Το αλουμίνιο είναι ένα σπουδαίο δομικό υλικό το οποίο σήμερα χρησιμοποιείται κατά κόρον από τους αρχιτέκτονες, διότι έχει αξιοσημείωτες φυσικές ιδιότητες που συμβάλλουν στην αντοχή του κτιρίου και στο περιβαλλοντικό του αποτύπωμα.

Tο αλουμίνιο κατέχει πρωταγωνιστικό ρόλο στην αρχιτεκτονική και στη βιομηχανία κατασκευών, καθώς προσφέρει πλήθος πλεονεκτημάτων σε σχέση με τα υπόλοιπα δομικά υλικά. Πιο συγκεκριμένα, είναι ένα ισχυρό και συνάμα ελαφρύ μέταλλο, ανθεκτικό στη διάβρωση, σε αντίθεση με το σίδερο, πλήρως ανακυκλώσιμο και μπορεί να διαμορφωθεί σχεδόν σε οποιοδήποτε σχήμα. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια οι αρχιτέκτονες χρησιμοποιούν όλο και περισσότερο το αλουμίνιο στα έργα τους. Εκτός από τις αξιοσημείωτες φυσικές του ιδιότητες που αναφέραμε, μπορεί στα κατάλληλα χέρια να προσφέρει απαράμιλλη αισθητική σε μία κατασκευή.

H ιστορική πορεία του αλουμίνιου
Στις αρχές του 20ου αιώνα, το αλουμίνιο δεν χρησιμοποιούταν ευρέως από τους μηχανικούς, κυρίως λόγω του υψηλού του κόστους. Ωστόσο, με τη βελτιστοποίηση της παραγωγικής διαδικασίας κατά τη δεκαετία του 1920, το κόστος του αλουμινίου έπεσε κατακόρυφα σε ποσοστό που άγγιζε το 80%. Έτσι, το μέταλλο άρχισε να διαδίδεται στον κατασκευαστικό κόσμο και να βρίσκει πολλαπλές εφαρμογές, ενώ αποτελεί μέχρι και σήμερα σήμα κατατεθέν για τις πόρτες, τα παράθυρα, τα συρόμενα συστήματα, τις στέγες, καθώς και τη σκίαση του κτιρίου.
Το αλουμίνιο άρχισε σύντομα να εμφανίζεται σε διάσημα αρχιτεκτονικά αριστουργήματα, όπως στο Empire State Building της Νέας Υόρκης. Το εμβληματικό έργο ολοκληρώθηκε το 1931 και παρέμεινε το ψηλότερο κτίριο στον κόσμο μέχρι το 1970. Η βασική του δομή και τα περισσότερα δομικά στοιχεία του ήταν από αλουμίνιο, ενώ στο εν λόγω μέταλλο βασίστηκε η διαμόρφωση του εσωτερικού χώρου και του lobby. Ένα ακόμη αξιοσημείωτο παράδειγμα αποτελεί το Βuckminster Fuller’s Dymaxion Ηouse, το οποίο ξεχώρισε για τον πειραματισμό του με ελαφριά κράματα αλουμινίου, που επιδεικνύουν υψηλές αναλογίες αντοχής προς το βάρος.
Στα μέσα του 20ου αιώνα, σπουδαίοι αρχιτέκτονες αρχίζουν και πειραματίζονται με το αλουμίνιο, δημιουργώντας εντυπωσιακά και πρωτότυπα για την εποχή τους έργα. Ένα ενδιαφέρον πρώιμο παράδειγμα μοντερνιστικής αρχιτεκτονικής που χρησιμοποιεί το υλικό είναι το Aluminaire House, το πρώτο εξ ολοκλήρου μεταλλικό σπίτι στις Ηνωμένες Πολιτείες, σχεδιασμένο από τους Lawrence Kocher και Albert Frey. Η κατοικία βρίσκεται στο Παλμ Σπρινγκς της Καλιφόρνια και κατασκευάστηκε μόλις σε δέκα ημέρες, με τα υλικά να είναι όλα από δωρεές. Αναμφίβολα, αποτελεί ένα παγκοσμίου φήμης έργο που αναδεικνύει τις απεριόριστες δυνατότητες του αλουμινίου.
Το αλουμίνιο αρωγός της βιώσιμης ανάπτυξης

Η μεγαλύτερη ανάπτυξη του αλουμινίου έγινε κατά τον 21ο αιώνα, καθώς πλέον υπάρχει στην αγορά τεράστια ποικιλία κραμάτων, με εξαιρετικές επιδόσεις. Τα σύγχρονα συστήματα αλουμινίου υποστηρίζουν εύκολα το βάρος των βαρέων γυάλινων ανοιγμάτων, προσφέροντας άπλετο φυσικό φως στο εσωτερικό των κτιρίων. Οι σημερινοί ουρανοξύστες που είναι εξοπλισμένοι με συνδυασμό κουφωμάτων από γυαλί και αλουμίνιο, επιτυγχάνουν σχήματα και ύψη που αψηφούν τις δυνάμεις της βαρύτητας, έχοντας παράλληλα σημαντικά μειωμένες εκπομπές άνθρακα.

Το ζήτημα της βιωσιμότητας έχει τεθεί ως προτεραιότητα του κατασκευαστικού τομέα, διότι τα κτίρια αποτελούν έναν από τους κυριότερους παράγοντες ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Στόχος είναι η δημιουργία έργων που θα έχουν μικρότερο κόστος κατασκευής, θα αποτελούνται από ανακυκλώσιμα ή ανακυκλωμένα υλικά και θα είναι υψηλής ενεργειακής κλάσης. Δίνοντας όλο και μεγαλύτερη έμφαση στα πράσινα κτίρια, οι αρχιτέκτονες διεθνώς προτιμούν το αλουμίνιο, αναγνωρίζοντάς το ως ένα από τα πιο βιώσιμα δομικά υλικά. Εξαιτίας της εξαιρετικής του αντοχής, το αλουμίνιο μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε οποιεσδήποτε κλιματικές συνθήκες, που κυμαίνονται από -80 °C έως +300 °C, προσφέροντας υψηλή προστασία. Η τεχνολογία μόνωσης που χρησιμοποιείται στα παράθυρα αλουμινίου, ενδεχομένως αποτελεί την ιδανική λύση για την επίτευξη της επιθυμητής ενεργειακής εξοικονόμησης. Επιπλέον, το συγκεκριμένο μέταλλο έχει μεγάλο κύκλο ζωής, καθώς μπορεί να ανακυκλωθεί χωρίς να υπάρχουν απώλειες στην ποιότητα του προϊόντος. Έτσι, περιορίζεται η δαπάνη των φυσικών πόρων και μειώνεται το κόστος κατασκευής, προσφέροντας σημαντικά οικονομικά και περιβαλλοντολογικά οφέλη. Χάρη στον οικολογικό του χαρακτήρα, το αλουμίνιο συμβάλλει καθοριστικά στην ενεργειακή απόδοση των κτιρίων και αποτελεί σημείο κλειδί για την απόκτηση διεθνών πιστοποιήσεων. Δεν είναι τυχαίο ότι τα περισσότερα έργα που έχουν διακριθεί με LEED Platinum και με BREEAM Outstanding χρησιμοποιούν δομικές εφαρμογές του μετάλλου.

Συμπερασματικά, σήμερα το αλουμίνιο αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα δομικά υλικά και πρωταγωνιστεί σε όλα τα σπουδαία αρχιτεκτονικά έργα. Η ραγδαία διάδοσή του τις τελευταίες δεκαετίες, βασίζεται στην υψηλή αντοχή του και στο μικρό κατά αναλογία βάρος του, καθώς και στο μεγάλο κύκλο ζωής του. Η ενεργειακή απόδοση βρίσκεται στο επίκεντρο κάθε νέου project και για αυτό το αλουμίνιο αποτελεί ιδανική επιλογή, αφού εύκολα μπορεί να επαναχρησιμοποιηθεί, ενώ συμβάλλει στη θερμική και στην ηχητική μόνωση του κτιρίου. Η τεχνολογία εξελίσσεται με καλπάζοντα ρυθμό και αναμένουμε να δούμε καινούριες εφαρμογές του μετάλλου με ακόμα υψηλότερες επιδόσεις.