Από την ανακαίνιση της παγκοσμίου φήμης «Διαστημικής Βελόνας» στο Σιάτλ έως το κινούμενο σε ράγες «The Shed» στη Νέα Υόρκη τα κτίρια που ξεχώρισε το Αμερικανικό Ινστιτούτου Αρχιτεκτόνων αποτελούν αδιαμφισβήτητα την αιχμή του δόρατος της αμερικανικής αρχιτεκτονικής.
Επανάχρηση ιστορικών κτιρίων, νέες φιλικές προς το περιβάλλον δημιουργίες, εμβληματικά τοπόσημα που άνοιξαν ξανά για το κοινό, υποδομές για πανεπιστήμια και εκπαιδευτικούς οργανισμούς, χώροι αφιερωμένοι στην έρευνα και στην τέχνη, οι έντεκα επιλογές του Αμερικανικού Ινστιτούτου Αρχιτεκτόνων εντυπωσιάζουν. Με στόχο την αναγνώριση της κορυφαίας σύγχρονης αρχιτεκτονικής στις ΗΠΑ, τα έργα που επιλέχθηκαν να βραβευθούν έχουν ολοκληρωθεί μέσα στην προηγούμενη πενταετία και για πολλά από αυτά, ήδη σε χρήση, οι δημιουργοί τους μπορούν να είναι υπερήφανοι για την εμπειρία που απολαμβάνουν οι χρήστες τους. Ακολουθούν τα δέκα κτίρια εντός ΗΠΑ και το ένα στην αντίπερα όχθη του Ατλαντικού που επιλέχθηκαν για να βραβευθούν από το Αμερικανικό Ινστιτούτο Αρχιτεκτόνων.

Andlinger Center for Energy & the Environment – Πρίνστον, Tod Williams Billie Tsien Architects | Partners
Το εκπαιδευτικό κέντρο «Andlinger» του Πανεπιστημίου του Πρίνστον καλείται να απαντήσει στα περιβαλλοντικά ζητήματα της εποχής μας. Στο νέο κτίριο ενθαρρύνεται η διεπιστημονική συνεργασία ώστε να αναπτυχθεί η έρευνα και να παρθούν νέες πρωτοβουλίες. Κύριος στόχος του κατασκευαστικού εγχειρήματος ήταν να μειωθεί το περιβαλλοντικό αποτύπωμα ενός ενεργοβόρου προγράμματος με την παράλληλη δημιουργία συνεργατικών χώρων. Στο κτίριο στεγάζονται εργαστήρια, τάξεις, γραφεία και ένα συνεδριακό κέντρο που περιστοιχίζεται από τρεις εξωτερικούς κήπους μέσω των οποίων διαχέεται φυσικό φως στους υπόγειους χώρους.
Περίπου το μισό κτίριο βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια του εδάφους, γεγονός που βοηθά στη μόνωση και στην προστασία υπερευαίσθητου εξοπλισμού.

Billerica Memorial High School – Μπιλέρικα, Perkins & Will
Η πόλη Μπιλέρικα στη Μασαχουσέτη επανεφευρίσκει αθόρυβα τον εαυτό της και διαπιστώνει πως το γυμνάσιό της, ξεπερασμένο και δυσλειτουργικό, δεν αντικατοπτρίζει τη νέα ζωντάνια της. Το έργο σχεδιάστηκε μαζί με την κοινότητα που συνέβαλε στον μετασχηματισμό του μεγαλύτερου κτιρίου της πόλης. Το αρχικό συγκρότημα είχε εγκαινιαστεί το 1955, ενώ σημαντικές προσθήκες πραγματοποιήθηκαν είκοσι χρόνια μετά. Τα τελευταία χρόνια ήταν πλέον φανερό ότι το κτίριο δεν ανταποκρινόταν στις ανάγκες της εποχής. Οι νέες εγκαταστάσεις φιλοξενούν πάνω από 1.600 μαθητές, ένα σημαντικό πρόγραμμα προσχολικής αγωγής αλλά και διοικητικές υπηρεσίες, ενώ η πλούσια ιστορία της πόλης είναι παρούσα σε ένα πλήθος πτυχών του νέου της σχολείου.

