Πώς τα έξυπνα σπίτια συμβάλλουν στην εξοικονόμηση ενέργειας και γιατί υπερτερούν έναντι μιας συμβατικής κατοικίας; Τα σύγχρονα συστήματα που απαρτίζουν τα smart home και οι τάσεις που αναμένεται να καθιερωθούν τα επόμενα χρόνια.
Τα σπίτια μοιάζουν με τους ανθρώπους που τα κατοικούν είχε πει κάποτε ο Βίκτωρ Ουγκώ και καθώς το σύγχρονο άτομο, με σύμμαχό του την τεχνολογία, αναβαθμίζει διαρκώς την ποιότητα ζωής του, τα smart home συνιστούν μια καταναλωτική τάση που ήρθε για να μείνει. Σύμφωνα μάλιστα με τις εκτιμήσεις της εταιρείας ερευνών Omdia, η αξία της αγοράς των «έξυπνων» σπιτιών αναμένεται να υπερβεί τα $178,5 δισ. το 2025 από περίπου $60,8 δισ. το 2020, κάτι που πρακτικά μεταφράζεται σε διεύρυνση της αγοράς με μέσο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης (CAGR) 24,1% μεταξύ του 2020 και του 2025. Είστε λοιπόν έτοιμοι να περιηγηθείτε σε μια νέα πραγματικότητα όπου τα ρομπότ μεριμνούν για την τάξη του προσωπικού σας χώρου και ο καφές σας περιμένει να τον απολαύσετε ακριβώς τη στιγμή που ξυπνάτε; Θερμοστάτες, πλυντήρια, τηλεοράσεις, καφετιέρες, ψυγεία, σκούπες, κουδούνια, κάμερες, συναγερμοί, φώτα, πρίζες και τόσα ακόμη ενώνουν τις τεχνολογικές τους δυνάμεις για τη δημιουργία του μοντέρνου οικοσυστήματος που ονειρεύεστε.
Στην καρδιά των καταναλωτικών προτιμήσεων οι έξυπνες οικιακές συσκευές
Παρά την πανδημία του Covid-19 και την αυξανόμενη πίεση που ασκεί ο πληθωρισμός στους καταναλωτές, οι έξυπνες οικιακές συσκευές κερδίζουν διαρκώς έδαφος ανά τον κόσμο. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός πως σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη της Frontier περίπου το 86% των ερωτηθέντων έχουν μια έξυπνη συσκευή στο σπίτι τους ενώ μεταξύ των ανθρώπων που κατέχουν έξυπνες συσκευές σχεδόν το 68% αυτών τις βρίσκει πολύ χρήσιμες. Η πλειοψηφία των συμμετεχόντων στη μελέτη δήλωσε ότι χρησιμοποιεί τις έξυπνες συσκευές πιο πολύ από το αναμενόμενο, με περίπου το 59% να αναφέρουν ότι επιλέγουν κυρίως μια συγκεκριμένη λειτουργία αυτών. Για το κύριο ποσοστό των 1292 ερωτηθέντων, οι έξυπνες συσκευές αφορούν κυρίως την παρακολούθηση του σπιτιού, τους συναγερμούς και τις ειδοποιήσεις, τις ειδήσεις και την ψυχαγωγία και για ένα μικρό ποσοστό τις καθημερινές εργασίες όπως την υποβολή ερωτήσεων, τη δημιουργία λίστας, τις φωνητικές κλήσεις και την ανταλλαγή μηνυμάτων.
