Ολοκληρωμένο πακέτο μελέτης και προμήθειας προϊόντων Η ποιότητα είναι το συνώνυμο των υπηρεσιών και των brands φωτισμού που προσφέρει και εκπροσωπεί αντίστοιχα η Prolight στην Ελλάδα. Όπως τονίζει χαρακτηριστικά ο Lighting Designer και Sales & Marketing Manager της Prolight, Daniel Frampton, «έχουμε εμμονή με την υψηλή ποιότητα και οι πελάτες που μας επιλέγουν, έχουν τις ίδιες υψηλών προδιαγραφών απαιτήσεις για τα έργα τους».

Μιλήστε μας για την εταιρεία σας, την Prolight. Πόσα χρόνια δραστηριοποιείστε στον επαγγελματικό φωτισμό, ποιες υπηρεσίες και ποια προϊόντα προσφέρετε και ποια είναι τα συγκριτικά πλεονεκτήματά σας έναντι του ανταγωνισμού;

Η Prolight ξεκίνησε το 1977 με την τότε επωνυμία Habitat και έδρα το Κολωνάκι στην Αθήνα, αντιπροσωπεύοντας επώνυμα ευρωπαϊκά brands, με πρώτη και κύρια την Artemide. Αμέσως εντοπίσαμε το κενό της αγοράς στον σωστά μελετημένο φωτισμό και δημιουργήσαμε το πρώτο Κέντρο Μελετών Φωτισμού στη χώρα, το οποίο έκτοτε αποτελεί την «καρδιά» της εταιρείας μας. Πλέον η ομάδα μελετών φωτισμού αποτελείται από πιστοποιημένους lighting designers από διάφορους επιστημονικούς κλάδους, όπως της αρχιτεκτονικής, του interior ή του product design, της μηχανικής, ή ακόμα της πληροφορικής και των τεχνών. Η σύνθεση αυτή προσφέρει μια πληθώρα απόψεων και προσεγγίσεων η οποία επιτυγχάνει εντυπωσιακά και πρωτότυπα αποτελέσματα στα έργα που αναλαμβάνουμε, που συχνά οδηγούν σε βραβεύσεις. Στον τομέα των προϊόντων, το portfolio των λύσεων που προσφέρουμε εμπλουτίζεται συνεχώς με παραγωγούς υψηλών προδιαγραφών και εξειδικευμένων εφαρμογών, ούτως ώστε να είμαστε σε θέση να προδιαγράφουμε τον φωτισμό σε ολόκληρη την έκταση ενός έργου, ανάλογα με τις λειτουργικές και αισθητικές απαιτήσεις και τους χρονικούς και οικονομικούς περιορισμούς. Τα είδη των έργων στα οποία εξειδικευόμαστε είναι οι πολυτελείς κατοικίες, οι τουριστικές επενδύσεις, οι γραφειακοί χώροι και τα κτίρια μικτής χρήσης απαιτήσεων LEED και WELL, ο φωτισμός yacht/πλοίων και οι αναπλάσεις δημόσιων χώρων. Ο κυριότερος λόγος για τον οποίο μας προτιμούν οι συνεργάτες αρχιτέκτονες και οι πελάτες μας είναι το πακέτο Μελέτη & Προμήθεια Φωτισμού. Λειτουργούμε δηλαδή ως ένα one-stop-shop, που αναλαμβάνει τη μελέτη φωτισμού ενός έργου και στη συνέχεια προμηθεύουμε τα φωτιστικά σώματα αναλαμβάνοντας έτσι πλήρως την ευθύνη του συνολικού αποτελέσματος. Η ύπαρξη ενός μοναδικού point of contact για ολόκληρο τον φωτισμό ενός έργου, από το φωτιστικό αποτέλεσμα ως τα φωτιστικά σώματα και οτιδήποτε συμβεί σε αυτά σε βάθος χρόνου, είναι αυτό ακριβώς που παρέχει προστιθέμενη αξία για τους πελάτες μας, αφού τους γλυτώνει από πολλούς πονοκεφάλους και κυρίως τους εξοικονομεί πολύτιμο χρόνο και χρήμα. Ένα άλλο χαρακτηριστικό του ομίλου μας είναι ότι μένουμε πιστοί στις αξίες μας όλα αυτά τα χρόνια. Εδώ και 45 χρόνια έχουμε εμμονή με την ποιοτική εξυπηρέτηση του πελάτη, είτε για τις υπηρεσίες είτε για τα προϊόντα που προσφέρουμε. Σε αυτό το σημείο να αναφέρω ότι είμαστε από τις πρώτες εταιρείες φωτισμού που πιστοποιήθηκαν με σύστημα διασφάλισης ποιότητας ISO 9001, το οποίο βελτιώνουμε και εμπλουτίζομε συνεχώς. Ο συνδυασμός όλων των παραπάνω χαρακτηριστικών είναι και το ανταγωνιστικό μας πλεονέκτημα και ο λόγος που τα αρχιτεκτονικά και άλλα μελετητικά γραφεία, όπως και οι εταιρικοί πελάτες που επενδύουν στην υψηλή ποιότητα μας προτιμούν.

