Από τη Σοβιετική Εποχή στο 2050 Στόχος του προγράμματος είναι να αυξηθεί στο 3% ο ετήσιος ρυθμός ανακαινίσεων και να επιτευχθούν τα στάνταρ ενεργειακής επάρκειας.
Ένα πρόγραμμα προϋπολογισμού άνω των €17 εκατ. προκήρυξε το Ταλίν, για την αναβάθμιση των κατοικιών της χώρας, με στόχο κτίρια με πράσινο περιβαλλοντικό αποτύπωμα και ενεργειακή αυτάρκεια. Το πρόγραμμα εντάχθηκε στο ευρύτερο πλαίσιο μέτρων και δράσεων που λαμβάνει η εσθονική κυβέρνηση ώστε να επιτύχει τον εθνικό στόχο για μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου έως το 2050, κατά 80% με τιμές αναφοράς αυτές του 1990. Όπως αναφέρεται στο policy fact sheet του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου για τον Κατασκευαστικό Κλάδο (ESCO), η μετατροπή παλαιότερων κτιρίων σε κτίρια με ενεργειακή επάρκεια είναι παράγοντας – κλειδί για τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης εντός των κτιρίων, τη διασφάλιση χαμηλότερων λογαριασμών (ρεύμα, κόστη θέρμανσης κ.ο.κ.) για τους ενοίκους, μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος και υποστήριξη των εθνικών στόχων για το κλίμα.

Η καινοτόμα… προσέγγιση
Αξίζει να σημειωθεί ότι τα περισσότερα κτίρια οικιστικής χρήσης στην Εσθονία έχουν κατασκευαστεί κατά τη Σοβιετική Εποχή (μεταξύ 1970 – 1990) και προκειμένου να αναβαθμιστούν σε κτίρια που προσφέρουν ασφάλεια, θερμική άνεση και καλές συνθήκες διαβίωσης, χρειάζονται σημαντικές παρεμβάσεις.

Μια καινοτομία του προγράμματος είναι πως οι προτάσεις που προκρίθηκαν είναι όσες προβλέπουν την αξιοποίηση τεχνολογιών των ψηφιακών κατασκευών, εισάγοντας τη χώρα στην εποχή του ψηφιακού μετασχηματισμού και του αρχιτεκτονικού – κατασκευαστικού κλάδου. Αξίζει να τονιστεί πως στο κανονιστικό πλαίσιο της Εσθονίας δεν είναι υποχρεωτική η χρήση καμίας ψηφιακής τεχνολογίας, ωστόσο η αγορά έχει ήδη υιοθετήσει τέτοιες τεχνολογίες (π.χ. ΒΙΜ, IoT) καθώς είναι γενική παραδοχή ότι έχουν ως αποτέλεσμα μεγαλύτερη εξοικονόμηση πόρων (χρόνου και χρημάτων), επιτάχυνση της διαδικασίας ανακαίνισης των κτιρίων και βέλτιστη αξιοποίηση των χρημάτων των ιδιωτών αλλά και των κρατικών και κοινοτικών κεφαλαίων.

Ουσιαστικά, δηλαδή, ο ψηφιακός μετασχηματισμός υιοθετήθηκε, ήδη εδώ και δύο δεκαετίες, όχι γιατί έγινε υποχρεωτικός από το κράτος αλλά γιατί έγινε αποδεκτός από το κράτος, τις επιχειρήσεις και τους πολίτες, ότι ήταν ανάγκη και λύση.

Οι βασικοί στόχοι του προγράμματος:

  • Διευκόλυνση και κίνητρα για την υιοθέτηση νέων τεχνικών λύσεων για την ανακαίνιση οικιστικών κτιρίων.
  • Αναβάθμιση με στόχο την ενεργειακή επάρκεια, τη θερμική άνεση και την ποιότητα αέρα των ενοίκων.
  • Μείωση της ενεργειακής εξάρτησης και της εκπομπής αερίων του θερμοκηπίου.

Το ευρωπαϊκό και το εσθονικό στοίχημα
Το μέσο προσδόκιμο ζωής ενός κτιρίου είναι 50 έως 70 χρόνια. Σε όλη την Ευρώπη, ωστόσο, και στην Εσθονία ειδικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία του ESCO, το 80% των κτιρίων χρησιμοποιούνται και μετά από αυτή την περίοδο (30+ χρόνια).
Η ευρωπαϊκή οδηγία 2018/844/EU6, σχετικά με τις ενεργειακές επιδόσεις των κτιρίων, συστήνει ο μέσος ρυθμός ανακαίνισης κτιρίων στα κράτη – μέλη της ΕΕ (των 27), να είναι 3%. Στην Εσθονία ο ρυθμός αυτός δεν ξεπερνά το 1%. Το «Korterelamu tehaselise rekonstrueerimise toetus» έχει στόχο τη συμμόρφωση της εθνικής νομοθεσίας με την ευρωπαϊκή οδηγία, ενεργειακή εξοικονόμηση ανά κτίριο που θα αγγίξει το 65% και όλα τα κτίρια να μετατραπούν σε ενεργειακής κλάσης C.