The Century Project στο Space Needle – Σιάτλ, Olson Kundig
Η «Διαστημική Βελόνα» στο Σιάτλ είναι το αδιαμφισβήτητο τοπόσημο της πόλης και ένα από τα πλέον αναγνωρίσιμα κτίρια παγκοσμίως. Το The Century Project έθεσε ως στόχο τον επανασχεδιασμό της εμπειρίας του επισκέπτη ώστε να διασφαλίζεται πως το κτίριο «θα παραμείνει πηγή έμπνευσης και για τον επόμενο μισό αιώνα». Το Space Needle άνοιξε για το κοινό το 1962 και προσέλκυσε περισσότερους από 60 εκατ. επισκέπτες κατά τα πρώτα 50 χρόνια λειτουργίας του. Ωστόσο έρευνες αποκάλυψαν ότι η αρχική συγκίνηση που εκείνοι ένιωθαν είχε χαθεί μετά τις συνεχείς παρεμβάσεις. Η ανακαίνιση προτείνει έναν νέο τρόπο θέασης, αναζωογονώντας την αίσθηση του διάφανου (οι επισκέπτες περπατούν σε γυάλινα πάνελ) και δίνει έμφαση στην προσφορά απαράμιλλης θέας προς την πόλη της βορειοδυτικής Αμερικής.

Home Building στο Thaden School – Άρκανσο, EskewDumezRipple
Το Thaden School είναι ένα πρωτοποριακό σχολείο που αμφισβητεί τις παραδοσιακές εκπαιδευτικές μεθόδους. Στο Home Building αναπτύσσεται ένας από τους τρεις διακριτούς εκπαιδευτικούς άξονες του σχολικού προγράμματος, εκείνος των τροφίμων. Κατά τη διαδικασία του σχεδιασμού του κτιρίου, η αρχιτεκτονική ομάδα πλαισιώθηκε από μέλη της εκπαιδευτικής κοινότητας και κοινοτικές οργανώσεις. Από τις συζητήσεις αυτές προέκυψε το Home Building, μία σύγχρονη «κουζίνα διδασκαλίας» όπου ανατρέπονται οι κυρίαρχες αντιλήψεις για την κατανάλωση και την παραγωγή τροφίμων. Στο κτίριο έχουν ενσωματωθεί στοιχεία της τοπικής αρχιτεκτονικής ενώ λειτουργεί και ως εστία. Περιβάλλεται από έναν «χώρο παραγωγής» με χωράφια, ζαρντινιέρες και θερμοκήπιο. Υπολογίζεται πως αξιοποιείται περίπου το 91% των όμβριων υδάτων.

Kendeda Building for Innovative Sustainable Design – Ατλάντα, Miller Hull Partnership και Lord Aeck Sargent
Το πρώτο πλήρως πιστοποιημένο «Living Building» στις νοτιοανατολικές ΗΠΑ θέτει ψηλά τον πήχη της βιωσιμότητας. Το εγχείρημα ξεκίνησε το 2015 με μία επιχορήγηση ύψους 30 εκατ. δολαρίων. Στο κτίριο δεσπόζει η ταράτσα του όπου συλλέγονται ηλιακή ενέργεια και νερό, όπως και οι υπαίθριες αίθουσες διδασκαλίας αλλά και ένα εργαστήριο στην οροφή του. Συνολικά προσφέρει χώρους 6.400 τ.μ. για «μάθηση και κοινωνικοποίηση». Μετά από έναν χρόνο λειτουργίας καταγράφεται σημαντική εξοικονόμηση πόρων καθώς, μεταξύ άλλων, ένας τεράστιος θόλος από φωτοβολταϊκά επιτρέπει στο κτίριο να καλύψει το 105% των ενεργειακών του αναγκών. Το πλεόνασμα διοχετεύεται σε άλλα κτίρια της πανεπιστημιούπολης.
Marine Education Center στο Πανεπιστήμιο του Νότιου Μισισιπή – Μισισιπή, Lake|Flato Architects και Unabridged Architecture Με μία παλαιότερη υποδομή να έχει καταστραφεί από τον τυφώνα Κατρίνα και την τοποθεσία της νέας να επηρεάζεται από άλλες δύο καταιγίδες έγινε σαφές πως τα νέα κτίρια θα πρέπει να είναι και ανθεκτικά πέρα από βιώσιμα. Το κτιριακό συγκρότημα, για επιστήμονες που ασχολούνται με τα παράκτια οικοσυστήματα στον Κόλπο του Μεξικού, αποτελεί ένα σημαντικό κέντρο για την περιβαλλοντική εκπαίδευση ενώ η βιβλιοθήκη του είναι ανοιχτή για το κοινό και αξιοποιείται από οργανισμούς με συναφείς αποστολές. Η καταστροφή της παλαιότερης εγκατάστασης ώθησε σε έναν νέο σχεδιασμό που έθεσε στο επίκεντρό του την προσφορά μίας ολοκληρωμένης εμπειρίας συνυφασμένης με το μοναδικό παραθαλάσσιο περιβάλλον. Επιλέχθηκαν βιώσιμες τεχνικές παράκτιας δόμησης και υλικά χαμηλής περιβαλλοντικής επιβάρυνσης.

