, η θερμομόνωση, η ασφάλεια, το κόστος, η βιωσιμότητα, είναι μερικές μόνο από αυτές, που καλείται να λάβει υπόψη του ο μελετητής, ώστε να σχεδιάσει ποιοτικά κτίρια. Σήμερα, η μεγάλη ποικιλία στα υλικά, στις μορφές και στους τρόπος κατασκευής απαιτεί τεχνογνωσία και συχνά εξειδίκευση για την επίτευξη ενός άρτιου αποτελέσματος, που θα ικανοποιεί τον αρχιτέκτονα και τον ιδιοκτήτη.
Κριτήρια επιλογής δαπέδων
Σε πολλές περιπτώσεις κατασκευής ή ανακαίνισης μιας κατοικίας, ενός διαμερίσματος, ενός γραφείου, ή κάποιου επαγγελματικού χώρου προκύπτει συχνά το ερώτημα τι υλικό θα χρησιμοποιηθεί στα δάπεδα. Ανάλογα με τις ιδιαίτερες απαιτήσεις και τις ανάγκες κάθε κατασκευής, επιλέγονται τα αντίστοιχα υλικά και είδη δαπέδων, ώστε το τελικό αποτέλεσμα να ανταποκρίνεται στις προδιαγραφές και τις προσωπικές προτιμήσεις που έχουν τεθεί εξαρχής. Στον σχεδιασμό και κατ’ επέκταση στην επιλογή των υλικών του δαπέδου, συνυπολογίζονται διάφοροι περιβαλλοντικοί παράγοντες του εκάστοτε χώρου που βρίσκεται υπό κατασκευή, το είδος και το ύφος της κατασκευής και φυσικά το κόστος υλοποίησης. Πέρα όμως από τις διάφορες παραμέτρους που παίζουν ρόλο για την υλοποίηση του εκάστοτε έργου, υπάρχουν κάποια είδη δαπέδων που χρησιμοποιούνται ευρέως, κυρίως λόγω της αντοχής τους και της ποιότητάς τους.
Όπως μας αναφέρει σχετικά η Γιάννα Παυλίδου-Αποστολάκου, Αρχιτέκτονας στην εταιρεία Αποστολάκος Αρχιτέκτονες, «Τα τρία χαρακτηριστικά του δαπέδου που λαμβάνουμε κυρίως υπόψιν στα προσωπικά μας έργα είναι τα εξής: Πρώτον, η καλής ποιότητας πρώτη ύλη, ανεξαρτήτως είδους (ξύλο, μάρμαρο, πλακάκια, μάρμαρο, πατητή τσιμεντοκονία, κλπ.). Δεύτερον, να είναι καλός ο τεχνίτης και το συνεργείο που κάνει την εφαρμογή των υλικών. Είναι σημαντικό για εμάς ο τεχνίτης να γνωρίζει καλά τα χαρακτηριστικά και τις ιδιαιτερότητες των υλικών, καθώς και την σωστή εφαρμογή τους. Τρίτον και ίσως σημαντικότερο, είναι φυσικά η αισθητική. Η καλή αισθητική σε συνδυασμό με τα καλής ποιότητας υλικά ξεχωρίζουν και αντέχουν στον χρόνο πολύ περισσότερο σε σχέση με υλικά χαμηλότερης ποιότητας.»
O Χρήστος Κουφίδης, Αρχιτέκτονας και Partner της εταιρείας Divercity Architects υπογραμμίζει επίσης ότι «Tα βασικότερα χαρακτηριστικά σε αισθητικό επίπεδο είναι η υφή, το χρώμα και η αίσθηση που δημιουργεί στο χώρο. Για παράδειγμα ένα ξύλινο δάπεδο ανοιχτού χρώματος δημιουργεί ένα φιλικό ‘ζεστό’ χώρο, ενώ η επιλογή ενός πιο ‘σκληρού’ υλικού, μαρμάρου ή πλακιδίου, μπορεί να δώσει μία αίσθηση πιο ψυχρή ή πολυτέλειας, ανάλογα με το επιθυμητό ύφος. Το χρώμα είναι επίσης ουσιώδες, καθότι το δάπεδο καταλαμβάνει μεγάλο μέρος της καθημερινής μας ματιάς. Ένα σκούρο δάπεδο με patterns μπορεί να ‘βαραίνει’ το χώρο, σε αντίθεση με δάπεδα με πιο ήπιους τόνους που ενδεχομένως φωτίζουν ένα χώρο και δημιουργούν έναν ‘καμβά’ για την καθημερινότητα μας ή για τα αγαπημένα μας αντικείμενα.»