Η smart home τεχνολογία και οι έξυπνες οικιακές συσκευές αναβαθμίζουν τεχνολογικά ένα σπίτι, συντελώντας σε καλύτερο και οικονομικότερο επίπεδο ζωής, επισημαίνει η Αμαλία Τσαμπάζη, Διευθύντρια Τομέα Μελετών&Αδειοδοτήσεων της «Delta Engineering – Σύμβουλοι Μηχανικοί», μέλους του Ομίλου «Σαμαράς & Συνεργάτες». Ο ιδιοκτήτης ενός τέτοιου σπιτιού απολαμβάνει, οπουδήποτε, με το πάτημα ενός κουμπιού στο tablet ή στο smartphone του, περισσότερη άνεση (έλεγχος φωτισμού, ψύξης/θέρμανσης, μηχανισμών σκίασης), περισσότερη ασφάλεια (έλεγχος εισόδου/παραθύρων, ανίχνευση κίνησης, προσομοίωση παρουσίας) και ειδικές λειτουργίες (έλεγχος οικιακών συσκευών, έλεγχος πολυμέσων, φωνητικός έλεγχος), πετυχαίνοντας ταυτόχρονα εξοικονόμηση ενέργειας και χρημάτων, τονίζει. Οι “έξυπνες” τάσεις δεν προορίζονται μόνο για τα προηγμένα σπίτια αλλά και για αναβάθμιση των υφισταμένων, μας εξηγεί η Αμαλία Τσαμπάζη, συμπληρώνοντας πως σημαντικότερες είναι η «ενοποίηση» των διάφορων συσκευών (που διευκολύνει την συνδεσιμότητά τους και την επικοινωνία μεταξύ τους, αρκεί να διαθέτει κάποιος smartphone, wi-fi και πρίζα), η τεχνητή νοημοσύνη και οι λειτουργίες διασφάλισης απορρήτου και πληροφοριών της οικιακής ιδιωτικής ζωής των χρηστών.
Πλεονεκτήματα των Smart Home έναντι των συμβατικών σπιτιών
Τα trends της αγοράς σήμερα χωρίζονται σε δύο βασικές κατηγορίες, μας ενημερώνει ο Παναγιώτης Χειμαριός, Marketing Communications Supervisor στο Marketing Department της Καυκάς, επισημαίνοντας πως η μία κατηγορία έχει αφετηρία τον κλάδο των επικοινωνιών (Δίκτυο/Διαδίκτυο), με λύσεις DYI -δηλαδή «φτιάξε το μόνος σου», όπου μπορείς να βρεις αξιόπιστες λύσεις σε απλές αλλά και σύνθετες εφαρμογές χωρίς να χρειάζεσαι απαραίτητα εξειδικευμένο τεχνικό- ενώ η δεύτερη κατηγορία διαθέτει ως αφετηρία τον κτιριακό έλεγχο και την διαχείριση κτιρίων, που πάντα συναντούσαμε στα μεγάλα κτίρια. Είναι λύσεις που μπορούν να απαντήσουν σε σύνθετες εφαρμογές και σίγουρα χρειάζεται ένας έμπειρος τεχνικός για το επιθυμητό αποτέλεσμα, μας λέει σημειώνοντας πως και στις δύο περιπτώσεις το πλεονέκτημα σε σχέση με τις συμβατικές εγκαταστάσεις έγκειται στη δυνατότητα διαχείρισης και κατ’ επέκταση στην εξοικονόμηση που μπορεί να επιτευχθεί.
Τα κτήρια αποτελούν την «καρδιά» της ζωής μας, καθώς περνάμε έως και το 90% μέσα σε αυτά, υπογραμμίζει ο Ευάγγελος Βασιλόπουλος, Μηχανικός Πωλήσεων, Smart Infrastructure/Building Products της Siemens A.E. Εμείς στον τομέα Έξυπνων Υποδομών της Siemens πιστεύουμε ότι οι άνθρωποι αξίζουν ένα τέλειο μέρος για όσα κάνουν στη ζωή τους, σημειώνει, εξαίροντας τις σημαντικές διαφοροποιήσεις που πλέον παρουσιάζουν τα smart home συγκριτικά με τις συμβατικές κατοικίες. Στον βασικό έλεγχο φωτισμού, σκίασης και HVAC έχουν προστεθεί οι δυνατότητες συναγερμού και Audio-Video, η διασύνδεση με την θυροτηλεόραση και τις λευκές συσκευές και ο τηλεχειρισμός μακράς εμβέλειας μέσω ραδιοσυχνότητας (RF), μας λέει ο Ευάγγελος Βασιλόπουλος, συμπληρώνοντας πως εξασφαλίζεται απόλυτος έλεγχος από οποιοδήποτε σημείο του κτηρίου μέσω laptop, smart phone ή απομακρυσμένα μέσω του cloud με συστήματα οπτικοποίησης. Υπάρχει η δυνατότητα προγραμματισμού και επανα-προγραμματισμού όλων των λειτουργιών και παραμέτρων με στόχο τη συνεχή προσαρμογή στις -ενίοτε μεταβλητές- απαιτήσεις και ανάγκες του χρήστη καθώς και την ευελιξία στη διασύνδεση νέων εξαρτημάτων/συσκευών/υλικών, εξασφαλίζοντας τον εναρμονισμό με την εξέλιξη της τεχνολογίας εφόσον ακολουθείται κάποιο παγκόσμιο και ανοιχτό πρωτόκολλο επικοινωνίας όπως το KNX, αναφέρει. Τέλος, ιδιαίτερη μνεία πραγματοποιεί στην έξυπνη διαχείριση της καταναλισκόμενης ενέργειας με στόχο την εξοικονόμηση αλλά και τον βέλτιστο έλεγχο της τεχνητής φωτεινότητας των χώρων βάσει του ανθρώπινου κιρκάδιου ρυθμού που εξομοιώνει τις εναλλαγές του φυσικού φωτός, προσφέροντας άνεση και ευεξία.