Τέσσερις τύποι πρότζεκτ και τα βασικά χαρακτηριστικά τους
Το πρόγραμμα υποστηρίζει τέσσερις βασικούς τύπους πρότζεκτ, καθένας εκ των οποίων σχετίζεται με συγκεκριμένη τυπολογία κτιρίων. Το standard design κάθε τύπου βασίζεται σε ιδιαίτερες προσεγγίσεις αναβάθμισης. Και οι τέσσερις τύποι έχουν στόχο την εισαγωγή νέων τεχνολογικών λύσεων όπως το laser scanning, το BIM και την προκατασκευή.

  • ‘Hruštšovka’
    Κτίρια δυο έως πέντε ορόφων, προκάτ ή με βασικό δομικό υλικό το τούβλο, με χρόνο ανέγερσης καθ’ όλη τη διάρκεια της Σοβιετικής περιόδου. Τα κτίρια δεν διαθέτουν μπαλκόνια ενώ έχουν μια έως τέσσερις εσωτερικές κλίμακες. Βρίσκονται σε όλες τις περιοχές της εσθονικής επικράτειας.
  • ‘Mustamäe’
    Κατοικίες στην περιοχή της πρωτεύουσας Ταλίν, με χρήση ενισχυμένου μπετόν. Πρόκειται για κτίρια πέντε ορόφων με δυο έως οκτώ εσωτερικές κλίμακες και μπαλκόνια σε δυο μεριές του κτιρίου. Βρίσκονται στην περιοχή Mustamäe του Ταλίν.
  • ‘Õismäe and Lasnamäe’
    Πολυκατοικίες από ενισχυμένο μπετόν, πέντε ορόφων, με δυο έως οκτώ κλίμακες και μπαλκόνια στην μια πλευρά του κτιρίου και αίθρια στην άλλη. Βρίσκονται στις περιοχές Õismäe και Lasnamäe του Ταλίν.
  • ‘Annelinn’
    Κατοικίες από πάνελ σκυροδέματος. Χαρακτηριστικό τους οι τοίχοι διαφορετικού χρώματος και πάνελ παραθύρων, με εξέχοντα τμήματα στην εμπρόσθια όψη του κτιρίου (‘waffle house’ effect). Είναι κτίρια πενταόροφα με δυο έως έξι εσωτερικές κλίμακες και χωρίς μπαλκόνια. Βρίσκονται στις περιοχές του Tartu, της επαρχείας Ida-Viru και της κεντρικής και νότιας χώρας.

Ονομασία προγράμματος: Korterelamu tehaselise rekonstrueerimise toetus
Προκήρυξη: Νοέμβριος 2020
Στοχευμένοι δικαιούχοι: Κατοικίες και διαμερίσματα
Ύψος χρηματοδότησης: 50% συνολικού προϋπολογισμού/πρότζεκτ, με μέγιστο ποσό
€1 εκατ.
Τι επιδοτείται: Κατεδάφιση κτιρίων, ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών, εγκατάσταση προκατασκευασμένων στοιχείων κατά την αναβάθμιση/ανακαίνιση
Η χρηματοδότηση δίνεται μέσω του KredEx Foundation, μιας εθνικής αναπτυξιακής τράπεζας.

  • Οι επιλέξιμες εργασίες:
  • Ανακαίνιση εσωτερικής διακόσμησης, αλλαγή κουφωμάτων, αλλαγή θυρών, αναβάθμιση ή εκ νέου κατασκευή συστημάτων θέρμανσης και αερισμού.
  • Αλλαγή κουφωμάτων και οι συνεπαγόμενες εργασίες.
  • Αναβάθμιση και θερμομόνωση ταρατσών και ταβανιών και οι συνεπαγόμενες εργασίες.
  • Θερμομόνωση πατωμάτων.
  • Αναβάθμιση συστημάτων θέρμανσης για κάθε κατοικία/διαμέρισμα – Εγκατάσταση εξοπλισμού για την αξιοποίηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
  • Εγκατάσταση ανελκυστήρα και ραμπών για διευκόλυνση της κινητικότητας εντός των κτιρίων.
  • Κατασκευή μπαλκονιών και αιθρίων και συνεπαγόμενες εργασίες.
  • Κατασκευή συστημάτων αερισμού.
  • Εγκατάσταση και αναβάθμιση συστημάτων νερού και λυμάτων.
  • Αναβάθμιση ηλεκτρολογικών συστημάτων στους κοινόχρηστους χώρους.

Τα μέχρι τώρα αποτελέσματα
Έχουν υποβληθεί 50 προτάσεις
Συνολικός προϋπολογισμός προτάσεων
€30,54 εκατ.
Έχουν εγκριθεί
29 προτάσεις
Συνολικός προϋπολογισμός εγκεκριμένων προτάσεων
€14,86 εκατ.
Προβλεπόμενη ενεργειακή εξοικονόμηση: 6,447 kWh/(m²a)