Πόσο διαδεδομένο θεωρείτε τον αρχιτεκτονικό φωτισμό στην Ελλάδα; Πιστεύετε ότι έχει τύχει της αναγνώρισης που του αξίζει ως μέρος της αρχιτεκτονικής μελέτης και, συνεπώς, του έργου;

Σαφώς η αντιμετώπιση του αρχιτεκτονικού φωτισμού έχει βελτιωθεί πάρα πολύ. Στο ξεκίνημά μας ήταν αρκετά δύσκολο να πείσουμε την ελληνική αγορά για την ανάγκη του καλού φωτισμού. Στις δεκαετίες του ‘80 και του ‘90 πολλοί εργοδότες δεν μπορούσαν να αντιληφθούν τον λόγο να προσλάβουν έναν αρχιτέκτονα, πόσο μάλλον να ζητήσουν συμβουλές από έναν μελετητή φωτισμού. Για αυτόν τον λόγο επενδύσαμε στην εκπαίδευση της αγοράς με τη διοργάνωση σεμιναρίων, επιμορφωτικών προγραμμάτων, ειδικών εκθέσεων και εκδηλώσεων με ομιλητές από το εξωτερικό, κάτι που εξακολουθούμε και κάνουμε, συνεισφέροντας ουσιαστικά στην ανάπτυξη του ποιοτικού φωτισμού στη χώρα. Έτσι, οι συνθήκες έχουν αλλάξει, η αγορά πλέον ζητάει ενεργά τις υπηρεσίες μελέτης φωτισμού, έχοντας αντιληφθεί τα πολλαπλά οφέλη της και βλέπουμε ότι έχει αρχίσει να δημιουργείται μια μικρή μεν, αλλά συνεχώς αναπτυσσόμενη αγορά ποιοτικού φωτισμού.

Ο φωτισμός δημιουργεί συναισθήματα και αναδεικνύει τον χώρο. Τι συναισθήματα επιδιώκετε να δημιουργείτε στους ενοίκους ενός χώρου ανάλογα με το είδος του;

Το θέμα που θίγετε είναι πολύ σημαντικό, καθώς αποτελεί τη βάση του σχεδιασμού μας. Για να κάνουμε μια μελέτη φωτισμού ξεκινάμε από το όραμα του αρχιτέκτονα, το οποίο περιλαμβάνει τις ανάγκες και επιθυμίες του πελάτη, το οποίο στη συνέχεια πρέπει να μεταφράσουμε σε πολλές εκφάνσεις. Μία από αυτές είναι και το συναίσθημα. Ο φωτισμός δεν είναι τα φωτιστικά, αλλά η αίσθηση που έχεις και τα συναισθήματα που δημιουργούνται όταν βρίσκεσαι μέσα σε έναν χώρο. Σε μια κατοικία πρέπει να αισθάνεσαι όμορφα και άνετα, ακόμα και υπερήφανα για αυτά που έχεις καταφέρει! Σε έναν εργασιακό χώρο ο φωτισμός πέρα από τον λειτουργικό του χαρακτήρα πρέπει να είναι ευχάριστος, ξεκούραστος και ευέλικτος και να δημιουργεί το συναίσθημα της φροντίδας από την πλευρά της επιχείρησης για τους ανθρώπους της. Σε ένα εστιατόριο ή ένα ξενοδοχείο ο φωτισμός δημιουργεί ατμόσφαιρα ή πολυτέλεια για παράδειγμα.

Η οροφή με skylights του εμπορικού κέντρου Kings Avenue Mall στην Πάφο, Κύπρος

Για μια εμπορική επιχείρηση αποτελεί μέρος της ταυτότητάς της, του branding δηλαδή. Για εμάς, επιτυχημένο lighting concept είναι συχνά αυτό που «αθόρυβα» δημιουργεί μια άνετη και φιλόξενη αίσθηση, χωρίς να γίνεται εύκολα αντιληπτή ή καθοριστική συμβολή του.