Η «έξυπνη» εξοικονόμηση ενέργειας
Ο χαρακτηρισμός μια κατοικίας ως smart, σημαίνει ότι πληρούνται εκείνες οι προϋποθέσεις σύμφωνα με τις οποίες ο χρήστης έχει τη δυνατότητα να ελέγξει εξ’ αποστάσεως, μέσω μια εφαρμογής που είναι συνήθως εγκατεστημένη στο κινητό του, ζητήματα που αφορούν την ψύξη -θέρμανση του χώρου, τον φωτισμό, τη λειτουργία των συσκευών κ.α., δηλώνει στο Architect η Θεοδώρα Αλεξανδρή, Αρχιτέκτων Μηχανικός και Διευθύντρια στο Ελληνικό Ινστιτούτο Αρχιτεκτονικής, τονίζοντας πως οι τεχνολογίες smart home, με τις υπηρεσίες αυτοματισμού τους βοηθούν το χρήστη να βελτιστοποιήσει κάθε φορά τις επιλογές που σχετίζονται με την κατανάλωση ενέργειας, επιτυγχάνοντας έτσι τη μέγιστη δυνατή εξοικονόμηση, που αντιστοιχεί σε ουσιαστικό περιορισμό των εκπομπών CO2, αλλά και σε σημαντική μείωση των λειτουργικών εξόδων μιας κατοικίας, καθιστώντας την βιώσιμη.
Όλα τα «έξυπνα συστήματα αυτοματισμού κατοικίας» δεν είναι ακριβώς έξυπνα καθώς εμείς, οι ιδιοκτήτες, εγκαταστάτες, προγραμματιστές, αρχιτέκτονες είμαστε αυτοί που θα καθορίσουμε τον τρόπο λειτουργίας τους, διευκρινίζει ο Γιώργος Χατζηδάκης, Home & Distribution Offer Manager της Schneider Electric Greece & Cyprus. Εάν τα συστήματα αυτά προγραμματιστούν με γνώμονα την εξοικονόμηση ενέργειας, τότε μπορούμε άμεσα για αρχή να αποσβέσουμε το κόστος απόκτησής τους και στη συνέχεια να μειώσουμε τις δαπάνες λειτουργίας των κατοικιών μας, από τα πιο απλά πράγματα όπως το να ξεχνάμε φώτα και τις συσκευές αναμμένες, στα πιο σύνθετα όπως σωστή χρήση θερμοσίφωνα και ψύξης ή/και θέρμανσης και έως επιπλέον λειτουργίες όπως εκμετάλλευση της ηλιακής ενέργειας και έλεγχο ρολών και τεντών για μείωση της χρήσης ψύξης/θέρμανσης του σπιτιού, θέσπιση ενεργειακών ορίων της κατοικίας και φυσικά πλήρη και σωστό έλεγχο νέων φορτίων όπως οι φορτιστές ηλεκτρικών οχημάτων (ιδανικός χρόνος φόρτισης για ελάχιστη επιβάρυνση), μας εξηγεί. Η τεχνολογία είναι εδώ και έτοιμη να μας βοηθήσει αρκεί να το έχουμε θέσει και εμείς σαν προτεραιότητα στο έξυπνο σύστημά μας, σημειώνει χαρακτηριστικά ο Γιώργος Χατζηδάκης.