Πιο συγκεκριμένα, σχετικά με τα κριτήρια επιλογής ξύλινων δαπέδων, Ο Μιχαήλ Ρουχωτάς CEO της εταιρείας Rouchotas συμπληρώνει ότι «Μιλώντας πάντα για το ξύλινο δάπεδο, λαμβάνουμε υπόψιν μας πολλά χαρακτηριστικά, προκειμένου να επιτευχθεί ένα ορθό αποτέλεσμα υψηλής αισθητικής. Το βασικότερο έχει σχέση με το αν μιλάμε για ξύλινο δάπεδο εσωτερικού χώρου ή εξωτερικού και αυτό γιατί δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν όλα τα είδη ξύλου και για τις δυο εφαρμογές. Είναι δε πολύ λίγα τα είδη ξύλου που μπορούν χρησιμοποιηθούν και για τις δύο εφαρμογές όπως το Teak, το Iroko και το Afromosia, δίνοντας την δυνατότητα για ενιαίο αποτέλεσμα σε όλους τους χώρους της κατασκευής. Στη συνέχεια, συζητώντας το αισθητικό κομμάτι σε συνεργασία με τον αρχιτέκτονα του κάθε έργου, επιλέγουμε τις αποχρώσεις που θα αποδώσουν με τον πιο φυσικό τρόπο, το συνολικό αποτέλεσμα που έχει σχεδιαστεί και παρουσιαστεί στον πελάτη. Ένα άλλο χαρακτηριστικό, είναι οι διαστάσεις των λωρίδων πατώματος, όπου κοιτάμε να είναι ανάλογες των χώρων για ένα αρμονικό αποτέλεσμα, για παράδειγμα δεν είναι σωστό να τοποθετηθεί ένα πολύ φαρδύ ξύλινο πάτωμα σε έναν μικρό χώρο ή το αντίστροφο. Μιλώντας για ξύλινα δάπεδα εσωτερικού χώρου, ένα εξίσου σημαντικό χαρακτηριστικό είναι ο τύπος θέρμανσης ο οποίος περιορίζει τους τύπους ξύλινου δαπέδου. Για παράδειγμα, σε περίπτωση ενδοδαπέδιας θέρμανσης θα πρέπει να χρησιμοποιείται αποκλειστικά ημιμασίφ ξύλινο δάπεδο με υπόστρωμα Κ/Π. Για κάθε έργο υπάρχει το ιδανικό ξύλινο δάπεδο, αρκεί να επιλεχθεί το σωστό σε συνεργασία με τον αρχιτέκτονα του έργου.»
Υποστρώματα δαπέδων
Όπως αναφέραμε, τα δάπεδα έχουν μεγάλο αντίκτυπο στη διακόσμηση ενός σπιτιού, ενός ξενοδοχείου ή ενός επαγγελματικού χώρου ανεξάρτητα από το υλικό τους, ωστόσο, το υπόστρωμα ενός δαπέδου είναι εκείνο που προσδίδει την απαραίτητη επιπεδότητα, τη σταθερότητα της κατασκευής και μια σειρά από ιδιότητες που συνδέονται με το είδος του πατώματος, τη λειτουργία του χώρου και τις ιδιαίτερες απαιτήσεις. Συνεπώς, η ορθή επιλογή και εφαρμογή των υλικών είναι πρωτεύουσας σημασίας.