Menil Drawing Institute – Χιούστον, Johnston Marklee
Το Menil Drawing Institute στο Χιούστον είναι το πρώτο κτίριο στις ΗΠΑ αφιερωμένο στην έκθεση, τη μελέτη και τη συντήρηση έργων σε χαρτί. Το κτίριο εντάσσεται ομαλά στην πανεπιστημιούπολη όπου βρίσκεται, προσφέροντας ταυτόχρονα ένα νέο δείγμα αρχιτεκτονικής γραφής. Δεσπόζει η λευκή οροφή του από ατσάλι που παραπέμπει σε διπλωμένο φύλλο χαρτιού, ενώ στο εσωτερικό του κτιρίου το φυσικό φως αξιοποιείται ώστε να προστατεύει τα ευαίσθητα έργα που φιλοξενούνται εκεί. Στο Menil Drawing Institute υπάρχουν χώροι για έκθεση, έρευνα, συντήρηση όπως επίσης διοικητικά γραφεία αλλά και μία αποθήκη για έργα.
Η ροή των χώρων καθορίστηκε από εκτενείς συνομιλίες με το προσωπικό του. Κεντρικό σημείο αποτελεί το «σαλόνι» όπου μπορεί να αξιοποιηθεί για μελέτη, διαλέξεις, προβολές ή δεξιώσεις. Συνολικά, ο επισκέπτης αποκομίζει την αίσθηση πως η ατμόσφαιρα στο κτίριο εναλλάσσεται ανάμεσα στο επίσημο και στο άτυπο.

The Owsley Brown II History Center – Λούσιβιλ, de leon & primmer architecture workshop
Στο Λούισβιλ του Κεντάκι, η Filson Historical Society ασχολείται με την ιστορία της Πολιτείας αλλά και της ευρύτερης περιοχής της κοιλάδας του ποταμού Οχάιο διοργανώνοντας εκπαιδευτικά προγράμματα και πραγματοποιώντας πολιτιστικές δράσεις. Η έδρα της οργάνωσης βρίσκεται σε μία ιστορική γειτονιά της πόλης όπου οι κάτοικοι εξέφραζαν έντονες ανησυχίες ότι μία νέα κατασκευή θα αλλοίωνε την αρχιτεκτονική της φυσιογνωμία. Για τον λόγο πραγματοποιήθηκαν εκτενείς έρευνες, ιστορικές αλλά και πεδίου, από την ομάδα έργου. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα το The Owsley Brown II History Center να γίνει το πρώτο έργο μεγάλης κλίμακας στην περιοχή που εγκρίνεται από τις Αρχές. Το νέο κτίριο συνδέεται με το αρχικό μέσω μίας πλατείας, ενώ στο εσωτερικό επιλέχθηκε να αποκαλύπτονται σημεία που συνήθως παραμένουν κρυφά, όπως τα αρχεία.
Και σε αυτή την περίπτωση τα όρια ανάμεσα στο «δημόσιο» και το «ιδιωτικό» παραμένουν ασαφή.