Οι σύγχρονες κατοικίες σχεδιάζονται και κατασκευάζονται ώστε να λειτουργούν με το πλέον βιώσιμο τρόπο σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους, εξασφαλίζοντας μικρό περιβαλλοντικό αποτύπωμα καθώς και άνεση και ασφάλεια για τους ιδιοκτήτες, επιβεβαιώνει η Ιωάννα Δήμου Architects & Interior Design Segment ABB free@home – ΑΒΒ Welcome, Product Manager ABB SA, αναφέροντας πως με τις λειτουργίες αυτοματισμού της η έξυπνη κατοικία συμβάλλει ουσιαστικά στην εξοικονόμηση της ενέργειας, βελτιστοποιώντας τις λειτουργίες της κατοικίας βάσει των πραγματικών αναγκών, των καιρικών συνθηκών και των εξατομικευμένων αναγκών των ιδιοκτητών. Η βέλτιστη λειτουργία των μηχανισμών σκίασης, του συστήματος θέρμανσής/κλιματισμού, του φωτισμού, ο συνδυασμός αυτών και η δυνατότητα χειρισμού από απόσταση μειώνει στο ελάχιστο την άσκοπη κατανάλωση ενέργειας, μας λέει η Ιωάννα Δήμου.
Βιώσιμα και βιοκλιματικά είναι τα πλινθόκτιστα, και κατ’ επέκτασιν τα κατασκευασμένα από οικολογικά υλικά δώματα (δηλαδή οικίες) καθώς και εκείνα με νότιο κατάλληλο προσανατολισμό(προσήλια δώματα) επισημαίνει ο Κώστας Στεφ. Τσίπηρας μηχανικός βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής -δρ. χωροταξίας-πολεοδομίας, επικαλούμενος τον συγκλονιστικό λόγο του Αισχύλου Ευφορίωνος Αθηναίου στο έργο Προμηθέας Δεσμώτης. Φτιάξαμε προσήλιους και οικολογικά πλίνθινους δώμους, τους προσανατολίσαμε σωστά, και μάθαμε ότι οι έννοιες του υπάρχειν, του κατοικείν, και του οικοδομείν είναι αλληλένδετες σημειώνει συμπληρώνοντας όμως πως οι άλλοι homo sapiens εξακολουθούν να φτιάχνουν αθλιότητες και να καταστρέφουν τη φύση και το περιβάλλον, οικοδομώντας πόλεις όχι μόνο ενεργοβόρες, αλλά και καταπιεστικές για την ανθρώπινη φύση και ψυχολογία. Για να μπορέσει ό έλλην λόγος, να ξαναπροτείνει στην ανθρωπότητα έναν νέο λόγο και ένα νέο, βιώσιμο και ιδεατό συμβόλαιο κοινωνικής και ανθρώπινης συμβίωσης βασισμένο στο πνεύμα και όχι στο κέρδος, στην αναγνώριση της αυταξίας της φύσης και της ζωής και όχι στην εκμετάλλευση της, στην σημερινή επιβίωση σε έναν πλανήτη ειρηνικό, περιβαλλοντικά ασφαλή, και κοινωνικά δίκαιο και όχι στην αυριανή, ή, μεθαυριανή, πιθανή κατοίκηση και εποικισμό νέων κόσμων και νέων άστρων, ας ξεκινήσει από τα έξυπνα κτίρια και τις έξυπνες οικίες, προτείνει ο Κώστας Στεφ. Τσίπηρας.
Οι μεγαλύτερες τάσεις στην τεχνολογία των έξυπνων κατοικιών
Ποιες όμως είναι μερικές από τις μεγαλύτερες τάσεις της τεχνολογίας έξυπνων κατοικιών που αναμένεται να καθιερωθούν το 2022; Αν και τα ρομπότ και η τεχνητή νοημοσύνη διευκολύνουν ήδη τη ζωή μας με τη μορφή των ψηφιακών φωνητικών βοηθών της Apple και της Amazon (Siri και Alexa), η δημοτικότητά τους αναμένεται να αυξηθεί, με πιθανά αποτελέσματα την κυκλοφορία πολύ περισσότερων φυσικών οικιακών ρομπότ και ενσωμάτωση φωνητικού ελέγχου σε περισσότερες ηλεκτρονικές συσκευές, όπως τηλεοράσεις, αυτοκίνητα, ψυγεία, έξυπνα βύσματα, έξυπνα φώτα και άλλα. Ακόμη, καθώς τα ανησυχητικά ποσοστά διαρρήξεων και κλοπών σπιτιού έχουν οδηγήσει σε μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση για την ασφάλεια του σπιτιού, τα έξυπνα συστήματα ασφαλείας στο σπίτι καθιστούν αρκετά εύκολη και σχετικά οικονομική την παρακολούθηση του σπιτιού από οπουδήποτε και ανά πάσα στιγμή, ενώ με τις έξυπνες κάμερες εσωτερικών χώρων ελέγχεται ταυτόχρονα η ασφάλεια των κατοικίδιων και των παιδιών, όταν οι γονείς απουσιάζουν.