Τα υποστρώματα δαπέδων είναι απαραίτητο να χρησιμοποιούνται, τόσο πριν την τοποθέτηση των προγυαλισμένων μασίφ και ημιμασίφ ξύλινων πατωμάτων, όσο και των πατωμάτων laminate. Τα υποστρώματα τοποθετούνται πριν τοποθετηθεί πλωτό το δάπεδο του χώρου. Το είδος του υποστρώματος που επιλέγει κανείς, είναι ανάλογο με την ηχομόνωση που επιθυμεί να εξασφαλίσει, το υφιστάμενο δάπεδο, όπως επίσης και από την χρήση του πατώματος (επαγγελματική, οικιακή κλπ). Επίσης, λαμβάνεται υπόψιν ο χώρος που θα τοποθετηθεί (ισόγειο, όροφος) καθώς και τα είδη θορύβων από τα οποία επιθυμεί κανείς να προφυλαχθεί (κτυπογενείς, αεροφερτούς) κλπ. Όλοι αυτοί οι παράγοντες θα συνυπολογισθούν και θα επηρεάσουν την τελική απόφαση για τον τύπο του υποστρώματος και για το επιθυμητό αποτέλεσμα ηχομόνωσης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα υποστρώματος είναι ο φελλός, ο οποίος θεωρείται το καλύτερο ηχομονωτικό υλικό, με χώρα παραγωγής κυρίως την Πορτογαλία. Πρόκειται για ένα οικολογικό και 100% ανακυκλώσιμο προϊόν, χρήση του οποίου συνιστάται σαν υπόστρωμα και στις ενδοδαπέδιες θερμάνσεις. Ένα άλλο δημοφιλές παράδειγμα, κατάλληλο για ενδοδαπέδιες θερμάνσεις, είναι το υπόστρωμα πολυαιθυλενίου, το οποίο χρησιμοποιείται κυρίως σε πλωτά laminate και προγυαλισμένα ξύλινα ημιμασίφ πατώματα. Τα υποστρώματα αυτά είναι επενδεδυμένα με πλαστικό φιλμ για επιπλέον προστασία και δημιουργία φράγματος υδρατμών και ανιούσας υγρασίας, ενώ είναι ιδιαίτερα ηχομονωτικά και ανταποκρίνονται αποτελεσματικά στον περιορισμό κυρίως των κτυπογενών θορύβων.
Πέρα από αυτά, υπάρχουν και άλλα υποστρώματα πατωμάτων διαφόρων τύπων, όπως υποστρώματα πατώματος που αποτελούνται από φελλό και καουτσούκ, υποστρώματα σκέτου φύλλου αλουμινίου, υπόστρωμα XPS εξηλασμένης πολυστερίνης, υπόστρωμα EPS διογκωμένης πολυστερίνης, λευκής ή γραφιτούχας κλπ., τα οποία όμως χρησιμοποιούνται πιο σπάνια γιατί δεν έχουν να προσφέρουν κάποιο ιδιαίτερο χαρακτηριστικό επιπλέον των χαρακτηριστικών που προσφέρουν τα άλλα υποστρώματα.
Δάπεδα υψηλών απαιτήσεων
Ανάλογα με τις ιδιότητες, το αισθητικό αποτέλεσμα και το βαθμό καταπόνησής τους, τα δάπεδα που προορίζονται για χώρους επαγγελματικής χρήσης ποικίλλουν, προσφέροντας στους μελετητές πληθώρα μοντέρνων και εναλλακτικών λύσεων. «Ένα πολύ σημαντικό χαρακτηριστικό το οποίο πάντα λαμβάνουμε υπόψιν μας, είναι η καθημερινή χρήση του δαπέδου, καθώς άλλο τύπο ξύλινου δαπέδου θα προτείνουμε σε χώρους πυκνής διέλευσης (όπως εστιατόρια, ξενοδοχεία) και άλλο για οικιακή χρήση, δάπεδα εξωτερικών χώρων κ.ο.κ.», υποστηρίζει ο
Μ. Ρουχωτάς.
Όπως μας αναφέρει και ο Χ. Κουφίδης «Προκύπτει πάντα ένα ζήτημα έρευνας της λειτουργίας του χώρου και των απαιτούμενων προδιαγραφών του. Οι προδιαγραφές μπορεί να ορίζονται από επιμέρους νομοθεσίες, πιστοποιήσεις ή απαιτήσεις καθημερινής χρήσης και περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων απαιτήσεις ακουστικής, αναφλεξιμότητας, εκπομπής ρύπων, βιωσιμότητας, κύκλου ζωής των υλικών κτλ. Επιπλέον, ενδεικτικά σε ένα γραφειακό χώρο με καθημερινή χρήση πολλών εργαζομένων το ζήτημα της συντήρησης καθίσταται πρωτεύον και επιλέγονται ενδεχομένως δάπεδα βινυλικά, για τα οποία υπάρχει πλέον πληθώρα επιλογών. Σε μία κατοικία όμως κάποιοι από τους παραπάνω περιορισμούς υποχωρούν και κυριαρχεί η προσωπική επιλογή του χρήστη για το πως επιθυμεί να βιώνει τον προσωπικό του χώρο.»