Πάντα υπάρχει αρμονία και συμφωνία με την αρχιτεκτονική μελέτη; Υπήρχαν περιπτώσεις που έπρεπε να αλλάξει η αρχιτεκτονική μελέτη για αναδειχθεί ο φωτισμός του έργου;

Ναι, βεβαίως και ο φωτισμός πρέπει να συνυπάρχει αρμονικά με την αρχιτεκτονική, είναι αναπόσπαστο μέρος αυτής. Τα αρχιτεκτονικά γραφεία με τα οποία συνεργαζόμαστε το γνωρίζουν καλά αυτό και συχνά μας προσεγγίζουν από τα αρχικά στάδια του αρχιτεκτονικού concept ώστε φως και αρχιτεκτονική να αποτελέσουν ένα ενιαίο σύνολο. Όταν ο φωτισμός αποτελεί κεντρικό σχεδιαστικό άξονα, τότε επιτυγχάνονται τα πιο εντυπωσιακά αποτελέσματα. Έχουν όντως υπάρξει φορές κατά τις οποίες οι ιδέες μας για τον φωτισμό του έργου έχουν επαναπροσδιορίσει τον αρχικό αρχιτεκτονικό σχεδιασμό ώστε το φως να αναλάβει έναν πιο κεντρικό ρόλο στο συνολικό project.

Πώς αντιμετωπίζετε και χρησιμοποιείτε τον φυσικό φωτισμό της Ελλάδας στα έργα που αναλαμβάνετε;

Το θέμα του φυσικού φωτισμού καθορίζεται από τα αρχικά στάδια της αρχιτεκτονικής μελέτης, όπως ο προσανατολισμός του κτιρίου, τα ανοίγματα, οι πρόβολοι κ.λπ. Ωστόσο, από την πλευρά μας μπορούμε να συμβουλεύσουμε το πώς θα διαχειριστούμε το φυσικό φως μέσω διαφόρων παρεμβάσεων (π.χ. skylights) αλλά και συστημάτων ελέγχου για την καλύτερη αξιοποίησή του. Για παράδειγμα, στο Kings Avenue Mall στην Πάφο, υπάρχουν περίπου 150 skylights, τα οποία αξιοποιήσαμε ως φωτιστικά σώματα και κατά τη διάρκεια της νύχτας με τρόπο όμως που να μη γίνεται αντιληπτό πότε γίνεται η αλλαγή από το φυσικό στο τεχνητό φως και οι πελάτες των καταστημάτων να περνούν περισσότερο χρόνο στο εμπορικό κέντρο, που ήταν και το ζητούμενο του επενδυτή.

Πώς εξασφαλίζετε από την πλευρά του φωτισμού πως ένα έργο θα ακολουθεί τις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης και της αειφορίας;

Αφενός, στο επίπεδο της μελέτης φωτισμού, μία από τις βασικές αρχές του σχεδιασμού είναι να πετυχαίνουμε τη χαμηλότερη δυνατή κατανάλωση ενέργειας. Δεν θέλουμε να προδιαγράφουμε ούτε ένα Watt επιπλέον κατανάλωσης, ούτε ένα φωτιστικό περισσότερο από όσα χρειάζεται ένα έργο. Για εμάς οι απαιτήσεις των πράσινων κτιρίων και της βιώσιμης ανάπτυξης των κατασκευών, δεν μας δυσκόλεψαν γιατί ποτέ οι μελέτες μας δεν ήταν overdesigned – το αντίθετο μάλιστα. Επίσης, θεωρούμε χρέος μας απέναντι στον πελάτη την εξοικονόμηση ενέργειας και πόρων καθώς τα θεωρούμε από τα βασικά πλεονεκτήματα μιας μελέτης φωτισμού. Οπότε, η μελέτη φωτισμού από μόνη της προϋποθέτει την ενεργειακή αποδοτικότητα και, ταυτόχρονα, την ποιότητα φωτισμού, με την οποία συνδέονται οι πιστοποιήσεις LEED και WELL.

Στο προϊοντικό επίπεδο, πάλι βρισκόμαστε στην ευχάριστη θέση όλες οι εταιρείες που αντιπροσωπεύουμε να έχουν προϊόντα εξαιρετικά υψηλής ενεργειακής απόδοσης. Συνεπώς είναι εύκολο για εμάς να προδιαγράψουμε τα προϊόντα των εταιρειών που αντιπροσωπεύουμε και να είμαστε εντός των ορίων των απαιτήσεων LEED και WELL, ώστε τα έργα μας να επιτυγχάνουν πιστοποιήσεις της υψηλότερης βαθμίδας.