Το 2022 οι κουζίνες γίνονται πολύ πιο έξυπνες και χαρακτηριστικό παράδειγμα συνιστά ο έξυπνος φούρνος μικροκυμάτων AmazonBasics, που αντί για άμεσο έλεγχο εφαρμογής χρησιμοποιεί φωνητικές εντολές Alexa για να μαγειρέψει. Ακόμη, αποτελεί γεγονός ότι ο COVID-19 συνετέλεσε στη μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση σχετικά με τον κίνδυνο για την υγεία από τον καθιστικό τρόπο ζωής, με αποτέλεσμα να παρατηρηθεί μια κατακόρυφη αύξηση στις πωλήσεις έξυπνων ρολογιών και έξυπνων συσκευών παρακολούθησης φυσικής κατάστασης. Παράλληλα, με την αυξανόμενη δημοτικότητα των οικιακών γυμναστηρίων και των προπονήσεων στο σπίτι, πολλά νοικοκυριά αναμένεται να επενδύσουν σε έξυπνο εξοπλισμό γυμναστικής, όπως μηχανές κωπηλασίας με δυνατότητα φωνής. Ακόμη, στις κορυφαίες καταναλωτικές προτιμήσεις του μέλλοντος συναντάμε και τα έξυπνα κρεβάτια, καθώς είναι κλινικά αποδεδειγμένο ότι οδηγούν σε καλύτερες, βαθύτερες περιόδους ύπνου, αποκαλύπτοντας ακόμη και κρυφές διαταραχές ύπνου.
Αποκλειστικά ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στις κατασκευές του μέλλοντος
Η ενέργεια που καταναλώνεται καθ’ όλη την διάρκεια του κύκλου ζωής των κτηρίων αφορά περίπου το 65% της συνολικής ενέργειας που καταναλώνεται παγκοσμίως, μας πληροφορεί ο Αλέξανδρος Κιτρινιάρης, Αρχιτέκτων Μηχανικός ΕΜΠMArch – MScRes – Υπ. Διδάκτωρ ΕΜΠ στην KAAF σημειώνοντας πως η ένταξη των κτηρίων στο δίκτυο των βιώσιμων κατασκευών με στόχο την μηδενική εκπομπή διοξειδίου του άνθρακα έως το 2030 και την θετική επίδραση των κατασκευών στο περιβάλλον έως το 2050, καθίσταται επιτακτική ανάγκη σύμφωνα με τους Στόχους της Αειφόρου Ανάπτυξης του ΟΗΕ και την Συνθήκη του Παρισιού για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Αυτό που αναμένεται να καθιερωθεί τα επόμενα χρόνια δεν αφορά μόνο την εγκατάσταση έξυπνων συστημάτων στις κατασκευές αλλά πολύ περισσότερο σχετίζεται με την χρήση αποκλειστικά ανανεώσιμων πηγών ενέργειας καθώς και την επιλογή μεθόδων κατασκευής και υλικών τα οποία εμφανίζουν μηδενικό ή αρνητικό δείκτη εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα ανά κυβικό μέτρο [kg CO2eq / m3], όπως παραδείγματος χάριν το ξύλο, ως φυσικό, δομικό και ανακυκλώσιμο υλικό, υπογραμμίζει ο Αλέξανδρος Κιτρινιάρης.
«Είναι συνετό ένας χρήστης σήμερα να επιλέξει ένα αυτοκίνητο με τεχνολογία 50ετίας;« μας ρωτά ο product manager building automation/KNX της Hager Hellas SA Κωνσταντίνος Γκουλιαδίτης και μεταφέροντας την ερώτηση αυτή στον χώρο της κατοικία θέτει τον προβληματισμό του αν είναι συνετό ένας χρήστης σήμερα να επιλέξει ένα συμβατικό σπίτι με τεχνολογία 50ετίας μέσα σε έναν ψηφιακό κόσμο ο οποίος απαιτεί εξοικονόμηση ενέργειας. Η προφανής απάντηση μας δείχνει ξεκάθαρα τα trends των επόμενων ετών, σημειώνει τονίζοντας πως κάθε νέα ή ανακαινιζόμενη κατοικία οφείλει να υιοθετεί έξυπνους μηχανισμούς ώστε να εξοικονομεί ενέργεια και χρήματα και τελικά να μας κάνει να ζούμε καλύτερα διότι το σπίτι είναι το μέρος που γράφουμε τις αναμνήσεις με τα παιδιά και την οικογένειά μας. Έχει έρθει η ώρα για να αξιοποιήσουμε τις δυνατότητες που μας παρέχει η τεχνολογία KNX ώστε να απολαμβάνουμε καθημερινά περισσότερο το σπίτι μας, καταλήγει.
Αμαλία Τσαμπάζη, Διευθύντρια Τομέα Μελετών & Αδειοδοτήσεων, «Delta Engineering – Σύμβουλοι Μηχανικοί», «Σαμαράς & Συνεργάτες»
«Οι “έξυπνες” τάσεις δεν προορίζονται μόνο για τα προηγμένα σπίτια αλλά και για αναβάθμιση των υφισταμένων»
Παναγιώτης Χειμαριός Marketing Communications Supervisor, Marketing Department, Kafkas
«Τα trends τις αγοράς σήμερα χωρίζονται σε δύο βασικές κατηγορίες, με τη μια να έχει ως αφετηρία τον κλάδο των επικοινωνιών (Δίκτυο/Διαδίκτυο) και τη δεύτερη τον κτιριακό έλεγχο και την διαχείριση κτιρίων»
Ευάγγελος Βασιλόπουλος, Μηχανικός Πωλήσεων, Smart Infrastructure/Building Products, Siemens A.E.
«Στον βασικό έλεγχο φωτισμού, σκίασης και HVAC έχουν προστεθεί οι δυνατότητες συναγερμού και Audio-Video, η διασύνδεση με την θυροτηλεόραση και τις λευκές συσκευές και ο τηλεχειρισμός μακράς εμβέλειας μέσω ραδιοσυχνότητας»
Θεοδώρα Αλεξανδρή, Αρχιτέκτων Μηχανικός, Lighting Design & Μultimedia MA, Διευθύντρια, Ελληνικό Ινστιτούτο Αρχιτεκτονικής
«Οι τεχνολογίες smart home, με τις υπηρεσίες αυτοματισμού που προσφέρουν, βοηθούν το χρήστη να βελτιστοποιήσει κάθε φορά τις επιλογές που σχετίζονται με την κατανάλωση ενέργειας»
Γιώργος Χατζηδάκης, Home & Distribution Offer Manager, Schneider Electric Greece & Cyprus
«Η τεχνολογία είναι εδώ και έτοιμη να μας βοηθήσει αρκεί να το έχουμε θέσει και εμείς σαν προτεραιότητα στο έξυπνο σύστημά μας»
Ιωάννα Δήμου, Architects & Interior Design Segment, ABB free@home – ΑΒΒ Welcome, Product Manager, ABB SA
«Η βέλτιστη λειτουργία των μηχανισμών σκίασης, του συστήματος θέρμανσής/κλιματισμού, του φωτισμού, ο συνδυασμός αυτών και η δυνατότητα χειρισμού από απόσταση μειώνει στο ελάχιστο την άσκοπη κατανάλωση ενέργειας»
Κώστας Στεφ. Τσίπηρας, Mηχανικός βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής-δρ. χωροταξίας-πολεοδομίας, Κώστας Στεφ. Τσίπηρας & Συνεργάτες
«Εξακολουθούν να φτιάχνουν αθλιότητες και να καταστρέφουν την φύση και το περιβάλλον, οικοδομώντας πόλεις όχι μόνο ενεργοβόρες, αλλά και καταπιεστικές για την ανθρώπινη φύση και ψυχολογία»
Αλέξανδρος Κιτρινιάρης, Αρχιτέκτων Μηχανικός ΕΜΠ, MArch – MScRes – Υπ. Διδάκτωρ ΕΜΠ, KAAF
«Τα επόμενα χρόνια αναμένεται να καθιερωθεί η χρήση αποκλειστικά ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και η επιλογή μεθόδων κατασκευής και υλικών τα οποία εμφανίζουν μηδενικό ή αρνητικό δείκτη εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα ανά κυβικό μέτρο»
Κωνσταντίνος Γκουλιαδίτης, Product manager building automation/KNX, Hager Hellas SA
«Έχει έρθει η ώρα για να αξιοποιήσουμε τις δυνατότητες που μας παρέχει η τεχνολογία KNX ώστε να απολαμβάνουμε καθημερινά περισσότερο το σπίτι μας»