Επομένως, γίνεται σαφές ότι όταν αναφερόμαστε σε δάπεδα επαγγελματικών χώρων, μιλάμε για δάπεδα τα οποία θα πρέπει να είναι ανθεκτικά, να καθαρίζονται εύκολα, να είναι ηχοαπορροφητικά και παράλληλα να μπορούν να ακολουθήσουν τη γενικότερη αισθητική του αρχιτεκτονικού σχεδίου. Οι επιλογές είναι πολλές, όπως για παράδειγμα τα βινυλικά δάπεδα που προαναφέρθηκαν, δάπεδα από Linoleum (το οποίο εκτός από την ιδιαίτερη αισθητική του, είναι ένα αντιαλλεργικό και οικολογικό προϊόν με αντιμικροβιακή προστασία, χαρακτηριστικά που προκύπτουν από τη σύσταση του), υφαντό βινύλιο, μοκέτες σε πλακίδια ή νέου τύπου βινυλικές μοκέτες. Η κάθε κατηγορία έχει διαφορετικά χαρακτηριστικά και ιδιότητες οι οποίες, ανάλογα με την περίπτωση, μπορούν να συμβάλλουν κατά πολύ στην λειτουργικότητα και την αισθητική του χώρου για τον οποίο προορίζονται. Όσον αφορά τους χώρους γραφείου, η τάση δημιουργίας ενιαίων, ανοιχτών χώρων (Open space), έχει δημιουργήσει ανάγκες για υλικά με ηχοαπορροφητικές ιδιότητες, τόσο στα δομικά στοιχεία (οροφές, δάπεδα), όσο και στον λειτουργικό εξοπλισμό (γραφεία, καρέκλες, έπιπλα κτλ). Η εργασία πολλών ατόμων σε έναν ενιαίο χώρο μπορεί πολλές φορές να είναι θορυβώδης και κατά συνέπεια κουραστική για τους εργαζόμενους, οπότε η συμβολή των δαπέδων στην ηχοαπορρόφηση μπορεί να είναι ουσιαστική, ενώ συχνά κρίνεται αναγκαία. Επίσης, σε χώρους υψηλών απαιτήσεων όπως νοσοκομεία, εργαστήρια, εξεταστήρια και γενικότερα χώρους υγειονομικού χαρακτήρα, υπάρχει απαίτηση για δάπεδα εύκολα καθαριζόμενα, με αντιμικροβιακή προστασία, τα οποία δεν θα αποτελούν εστία δημιουργίας μικροβίων και μολύνσεων. Σε τέτοιου είδους έργα απαιτούνται δάπεδα χωρίς αρμούς και (στις περιπτώσεις όπου αυτό είναι αναγκαίο) με δυνατότητα σφράγισής τους.