Richardson Olmsted Campus – Μπάφαλο, Deborah Berke Partners, με Flynn Battaglia, Goody Clancy
Ένα εγκαταλελειμμένο αρχιτεκτονικό αριστούργημα του 1870 στο Μπάφαλο απέκτησε νέα ζωή καθώς μετατράπηκε σε μπουτίκ ξενοδοχείο. Το κτίριο είναι πλέον έτοιμο να υποδεχθεί επισκέπτες δίνοντας νέα πνοή σε μία πόλη που μπορεί ούτως ή άλλως να είναι υπερήφανη για την αρχιτεκτονική της κληρονομιά. Στο κτίριο προστέθηκε μια νέα είσοδος από γυαλί και χάλυβα επανασυνδέοντάς το με το τοπίο και τον διακριτικό χώρο στάθμευσης. Νέος φωτισμός αναδεικνύει τις γραμμές του ξενοδοχείου, ενώ οι παρεμβάσεις στο εσωτερικό έγιναν με σεβασμό στον σχεδιασμό του αρχιτέκτονα Χένρι Ρίτσαρντσον, που σχεδίασε το κτίριο. Το ξενοδοχείο διαθέτει 88 δωμάτια, συνεδριακές εγκαταστάσεις, εστιατόριο και καφέ. Το έργο θεωρείται πως ανοίγει τον δρόμο για την επανάχρηση πρώην ψυχιατρικών δομών που υπάρχουν διάσπαρτες στις ΗΠΑ.

The Shed – Νέα Υόρκη, Diller Scofidio + Renfro, Rockwell Group
Έτοιμο να στεγάσει τα όνειρα των σημερινών καλλιτεχνών, το The Shed επικεντρώνεται στην ανάθεση, την παραγωγή και την παρουσίαση πρωτότυπων έργων τέχνης από όλους τους τομείς και για όλα τα ακροατήρια. Με το κέλυφός του να κυριαρχεί, στο κτίριο υπάρχουν γκαλερί, ένα «ευέλικτο» θέατρο, εργαστήριο και χώροι εκδηλώσεων. Οι δημιουργοί του άντλησαν έμπνευση από το βιομηχανικό παρελθόν της γειτονιάς όπου βρίσκεται. Το κέλυφος του κτιρίου κινείται πάνω σε ράγες και μέσα σε πέντε λεπτά, ο χρόνος που χρειάζεται για να ολοκληρωθεί η κίνηση, δημιουργείται ένας χώρος που μπορεί να φιλοξενήσει έως και 2.700 επισκέπτες. Όταν το κέλυφος επιστρέψει στην αρχική του θέση, η πλατεία παραμένει ένας ανοιχτός δημόσιος χώρος.

US Embassy, Λονδίνο – KieranTimberlake
Πριν την ανάθεση για τη δημιουργία νέων εγκαταστάσεων για την πρεσβεία των ΗΠΑ στη Λονδίνο, το αμερικανικό ΥΠΕΞ εξέταζε το σενάριο ανακαίνισης του ιστορικού κτιρίου σχεδιασμένου από τον διάσημο μοντερνιστή αρχιτέκτονα Eero Saarinen. Ωστόσο κρίθηκε προτιμότερο να πωληθούν όλα τα ακίνητα που είχε στην ιδιοκτησία της η κυβέρνηση των ΗΠΑ στη βρετανική πρωτεύουσα ώστε να χρηματοδοτηθεί η ανέγερση του νέου κτιρίου. Η απόφαση μεταστέγασης της πρεσβείας στο Nine Elms θεωρείται καθοριστική για την αναβάθμισης της περιοχής στην όχθη του Τάμεση. Το κτίριο, ένας διαφανής κρυστάλλινος κύβος στην κορυφή μιας κιονοστοιχίας, αποτελεί το νέο σημείο αναφοράς στην περιοχή. Το κτίριο έχει ανεμπόδιστη θέα ενώ μία από τις πιο πιεστικές προκλήσεις ήταν ο συνδυασμός της βιωσιμότητας με την ασφάλεια. Στα στοιχεία που ξεχωρίζουν, μία τεχνητή λίμνη που αποτελεί τόσο έναν κοινόχρηστο χώρο όσο και μια υποδομή διαχείρισης όμβριων υδάτων. Θεωρείται ότι η νέα πρεσβεία των ΗΠΑ εγκαινιάζει μια καινούργια εποχή σχεδιασμού και κατασκευής κτιρίων αυτού του τύπου.