Ο ρόλος του αρχιτέκτονα σήμερα είναι να διασφαλίζει την ικανοποίηση των σύγχρονων προκλήσεων, σύμφωνα με τους διαχρονικούς κανόνες της «τέχνης και της τεχνικής, επισημαίνει ο Θοδωρής Ζουμπουλάκης,Aρχιτέκτων, Eπικεφαλής των Zoumboulakis Architects.
Ποιες είναι σήμερα οι σημαντικότερες προκλήσεις για την αρχιτεκτονική;
Οι προκλήσεις είναι πολλές: βιωσιμότητα, οικολογία, μηδενικές εκπομπές, έξυπνα υλικά, τεχνολογία στον μηχανολογικό εξοπλισμό, ικανοποίηση των ενεργειακών στόχων κτλ. Για να επιτευχθούν, η προσπάθεια θα πρέπει να ξεκινάει ήδη από τα πρώτα στάδια σχεδίασης, από την σύλληψη της ιδέας, ώστε να ενταχθεί η τεχνογνωσία έγκαιρα και σωστά. Αρχιτέκτονες, στατικοί, μηχανολόγοι, φωτιστές, κηποτέχνες και άλλων ειδικοτήτων μηχανικοί, θα πρέπει να δουλεύουν παράλληλα.
Πώς επιδρά στον σχεδιασμό το φαινόμενο των φωτοβολταϊκών στις στέγες;
Φοβάμαι ότι ενώ υπάρχουν τεχνικές προδιαγραφές για την ένταξη των φωτοβολταϊκών στις στέγες ως προς τη μηχανολογική πλευρά, δεν υπάρχει καμία αισθητική προδιαγραφή… Όπως στις δεκαετίες του ‘60 και ‘70 γέμισαν οι στέγες με ατομικές κεραίες τηλεόρασης, το ίδιο συμβαίνει τώρα με την άναρχη τοποθέτηση των πανέλων, προκαλώντας μια σύγχρονης τεχνολογίας «οπτικο-ρύπανση» αν υπάρχει αυτός ό όρος.
Με ποιους τρόπους θα μπορούσαν να ενταχθούν στο τελικό έργο χωρίς να αλλοιώνουν τη φυσιογνωμία του;
Πρόσφατα εργαστήκαμε για την ανακαίνιση ενός κτιρίου της δεκαετίας του 1930 με έντονα χαρακτηριστικά «Bauhaus» στο κέντρο της Αθήνας. Οι ιδιοκτήτες του είναι ιδιαίτερα ευαίσθητοι σε θέματα βιωσιμότητας και αρχιτεκτονικής ένταξης. Στην προσθήκη του τελευταίου ορόφου σχεδιάστηκε μια ειδική, «κυματιστή» μεταλλική στέγη, ώστε να ενταχθούν εκεί τα φωτοβολταϊκά και το χρώμα της στέγης επιλέχθηκε για να συσχετισθεί με αυτά. Οι πτυχώσεις εκφράζουν την προσπάθεια να προσαρμοσθεί η στέγη στις διάφορες κλίσεις του ήλιου μέσα στην ημέρα, για τη βέλτιστη απορρόφηση ενέργειας από τα φωτοβολταϊκά. Εγκαταστάθηκαν συνολικά 28 πετάσματα, με την παραγόμενη ετήσια ενέργεια να εκτιμάται σε 7.200 kWh. Γνωρίζω ότι η πρόταση αυτή ίσως δεν είναι εφικτή πάρα σε πολύ ειδικές περιπτώσεις, είναι όμως μία απόπειρα απάντησης σε αρκετά από τα ερωτήματα, σχετικά με την ένταξη των φωτοβολταϊκών. Σε κάθε περίπτωση δεν θα έλεγα ότι ο στόχος θα πρέπει να είναι απαραίτητα η ένταξη «χωρίς να αλλοιώνουν την φυσιογνωμία του έργου» αλλά ίσως η ένταξη «συμπλέοντας με τη φυσιογνωμία του έργου» υπό αρχιτεκτονική σκοπιά.
Με αυτόν τον τρόπο, δημιουργούμε έργα που ξεπερνούν το σήμερα και εμπνέουν το αύριο.