Τεχνολογία & τάσεις στα υλικά δαπέδων
Πλέον έχουμε στη διάθεση μας φυσικά, βιώσιμα υλικά, για ξύλινα δάπεδα και ρουστίκ υφές, ενώ παράλληλα το μέλλον στα δάπεδα προσφέρει μερικές συναρπαστικές αλλαγές, με υλικά που εξελίσσονται συνεχώς, προκειμένου να ανταποκριθούν στις νέες τάσεις και στις διαφορετικές ανάγκες της αγοράς που διαρκώς προκύπτουν. Το συμπαγές-βιομηχανικό ξύλο για παράδειγμα, είναι μια δημοφιλής επιλογή εδώ και πολλά χρόνια. Ωστόσο το φυσικό ξύλο αυξάνει συνεχώς τη δημοτικότητά του, κυρίως εξαιτίας των πολλών πλεονεκτημάτων του. Άλλα πλεονεκτήματα περιλαμβάνουν φαρδύτερες και μακρύτερες σανίδες και επίσης τη δυνατότητα εγκατάστασης ενδοδαπέδιας θέρμανσης με πολύ πιο εύκολο τρόπο με ξύλινα δάπεδα. Τα δάπεδα laminate είναι επίσης ιδιαίτερα δημοφιλή, καθώς παραμένει ένα οικονομικό υλικό, το οποίο μπορεί να αποτελέσει και μια εξίσου υψηλή αισθητικά επιλογή. Το βινύλιο από την άλλη, χαίρει ιδιαίτερης προτίμησης, καθώς οι ιδιότητές του είναι εξαιρετικές: αδιάβροχο, πιο ανθεκτικό και με υψηλότερη ποιότητα. Η σανίδα πολυτελείας βινυλίου (LVP) είναι πλέον μία προσιτή επιλογή, αλλά αποτελεί και μια ευνοϊκή εναλλακτική λύση σε σχέση με τα παραδοσιακά ξύλινα πατώματα. Και καθώς η τεχνολογία προχωρά, το δάπεδο βινυλίου πλησιάζει όλο και περισσότερο στην εμφάνιση τόσο στο φυσικό ξύλο, όσο και στην πέτρα. Η δυνατότητα του να μπορεί να διακοσμηθεί το κάνει επίσης αρκετά δημοφιλές. Τέλος, αξίζει να σημειωθεί, ότι τα δάπεδα βινυλίου απαιτούν ελάχιστη συντήρηση και καθαρίζονται εύκολα.
Σχετικά με τις νέες τάσεις στον χώρο του δαπέδου, ο Μ. Ρουχωτάς σημειώνει πως «Όσον αφορά το ξύλινο δάπεδο εσωτερικού αλλά και εξωτερικού χώρου, η τεχνολογία και οι λύσεις που υπάρχουν σήμερα, δίνουν την δυνατότητα για άπειρες αρχιτεκτονικά λύσεις με υπέροχα φυσικά αποτελέσματα. Η τεχνολογία γύρω από τις κόλλες εφαρμογής, τα υλικά φινιρίσματος (υπάρχουν ποια πολλοί τύποι βερνικιών και λαδιών), οι σύγχρονοι τρόποι παραγωγής και τοποθέτησης ξύλινων δαπέδων δίνουν την δυνατότητα για σχεδιασμό οποιουδήποτε σχεδόν ζητούμενου αποτελέσματος.»
Η εγκατάσταση σχεδιάστηκε και τοποθετήθηκε στο Palazzo Isimbardi του 16ου αιώνα στο Μιλάνο, στα πλαίσια του Salone del Mobile του 2019.
προσκεκλημένος του Αναπληρωτή Καθηγητή κ. Νικόλαου Πατσαβού και του Αναπληρωτή Καθηγητή κ. Γιάννη Βλάχου. Πιο συγκεκριμένα η παρουσίαση σχετίστηκε άμεσα με το αλουμίνιο ως υλικό που διαμορφώνει-χαρακτηρίζει- εστιάζει-επηρεάζει τις όψεις, αλλά και τον όγκο, και επιπλέον στον περιβάλλοντα χώρο, στην γειτονιά και στην πόλη. Έμφαση δόθηκε στην υψηλή τεχνολογία που υπάρχει στα αρχιτεκτονικά συστήματα αλουμινίου, τεχνολογία που τα καθιστά την καλύτερη επιλογή σε μια σειρά αρχιτεκτονικών κατασκευών, καθώς και στον τρόπο που οι νέες πιστοποιήσεις επηρεάζουν το έργο των αρχιτεκτόνων.
Στην παρουσίαση παρευρέθηκε και η Marketing Manager της Europa, κα Μαρία Μιχαλοπούλου η οποία απηύθυνε χαιρετισμό εκ μέρους της εταιρείας και εξήγησε τον ρόλο του Europa The lab στην εκπαίδευση και τεχνική κατάρτιση του κλάδου κατασκευαστών και πως αυτός επηρεάζει και τους αρχιτέκτονες-μηχανικούς. Στα πλαίσια της δράσης, δόθηκαν δώρα και υλικό Europa σε όλους τους φοιτητές που παρακολούθησαν την ομιλία.