Μια τέτοια περίπτωση είναι ο φωτισμός της νέας μονάδας παραγωγής της εταιρείας STOP ΑΕΒΕ, στην οποία έχουμε αναλάβει τη μελέτη και την προμήθεια του φωτισμού. Πρόκειται για ένα πολύ ενδιαφέρον project στην ανερχόμενη γειτονιά του Πειραιά, με λύσεις φωτισμού που ικανοποιούν τις αυστηρότερες απαιτήσεις των πιστοποιήσεων LEED και WELL. Η συνεργασία με πρωτοποριακά αρχιτεκτονικά γραφεία που αναλαμβάνουν έργα υψηλών ενεργειακών απαιτήσεων, χρησιμοποιούν τεχνολογίες αιχμής, σε περιβάλλον ΒΙΜ και γενικά έχουν περιβαλλοντικές και σχεδιαστικές ευαισθησίες, όπως η ομάδα της R.C.Tech στην προκειμένη περίπτωση, εξασφαλίζει την επιτυχία του έργου στο οποίο φως και αρχιτεκτονική συγχωνεύονται με βιώσιμο και περιβαλλοντικά υπεύθυνο τρόπο.

Αναφορικά με την τεχνολογία, πόσο προηγμένες είναι οι λύσεις που προσφέρετε στην αγορά;

Σίγουρα στο προϊοντικό κομμάτι οι εταιρείες που αντιπροσωπεύουμε χρησιμοποιούν την τελευταία λέξη της τεχνολογίας, τόσο στα LED όσο και στους αυτοματισμούς. Bluetooth, APP, IoT, LiFi, επαυξημένη πραγματικότητα, 2D, 3D, ΒΙΜ και Revit είναι λίγα από τα εργαλεία που έχουμε στη διάθεσή μας. Ένα πολύ εντυπωσιακό και επίκαιρο παράδειγμα είναι η πατενταρισμένη τεχνολογία Integralis της Artemide, μέσω της οποίας ειδικά LED που εκπέμπουν σε ένα συγκεκριμένο μήκος κύματος παρέχουν απολύμανση και προστασία από ιούς (Covid-19), βακτήρια και βλαβερούς μικροοργανισμούς.

Το ακόμη πιο ενδιαφέρον είναι πως δεν πρόκειται για ένα επιπρόσθετο σύστημα, αλλά χρησιμοποιούνται τα φωτιστικά της υπάρχουσας γκάμας της εταιρείας με διπλό τρόπο λειτουργίας. Ποιος θα έλεγε όχι σε ένα πανέμορφο φως που προστατεύει από τον κορονοϊό;

Τι σημαίνουν για εσάς οι διακρίσεις της εταιρείας σας στα Lighting Awards της Boussias; Πιστεύετε ότι είναι χρήσιμος ένας θεσμός βραβείων που αναδεικνύει τις βέλτιστες πρακτικές στον αρχιτεκτονικό-επαγγελματικό φωτισμό;

Εμείς κερδίσαμε τρία βραβεία φέτος και είμαστε εξαιρετικά χαρούμενοι για αυτό. Gold για τον φωτισμό μιας κατοικίας “Hausmann” στο Παρίσι, Silver για τον φωτισμό του εξωτερικού χώρου του Νέου Μουσείου Γουλανδρή στο Παγκράτι και Bronze για τον φωτισμό του εστιατορίου και του pool bar στο ξενοδοχείο Grand Hyatt («The Grand by Interni»). Πρόπερσι είχαμε πάρει άλλο ένα Gold για τον φωτισμό του 106m M/Y Yacht Dream.

Είναι πολύ θετικό που υπάρχει αυτός ο νέος για τη Ελλάδα θεσμός. Θεωρούμε απαραίτητο για τον χώρο να αναγνωρίζονται οι καλύτερες πρακτικές και είναι σημαντικό αυτό να γίνεται από μια διοργάνωση στην οποία η κριτική επιτροπή και ο τρόπος βαθμολογίας να αποδεικνύουν ότι έχει την αξιοπιστία που ζητούν οι επαγγελματίες του χώρου.

Ποιο είναι το προσωπικό σας στοίχημα για το μέλλον;

Να αποκτήσει «κουλτούρα φωτισμού» η χώρα μας, όπως βλέπουμε σε χώρες όπως η Γαλλία, η Ιταλία και η Σουηδία, στις οποίες το δομημένο περιβάλλον χαρακτηρίζεται από ιεραρχία, τάξη και ομορφιά.

Ο εξωτερικός φωτισμός του Μουσείου του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή