Ο Δημήτρης Ποτηρόπουλος, ο αρχιτέκτων και επικεφαλής του γραφείου Potiropoulos+Partners, έδωσε το “παρών” στο συνέδριο Building Materials Forum που συνδιοργάνωσαν η εταιρεία επικοινωνίας BOUSSIAS και το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας (ΤΕΕ), επιχειρώντας μια βαθιά φιλοσοφική αναζήτηση για το ρόλο της αρχιτεκτονικής στις προκλήσεις των καιρών.
Ο πεπειραμένος αρχιτέκτων κατά τη διάρκεια της τοποθέτησής του ανέφερε ότι «Η έννοια της «ισορροπίας» στις ανθρώπινες επιστήμες, ειδικότερα σε εκείνες που διαπραγματεύονται το περιβάλλον, εκλαμβάνεται ως ανθρωποκεντρική και τελικά μάλλον συντηρητική», ενώ η οικολογική αντίληψη έχει συνδεθεί στην πράξη με την παραγωγή αρχιτεκτονικής, και γενικότερα των κατασκευών, με τον ίδιο απροσδιόριστο και αναποτελεσματικό τρόπο που έχει συνδεθεί και με την παραγωγή πολιτικής, όσον αφορά στο ζήτημα της αειφορίας. Ο Jack Lang πάλι είχε πει ότι «Η αρχιτεκτονική δεν είναι έκφραση μιας κοινωνίας αλλά των εξουσιών που την διοικούν», ενώ τη δεκαετία του ’80, ο Lebbeus Woods διατύπωσε τη θέση ότι η αρχιτεκτονική πρέπει να αντιμετωπίζεται ως πολιτική πράξη». Ο Rem Koolhaas εστιάζοντας στα στοιχεία και τα αίτια της σύγχρονης αρχιτεκτονικής παραγωγής, θίγοντας και αυτός έμμεσα την πολιτική-κοινωνική της διάσταση, θέτει την προβληματική της «υποχρέωσης» της σύγχρονης αρχιτεκτονικής να επαναπροσδιορίσει την σχέση της με το «design προβολής» και την τεχνολογία, να εξετάσει πάλι τα «ουσιώδη» (fundamentals) μέσα από τα αρχετυπικά χαρακτηριστικά που συγκροτούν (ή θα έπρεπε να συγκροτούν) τα κτίρια και τις πόλεις προκειμένου να συμβάλει στον εκσυγχρονισμό του ίδιου του πυρήνα της αρχιτεκτονικής σκέψης.
Σχετικά με την Υλικότητα, ο κ. Ποτηρόπουλος σημειώνει ότι «στην σύγχρονη σχεδιαστική αντίληψη το υλικό, μέσω της παραμετροποίησης, αναλαμβάνει τον πιο ενεργητικό και δυναμικό ρόλο που έχει διαδραματίσει ποτέ, ενόσω στο αρχιτεκτονικό λεξιλόγιο έχουν εισαχθεί νέοι όροι, όπως ρευστότητα, ροϊκότητα, μεταλλαξιμότητα, πολυπλοκότητα, έννοιες που έχουν να κάνουν με τις πολυμορφικές δυνατότητες της ύλης. Στη διαδικασία αυτή το υλικό δεν παρίσταται ως τελικό μέσο απόδοσης του σχεδιασμού, στην πράξη, αλλά μετέχει υπό μία έννοια ως κινητήρια δύναμη.
Η Υλικότητα προσδιορίζεται από τον Martin Heidegger ως η απαίτηση κατανόησης της ουσίας της υλικότητας μέσω της βιωματικής εμπειρίας. Στο βιβλίο του «Είναι και χρόνος» ο Heidegger υπογραμμίζει ότι η πιο σημαντική μας ικανότητα ως ανθρώπινα όντα δεν είναι η υπολογιστική μας σκέψη, αλλά η δυνατότητά μας να αναπτύσσουμε δεξιότητες που δεν είναι μόνο διανοητικές, με την έννοια του στοχασμού, αλλά και καθαρά πρακτικής τάξης. Γι’ αυτόν τα πράγματα αποκτούν σημασία καθώς έρχονται σε επαφή μαζί μας, καθώς αναπτύσσονται «προ των χειρών μας».
Και καταλήγει ο κ. Ποτηρόπουλος την ομιλία του λέγοντας ότι, «υπάρχει στην σημερινή κοινωνία μία παράδοξη συνεκτικότητα αντιφατικών στοιχείων —που καθρεφτίζεται και στην σύγχρονη αρχιτεκτονική παραγωγή— όπου η συνοχή ναι μεν συνδέει αυτά τα κομμάτια, όχι όμως ολοκληρωμένα σαν σε πίνακα της Αναγέννησης, αλλά σε μία κατάσταση ευαίσθητης ισορροπίας την οποία εξασφαλίζουν η κεντρομόλος και η φυγόκεντρος δύναμη. Ίσως η ισορροπία αυτή να βρίσκεται μεταφορικά στα λόγια του Paul Virilio: «Εκεί που υπάρχει κίνδυνος εκεί βρίσκεται και η σωτηρία. Είναι το παράδοξο της σύγχρονης κοινωνίας. Η σωτηρία είναι στην άκρη του γκρεμού και κάθε φορά που πλησιάζουμε σε έναν κίνδυνο πλησιάζουμε και στην σωτηρία». Ολόκληρη η ομιλία, είναι μια φιλοσοφική αναζήτηση και μπορείτε να την ακούσετε στον σύνδεσμο που εσωκλείεται.
https://boussias.wistia.com/medias/kji5lj0ak5